(Tổ Quốc) - Du khách đến Sìn Hồ, Lai Châu thường không thể bỏ qua bản người Dao xinh đẹp, thơ mộng Sì Thâu Chải, cách thị trấn Tam Đường chưa đến 6km. Điểm nhấn của khu du lịch này là khung cảnh núi rừng bao la, hùng vĩ, xanh mướt.
Nằm trên độ cao 1.500m so với mặt nước biển, bản Sì Thâu Chải thuộc xã Hồ Thầu, huyện Tam Đường, Lai Châu là một trong những bản đẹp, đặc trưng về du lịch cộng đồng của đồng bào dân tộc Dao. Du khách đến với Sì Thâu Chải là đến với một không gian yên tĩnh, cảnh quan môi trường luôn xanh, sạch đẹp với hoa hồng, hoa địa lan, nhiều loại cây ăn quả đào, mận, lê trồng hai bên đường đi, trồng trong vườn, trên sườn núi…
Không chỉ có vậy, với sự ưu đãi của thiên nhiên Sì Thâu Chải có những cánh đồng ruộng bậc thang trải dài, uốn lượn mềm mại từ 4 bề lưng núi xuống thung lũng. Khí hậu nơi đây luôn mát mẻ, trong lành, con thác Tác Tình - nơi gắn với truyền thuyết về câu chuyện tình yêu của đôi trai gái người Dao. Cái tên Tác Tình tiếng Dao có nghĩa là nước từ trên cao đổ xuống mặt đất trắng xóa khiến cho du khách luôn phải tò mò ngắm nhìn… Khung cảnh núi rừng thơ mộng, xanh mát mẻ bên thác sẽ thực sự ấn tượng, khó quên với mỗi du khách khi đến nơi này.
Đặc biệt vào thời điểm mùa xuân, mùa hạ đến Sì Thâu Chải du khách còn được trải nghiệm, hoà mình trong những cánh rừng tràn ngập sắc trắng của hoa mận, chen lẫn với màu hồng nhạt của hoa đào rừng nằm ẩn khuất trong những tán cây rừng nguyên sinh.
Nếu là người thích khám phá du khách có thể theo những lối mòn và dưới sự hướng dẫn của những hướng dẫn viên Dao am hiểu địa bàn vào sâu trong rừng tham quan, tìm hiểu sự đa dạng của thảm thực vật trong những khu rừng già cảm nhận được sự giàu có của thiên nhiên, sự ưu ái của mẹ thiên nhiên dành cho người Dao, sự ấm áp, trân trọng của con người dành cho rừng, mối quan hệ cộng sinh giữa rừng và người Dao gợi ra sự hứng thú muốn tìm tòi, khám phá cho du khách khi tham quan trải nghiệm cùng với rừng già nơi đây.
Bản Sì Thâu Chải còn là nơi lưu giữ nhiều phong tục tập quán độc đáo của người Dao
Không chỉ thu hút du khách bởi cảnh đẹp của tạo hóa, bản Sì Thâu Chải còn là nơi lưu giữ nhiều phong tục tập quán độc đáo của người Dao. Tới đây du khách sẽ được xem, được nghe những làn điệu dân ca trong các nghi lễ Cấp sắc, Nhảy lửa, Xin cốm, cúng Rừng… Những nghi lễ này rất quan trọng trong đời sống văn hoá tâm linh của tộc người, song những nghi lễ ấy cũng ẩn chứa trong nó những nét đẹp của văn hoá truyền thống. Vì thế du khách khi đến thăm các làng bản người Dao đều muốn được tham gia, trải nghiệm thực tế.
Song những nghi lễ ấy nó thường gắn với yếu tố thiêng, nhưng từ khi người Dao làm du lịch họ đã biết cắt những lễ thức không có yêu cầu nghiêm ngặt về tính thiêng ra để giới thiệu những trích đoạn ngắn trong những nghi lễ ấy để phục vụ du khách. Đây là một cách người Dao làm du lịch để bảo tồn văn hoá, tăng thu nhập cho cuộc sống.
