Nguyên Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Đặng Hùng Võ: “Các mối quan hệ chi phối rất nhiều thứ”

Liên quan đến việc các dự án trên các khu “đất vàng” tại Thủ đô Hà Nội chậm được triển khai, dẫn tới thiệt hại cho kinh tế của Nhà nước cũng như gây mất mỹ quan đô thị, ảnh hưởng đến an ninh trật tự xã hội…GS. Đặng Hùng Võ, nguyên Thứ trưởng Bộ Tài Nguyên và Môi trường cho rằng, một trong những nguyên nhân dẫn tới tình trạng dự án treo, “đắp chiếu” nhiều năm là do tại Việt Nam không dùng cơ chế đấu thầu. Trong nhiều trường hợp, việc sử dụng đất được giao cho người quen, thậm chí “người này và người kia không có năng lực sử dụng đất”...

Dự án tại số 22 - 24 Hàng Bài, phường Hàng Bài, Q. Hoàn Kiếm, Hà Nội "đắp chiếu" năm này qua năm khác.

Theo GS Đặng Hùng Võ, pháp luật trước đây quy định, đối với các dự án mà sau 12 tháng không đưa đất vào sử dụng, hoặc sau 24 tháng mà việc sử dụng đất không đúng tiến độ thì nhà nước sẽ thu hồi lại đất của các dự án đó.

“Về pháp luật thì đã có quy định nhưng việc thu hồi của người quen chắc khó. Bộ Tài nguyên  và  Môi  trường trước đây cũng đã đôn đốc thu hồi lại các dự án treo nhưng một thời gian các dự án lại nhiều lên. Các dự án treo này không chỉ gây mất mỹ quan đô thị mà vấn đề là khi  bị treo 10 năm hay nhiều năm thì trong khoảng thời gian đó hiệu quả sử dụng đất hoàn toàn tê liệt.  Việc để hoang phí đất đai như vậy sẽ gây thiệt hại về kinh tế cho nhà nước “, GS. Đặng Hùng Võ cho hay.

Theo GS Đặng Hùng Võ, năm 2005 -2006, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã tiến hành kiểm tra tất cả các dự án treo, quy hoạch treo và sau đó nhiều dự án treo  đều đã bị thu hồi đất. Về tài sản chủ đầu tư đã đã đầu tư trên đất thì về nguyên tắc Luật Đất đai 2003 không lấy tài sản đó mà phải tìm cách trả lại. Khi đó, phải tìm nhà đầu tư mới mua lại tài sản đã đầu tư của người chủ cũ. Tuy nhiên, Theo Luật Đất đai 2013, đất được Nhà nước giao, cho thuê để thực hiện dự án đầu tư mà không được sử dụng trong thời hạn 12 tháng liên tục hoặc tiến độ sử dụng đất chậm 24 tháng so với tiến độ ghi trong dự án đầu tư kể từ khi nhận bàn giao đất sẽ bị thu hồi toàn bộ hoặc từng phần dự án được giao.. Vì thế, về nguyên tắc, những dự án treo này Nhà nước có thể thu hồi hoàn toàn, cả tài sản đầu tư trên đất.

“Tôi cho rằng, ở Việt Nam các mối quan hệ chi phối rất nhiều thứ. Thành ra chuyện thu hồi đất đai, tài sản đầu tư trên đất vẫn không được thực hiện nghiêm túc”, GS. Đặng Hùng Võ  nói.

Chia sẻ quan điểm của mình, nguyên Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường cho rằng, đối với các  trường hợp xây dựng trái phép, sai phép – trường hợp nào tháo dỡ được thì thực hiện ngay, những trường hợp không thể tháo dỡ thì nên phạt bằng kinh tế thật nặng để chủ đầu tư không thể thu lợi được từ những dự án sai phép đó. Tương tự, các dự án giao đất mà vẫn để không lâu năm thì phải phạt bằng giá trị như đang sử dụng đất hiệu quả để không gây thiệt hại cho nhà nước.

GS. Đặng Hùng Võ, nguyên Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường                     (Nguồn: theleader.vn)

“Cứ phạt kinh tế thật nặng thì tự khắc sẽ đâu vào đấy! Ngoài ra, phải nêu trách nhiệm của các cơ quan quản lý. Phải có chế tài và áp dụng thật nghiêm túc thì mới giải quyết được những trường hợp bê trễ đối với các dự án treo như hiện nay, khi đó trách nhiệm quản lý mới cao được”, GS. Đặng Hùng Võ nhấn mạnh.

Liên quan đến câu chuyện này, tại kỳ họp thứ 3, Quốc hội khóa XIV, PGS. TS Hoàng Văn Cường (ĐBQH TP.Hà Nội, Ủy viên Ủy ban Tài chính – Ngân sách của Quốc hội) cũng đã nêu quan điểm, "đất vàng" tại Thủ đô đang bỏ hoang hóa, chậm tiến độ, để treo rất lâu.... Đối với các dự án này mà quá hạn, nhưng không xin gia hạn tiếp 12 tháng thì phải thu hồi, ngay cả khi chủ đầu tư xin gia hạn mà sau 12 tháng không triển khai được vẫn phải tiến hành thu hồi.

Để xử lý các dự án này, PGS. TS Hoàng Văn Cường cho rằng, việc xử lý dự án treo, bỏ hoang đất vàng ở Hà Nội vẫn chậm. Bởi vậy, về mặt luật pháp, chúng ta cần phải tăng cường các biện pháp và thực hiện nghiêm việc thu hồi các dự án kém hiệu quả, chậm tiến độ nhiều năm liền, bên cạnh đó phải xử lý về mặt kinh tế.

Các dự án đã giao đất nhưng chưa đi vào sử dụng thì Nhà nước chưa thu được thuế sử dụng đất. Với các biện pháp này thì nhà đầu tư đến thời hạn buộc phải chuyển giao đất cho các nhà đầu tư khác có năng lực hoặc phải đóng thuế đất đầy đủ cho Nhà nước dù chưa đưa vào sử dụng.

Vì thế, theo PGS. TS Hoàng Văn Cường, “cần kiên quyết xử lý những dự án treo, “đắp chiếu” tại "đất vàng" theo đúng luật. Khi đó, các doanh nghiệp, nhà đầu tư sẽ phải thực hiện và không còn những dự án kiểu này tồn tại nữa”./.

Hà Giang