Nhận biết ngạt khói khí và cách phòng tránh

Theo BS Đặng Tất Thắng - Khoa cấp cứu Bỏng, Bệnh viện Đa khoa Xanh Pôn, khói là một trong những lý do chính khiến nhiều người thiệt mạng trong các vụ hỏa hoạn. Trong khói có rất nhiều khí độc được sinh ra khi cháy như CO2, CO, amoniac, axit hữu cơ... trong đó, CO2 và CO là nguyên nhân chính gây tử vong.

Khi hít phải quá nhiều loại khí này, nạn nhân có thể bị ngộ độc cấp tính hoặc cũng có thể làm cơ thể tiêu hao nhiều thể lực vì thiếu oxy nên đa số nạn nhân chết trong các vụ cháy phần nhiều là do cố gắng vùng vẫy trong cơn hoảng loạn.

Khi có cháy, làm gì để thoát nạn và tránh ngạt khói khí?

BS Thắng cho biết, khi xảy ra hỏa hoạn, mọi người cần bình tĩnh tìm ra nguồn khói từ đâu và di chuyển theo hướng ngược lại, di tản ra khỏi khu vực nhiễm khói càng nhanh càng tốt và phải cố gắng không hít khói. Một nguyên tắc thoát nạn rất quan trọng khi xảy ra cháy đó là cần lấy khăn thấm nước ướt che kín miệng và mũi để lọc không khí khi hít thở, tránh bị ngạt khói gây nguy hiểm. Ngoài ra, có thể sử dụng mặt nạ chống khói và lưu ý khi di chuyển, nên cúi thấp người vì khói luôn luôn bay lên cao, nhằm tránh lượng khói hít vào thấp nhất có thể.

Các triệu chứng tổn thương bị ngạt khí là khó thở, mất định hướng, mất tri giác, bị bỏng, cháy da, lông, tóc… nặng thì bỏng đường thở, rối loạn các chức năng do nhiễm độc khí. Nếu nhẹ, thường có biểu hiện thở dốc, buồn nôn, đau đầu; ở mức độ trung bình, nạn nhân cảm thấy đau đầu dữ dội, chóng mặt, rối loạn thần kinh, buồn nôn, ngất xỉu; nặng sẽ bị ngất, hôn mê, co giật, loạn nhịp tim, trụy mạch và tử vong. Những trường hợp tử vong do ngạt khí thường diễn ra rất từ từ, như một giấc ngủ sâu, không lường trước được, không gây đau đớn. Đến khi bị sốc do thiếu ôxy, cơ thể ngột ngạt, khó thở thì lập tức họ đã rơi vào trạng thái hôn mê và tử vong do ngạt.

Ngạt khí và cách sơ cứu

BS Thắng cho rằng, khi bị ngạt khí sẽ gây ra các triệu chứng tổn thương như: khó thở, mất định hướng, mất tri giác, bị bỏng, cháy da, lông, tóc… Ở thể nhẹ thường có biểu hiện thở dốc, buồn nôn, đau đầu; Nếu ở mức độ trung bình, nạn nhân cảm thấy đau đầu dữ dội, chóng mặt, rối loạn thần kinh, buồn nôn, ngất xỉu và ở thể nặng thì gây bỏng đường thở, rối loạn các chức năng do nhiễm độc khí, ngất, hôn mê, co giật, loạn nhịp tim, trụy mạch và tử vong.

Những trường hợp tử vong do ngạt khí thường diễn ra rất từ từ, như một giấc ngủ sâu, không lường trước được, không gây đau đớn. Đến khi bị sốc do thiếu ôxy, cơ thể ngột ngạt, khó thở thì lập tức họ đã rơi vào trạng thái hôn mê và tử vong do ngạt.

BS Thắng khuyến cáo, khi bị ngạt khí cần phải phục hồi hơi thở một cách đầy đủ và nhanh nhất. Nhanh chóng đưa nạn nhân ra khỏi nơi nguy hiểm đến nơi có không khí trong lành và thoáng. Nếu nạn nhân bất tỉnh, kiểm tra nhịp thở và mạch đập của nạn nhân rồi chuẩn bị hô hấp nhân tạo nếu cần thiết. Sau đó, đưa người bị nạn đến phòng cấp cứu nhanh nhất có thể để hạn chế di chứng.

Khi được đưa đến phòng cấp cứu, nạn nhân sẽ được tiếp oxy, kiểm tra nhịp thở, mạch đập và mức phản ứng của nạn nhân. Trong quá trình tới viện nếu nạn nhân thở yếu hoặc bất tỉnh, cần phải hà hơi thổi ngạt, nếu nặng hơn thì đặt ống thở nội khí quản.

Theo khuyến cáo của các chuyên gia, để không bị ngạt khói và khí nói chung, mọi người không nên dùng than, củi để đốt, sưởi trong phòng kín không có không khí. Không chạy động cơ sử dụng xăng, dầu trong các khu vực khép kín. Không sử dụng thiết bị đốt khí gas không có thông hơi trong phòng kín hoặc trong phòng ngủ. Mọi người nên tránh tụ tập những nơi công cộng đông đúc như tầng hầm đậu xe. Ngoài ra, các tòa nhà phải thiết kế hệ thống thông gió, đảm bảo lượng oxy lưu thông./.

Tuấn Minh