Những du khách khi đến Sì Thâu Chải sau khi ăn tối, thưởng thức ẩm thực đặc trưng của người Dao ngay trong chính không gian văn hóa Dao. Trong những ngôi nhà gỗ hàng trăm tuổi bên bếp lửa bập bùng, du khách sẽ được tham gia đốt lửa, xem tắm lửa (Diao xin) trong tiếng chiêng, trống dồn dập hòa cùng những tiếng reo hò, cổ vũ và sự biểu diễn đầy hăng say của các thanh niên người Dao. Cứ thế, màn nhảy lửa diễn ra rất lôi cuốn người xem, những chàng trai sau khi tham gia Lễ hội nhảy lửa luôn nhận được sự thán phục, ngưỡng mộ và tình cảm yêu mến của các du khách. Bởi người Dao quan niệm, nhảy lửa thể hiện sức mạnh, sự gan dạ, lòng dũng cảm, khéo léo, nhanh nhẹn của người đàn ông và khi xem các chàng trai Dao nhảy lửa du khách cũng thấy rõ được những điều đó.
Không những thế sau khi xem nhảy lửa, du khách còn được tham gia trực tiếp trong các màn hát đối, giao duyên thường được hát trong dịp đầu xuân, trong nghi lễ đám cưới, hay được xem các màn múa mặt nạ trong nghi lễ cấp sắc của trai gái người Dao nơi đây.
Đặc biệt, du khách còn được trải nghiệm dịch vụ tắm lá thuốc của người Dao, dịch vụ này đã và đang là một điểm nhấn trong mô hình du lịch xanh. Thuốc tắm của người Dao sử dụng hoàn toàn các loại cỏ cây được bà con hái từ trong rừng về làm thuốc chăm sóc sức khoẻ. Mỗi bài thuốc tắm có từ 25 - 30 loài thảo mộc khác nhau, các loại thảo mộc đó hầu hết chỉ mọc trong rừng tự nhiên. Người hái thuốc phải được truyền dạy từ thế hệ trước, mỗi lần đi hái phải luôn tâm niệm: xin phép thần rừng, xin phép Tổ tiên, sau mỗi lần đi hái thuốc về có đủ các vị thuốc người hái thuốc lại phải làm lễ tạ Bàn Vương - vị thần luôn theo sát, chăm lo cho đời sống của người Dao - theo quan niệm của người Dao làm như vậy thuốc mới có tác dụng. Do vậy, người dân nơi đây rất coi trọng và bảo vệ rừng, rừng là nguồn sống, là báu vật thiêng liêng của người Dao và bây giờ rừng chở thành sinh kế của người Dao, rừng còn thì du lịch xanh mới phát triển lâu dài và bền vững.
Đáng chú ý, đến đây vào mùa lúa chín vàng, khách thăm có thể tham gia trò chơi mạo hiểm, thú vị như dù lượn để trải nghiệm bay trên thung lũng Tam Đường dưới chân tuyệt đẹp.
Anh Lù A San- chủ homestay "A San" chia sẻ, gia đình bắt tay làm du lịch cộng đồng từ năm 2019. Sau nhiều khó khăn ban đầu với sự quan tâm, động viên của huyện, được tham gia các lớp tập huấn làm du lịch cộng đồng chúng tôi đã hiểu và thực hành theo. Cùng với làm nhà gỗ đặc trưng của đồng bào Dao cho du khách ở cộng đồng, chúng tôi còn bố trí không gian nấu ăn, thiết kế vườn rau sạch, khu vực chăn nuôi gia cầm phục vụ du khách.
Hàng năm, Sì Thâu Chải đón trên 12000 lượt khách, có khoảng 1000 khách nghỉ lại qua đêm tại đây và hưởng các dịch vụ của bản như ăn uống, tắm lá người Dao. Hơn 60 hộ dân ở Sì Thâu Chải đang được hưởng lợi nhờ phát triển du lịch.
