Nhận định thời tiết miền Bắc tháng 3: Không khí lạnh vẫn ảnh hưởng, xuất hiện nắng nóng cục bộ

Miền Bắc chuẩn bị tăng nhiệt mạnh

Các tỉnh miền Bắc đang trải qua đợt rét đậm kéo dài nhiều ngày hiếm gặp trong những năm gần đây. Đặc biệt, đợt không khí lạnh mạnh tăng cường vào ngày 1/3 khiến nền nhiệt nhiều nơi như khu vực phía Đông Bắc Bộ, Hòa Bình, Lào Cai, Yên Bái giảm sâu, trời rét đậm, thậm chí vùng núi cao xuất hiện rét hại dưới 5 độ. Trong đợt không khí lạnh này nhiệt độ thấp nhất ở phía Đông Bắc Bộ phổ biến từ 10-13 độ, khu vực vùng núi phía Bắc từ 7-10 độ, vùng núi cao có nơi dưới 5 độ; ở Bắc Trung Bộ phổ biến 13-16 độ.

Đến ngày 2/3, nền nhiệt các tỉnh miền Bắc tăng dần, tuy nhiên khu vực Đông Bắc Bộ, Hòa Bình, Lào Cai, Yên Bái trời vẫn rét đậm, vùng núi rét hại.

Từ ngày 3/3 trở đi, không khí lạnh suy yếu, vùng thấp ở phía tây sẽ mở rộng nhanh sang phía đông và thay thế dần không khí lạnh, nền nhiệt các tỉnh miền Bắc tăng dần, tuy nhiên trời vẫn rét về đêm và sáng, có nơi nền nhiệt vẫn ở ngưỡng rét đậm.

Từ ngày 4-5/3, Bắc Bộ nắng ráo, nền nhiệt tăng nhanh, thậm chí phía Tây Bắc bộ, vùng núi của Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh có thể xảy ra nắng nóng cục bộ với nền nhiệt cao nhất lên đến 33 độ.

Đợt rét đậm kéo dài nhiều ngày qua tại các tỉnh miền Bắc đã ảnh hưởng đến cuộc sống của người dân.

Theo thống kê từ cơ quan khí tượng, trong tháng 2/2024 đã xuất hiện 02 đợt không khí lạnh vào ngày 7/2 và ngày 23/2. Cả hai đợt không khí lạnh này đều gây ra rét đậm, rét hại diện rộng tại Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ.

Đặc biệt đợt rét đậm từ ngày 24/2 đã xuất hiện trên diện rộng tại nhiều nơi như khu vực phía Đông Bắc Bộ và Thanh Hóa. Thậm chí một số nơi tại vùng núi cao Bắc Bộ còn xảy ra rét hại. 

Trong đó, nhiệt độ thấp nhất phổ biến từ 11,0-15,0 độ, vùng núi từ 7,0-9,0 độ, vùng núi cao có nơi thấp hơn như tại Mẫu Sơn (Lạng Sơn) là 2,2 độ (27/2/2024).

Tuy rét đậm kéo dài nhiều ngày dù đã cuối tháng 2 nhưng đây không phải là hiện tượng bất thường bởi cuối tháng 2 vẫn là thời điểm chính đông ở Bắc Bộ.

Mặc dù rét không bất thường nhưng đợt rét này cũng khá đặc biệt bởi trong vòng 10-15 năm gần đây, ít có đợt rét đậm, rét hại nào kéo dài từ tháng 2 sang tháng 3 như vậy. Nền nhiệt trong đợt rét này cũng khá thấp, phổ biến ở mức dưới 15 độ C ở vùng đồng bằng, dưới 13 độ C ở trung du và vùng núi.

Nhận định về tình hình thời tiết trong tháng 3, cơ quan khí tượng dự báo, trong nửa đầu tháng 3, không khí lạnh sẽ tiếp tục tác động đến thời tiết nước ta, nhưng ở cường độ yếu hơn những đợt trước, ít có khả năng gây nên rét đậm, rét hại như những đợt vừa qua. Khu vực phía Đông Bắc Bộ vẫn có khả năng xảy ra nhiều ngày mưa nhỏ, mưa phùn và sương mù. 

Thời kỳ cuối tháng, vùng áp thấp phía Tây sẽ có xu hướng mở rộng có thể gây nắng nóng cho một số nơi ở phía Tây Bắc Bộ và khu vực vùng núi phía Tây của khu vực Thanh Hóa-Thừa Thiên Huế.

Nhận định về thời tiết nắng nóng bất thường ở Nam Bộ

Trong khi nhiều tỉnh Bắc Bộ chìm trong đợt rét kéo dài gần 10 ngày thì các tỉnh Nam Bộ lại đối lập khi xảy ra nắng nóng kéo dài hơn 20 ngày, từ ngày 9/2 đến nay. Nắng nóng diện rộng chủ yếu xảy ra khu vực miền Đông Nam Bộ với nhiệt độ cao nhất dao động trong khoảng 35-37 độ C, có nơi trên 37 độ C, miền Tây nắng nóng xuất hiện cục bộ. 

Nhận định về tình hình nắng nóng kéo dài tại các tỉnh Nam Bộ trong thời gian qua, theo Trưởng phòng Dự báo, Đài KTTV khu vực Nam Bộ, thông thường từ trung tuần tháng 2 hàng năm, Nam Bộ sẽ bắt đầu xuất hiện nắng nóng một vài nơi tại các tỉnh miền Đông. Tuy nhiên, năm 2024 nắng nóng xuất hiện sớm tại các tỉnh Nam Bộ. Giống như những năm El Nino mạnh là 2015-2016, 2019-2020, năm 2023-2024 nắng nóng đến sớm hơn so với trung bình nhiều năm.

Dự báo nắng nóng sẽ kéo dài bất thường trong những ngày tới vẫn tiếp diễn. Nguyên nhân do El Nino đang diễn ra, tác động làm xu thế nhiệt tăng, ít mưa. Thông thường sẽ có những ngày hệ thống thời tiết thay đổi làm kết thúc đợt nắng nóng, sau vài ngày lại hình thành đợt mới.

Ở các năm El Nino mạnh, nắng nóng tại Nam Bộ đã bắt đầu xuất hiện cục bộ trong tháng 12. Sang tháng 1, nắng nóng bắt đầu xuất hiện những đợt trên diện rộng với miền Đông. Chẳng hạn năm 2020, nắng nóng trong tháng 1 còn diễn ra gay gắt hơn so với năm nay hay năm 2016 nắng nóng cũng bắt đầu xuất hiện cục bộ từ ngày 6/1 tại các tỉnh miền Đông và có 1 đợt diện rộng từ ngày 20/1 - 24/1/2016, đợt 2 từ 29/1-5/2/2016.

So với tháng 2 của năm 2016 và năm 2020 thì tháng 2/2024, cường độ nắng nóng có phần gay gắt hơn. Nhiệt độ cao nhất ghi nhận trong tháng 2/2016 và 2020 là 37 độ C tại Biên Hòa. Năm nay, nhiệt độ cao nhất tính đến hiện tại là 38 độ C (tại Biên Hòa vào ngày 15/2).

Dự báo năm 2024, nắng nóng sẽ diễn ra gay gắt như những năm hiện tượng El Nino mạnh, với những đợt nắng nóng kéo dài trong nhiều ngày liên tục, tập trung trong tháng 3 và tháng 4, xảy ra diện rộng với cả Nam Bộ.