Nhiều cơ hội đầu tư vào nuôi trồng thủy sản Việt Nam

Dẫn báo cáo phát triển ngành nuôi trồng thủy sản, trang Vietnam-Briefing cho biết, Việt Nam dự kiến sẽ thu về từ 800.000 USD đến 1 tỷ USD giá trị xuất khẩu thủy sản vào năm 2025.

Theo một số ước tính, ngành nuôi trồng cũng có thể đóng góp hơn 25% tổng sản lượng thủy sản ở Việt Nam và đạt hơn 4 tỷ USD giá trị xuất khẩu vào năm 2045.

Có thể nói đây là những mục tiêu lớn và để đạt được sẽ cần nhiều khoản đầu tư khổng lồ, kể cả từ các công ty nước ngoài.

Hiện tại, đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) vào ngành nuôi trồng thủy sản chủ yếu là thức ăn chăn nuôi và cung cấp giống. Khi ngành nuôi trồng thủy sản của Việt Nam phát triển, nhu cầu dự kiến đối với những nguyên liệu chính này cũng sẽ tăng theo và điều này giúp các công ty nước ngoài có thêm cơ hội tham gia ngành.

Một số nét cơ bản về ngành nuôi trồng thủy sản Việt Nam

Việt Nam không chỉ có điều kiện tự nhiên biển thuận lợi để nuôi trồng thủy sản mà còn có nguồn lợi thủy sản nước ngọt ở lưu vực sông Hồng và đồng bằng sông Cửu Long. Ở những địa điểm này, nuôi trồng thủy sản diễn ra quanh năm.

Sản xuất và xuất khẩu thủy sản của Việt Nam được chia thành 6 vùng trọng điểm: Bắc Trung Bộ, Duyên hải miền Trung, Duyên hải Nam Trung Bộ, Đông Nam Bộ, Đồng bằng sông Cửu Long và các tỉnh nội địa.

Theo Hiệp hội chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), phần lớn thủy sản xuất khẩu của Việt Nam đến từ Đồng bằng sông Cửu Long. Khu vực này chiếm khoảng 95% tổng sản lượng cá tra và 80% sản lượng tôm. Tính đến năm 2021, Đồng bằng sông Cửu Long chiếm khoảng 70% trong tổng số 1,1 triệu ha nuôi trồng thủy sản ở Việt Nam.

Nhờ các mặt hàng xuất khẩu chủ lực như cá tra, tôm sú, tôm chân trắng tăng mạnh, sản lượng nuôi trồng thủy sản của Việt Nam năm 2022 ước đạt 5,1 triệu tấn, tăng 6,3% so với năm 2021. Nhờ đó, tổng giá trị xuất khẩu thủy sản của Việt Nam đã đạt mức kỷ lục mới với doanh thu trị giá 11 tỷ USD trong năm 2022.

Tôm và cá tra là hai mặt hàng thủy sản xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam, lần lượt đạt 4,3 tỷ USD và 2,4 tỷ USD. Hai mặt hàng thủy sản này chiếm hơn một nửa tổng kim ngạch xuất khẩu thủy sản của Việt Nam vào năm 2022.

Thu hút vốn FDI vào nuôi trồng thủy sản tại Việt Nam

Trong ngành thủy sản, nguyên liệu bao gồm con giống, thức ăn và dược phẩm thủy sản. Ở Việt Nam, trước đây đã từng xảy ra tình trạng thiếu các nguyên liệu này nhưng hiện tại đã dần được cải thiện nhờ các khoản đầu tư lớn từ công ty nước ngoài.

Các doanh nghiệp sử dụng vốn FDI hầu như chỉ tập trung vào thị trường thức ăn thủy sản. Mặc dù có một số nhà sản xuất thức ăn cho cá trong nước, thị phần lớn nhất vẫn thuộc về một số nhà cung cấp hàng đầu từ nước ngoài.

Cụ thể, trong thức ăn cho cá tra, 70% người nuôi cá sử dụng thức ăn do các doanh nghiệp nước ngoài như Cargill (Mỹ), Green Feed (Thái Lan), Proconco (Pháp-Việt) hay Anova (Mỹ) cung cấp. Trong khi đó, ở mặt hàng thức ăn nuôi tôm, có những tên tuổi lớn như Uni-President (Đài Loan (Trung Quốc)), CP (Thái Lan), Tomboy (Pháp).

Các công ty nước ngoài không chỉ chiếm ưu thế trên thị trường thức ăn thủy sản nhờ giá thấp và tiêu chuẩn sản xuất cao, mà họ còn có vị thế lớn trong mảng cung cấp giống cho các loài như tôm sú và tôm chân trắng.

Các doanh nghiệp FDI hiện cũng dần tham gia vào hoạt động chế biến thủy sản khi họ có lợi thế về khả năng tiếp cận vốn và chất lượng sản xuất tốt hơn so với các doanh nghiệp trong nước. Các tập đoàn nước ngoài như C.P., Japfa, New Hope, Emivest trong những năm gần đây đã đầu tư một lượng vốn lớn vào sản xuất, chế biến thủy hải sản tại Việt Nam.

Có thể thấy các công ty nước ngoài đang có rất nhiều cơ hội tại Việt Nam. Với khoảng 15 hiệp định thương mại đã được ký kết, Việt Nam có tiềm năng tăng đáng kể về xuất khẩu thủy sản sang các thị trường lớn như EU, Trung Quốc và Hàn Quốc. Do đó, nhu cầu về thức ăn thủy sản và nhiều loại nguyên liệu khác cũng gia tăng tương ứng.

Định hướng phát triển ngành

Tháng 8 năm 2022, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 985/QĐ-TTg về việc phê duyệt chương trình quốc gia phát triển nuôi trồng thủy sản giai đoạn 2021- 2030. Văn bản này vạch ra kế hoạch phát triển cho ngành thủy sản và nuôi trồng thủy sản Việt Nam, bao gồm các mục tiêu cho hai giai đoạn 5 năm.

Theo kế hoạch, tổng sản lượng thủy sản dự kiến đạt 202 triệu tấn vào năm 2030, trong đó nuôi trồng thủy sản dự kiến đóng góp 106 triệu tấn.

Để đạt được những mục tiêu này, Chính phủ đang khuyến khích các doanh nghiệp trong nước huy động vốn từ các nhà tài trợ nước ngoài và các tổ chức quốc tế. Ưu tiên đầu tư FDI vào xây dựng và nâng cấp cơ sở hạ tầng nuôi trồng thủy sản. Chiến lược này được cho là sẽ giúp ngành đáp ứng yêu cầu bảo vệ môi trường, sản xuất bền vững và an toàn thực phẩm.

Như vậy, ngành nuôi trồng thủy sản ở Việt Nam đã cho thấy những con số tăng trưởng đầy hứa hẹn và tận dụng nhu cầu ngày càng tăng trên toàn cầu đối với các sản phẩm nuôi trồng thủy sản. Hơn nữa, kế hoạch phát triển nuôi trồng thủy sản được phê duyệt gần đây cũng tạo thêm nhiều cơ hội trong lĩnh vực này./.