Nhìn lại 20 năm nghiên cứu, bảo tồn Hoàng thành Thăng Long

Hội thảo còn có sự tham dự của các chuyên gia UNESCO, ICOM, ICOMOS, đại biểu đại diện Ủy ban Quốc gia UNESCO Việt Nam; Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch; các đại biểu đại diện các Bộ/ngành cơ quan Trung ương, Thành phố Hà Nội, các Viện Nghiên cứu, các trường Đại học trên địa bàn Hà Nội, các Bảo tàng, các Khu di sản Thế giới của Việt Nam cùng nhiều nhà khoa học thuộc các lĩnh vực Lịch sử, Khảo cổ, Hán Nôm, văn hóa, mỹ thuật, bảo tồn, bảo tàng, di sản... của Việt Nam, Nhật Bản, Hàn Quốc, Pháp, Italia, Anh...

Phát biểu chào mừng tại Hội thảo, Thứ trưởng Hoàng Đạo Cương nhận định: "Trong số 03 "cố đô" của Việt Nam được UNESCO công nhận là Di sản Thế giới (Cố đô Hoa Lư, Cố đô Huế và Hoàng Thành Thăng Long), thì Hoàng thành Thăng Long có nét độc đáo riêng thể hiện sự nối tiếp, liên tục trong suốt chiều dài lịch sử dân tộc Việt Nam. Đây được coi là trung tâm chính trị quan trọng bậc nhất trong hệ thống các kinh đô của Việt Nam - nơi hội tụ các giá trị lịch sử, văn hóa của dân tộc ta qua hàng ngàn năm lịch sử".

Theo Thứ trưởng, trải qua hơn 20 năm nghiên cứu, bảo tồn, tôn tạo và phát huy giá trị di sản, Khu Trung tâm Hoàng thành Thăng Long - Hà Nội đã đạt được nhiều kết quả tích cực. Đến nay, về cơ bản các khuyến nghị của UNESCO đã và đang tiếp tục được các cơ quan quản lý di sản của thành phố Hà Nội thực hiện đầy đủ, từ việc củng cố bộ máy tổ chức và tăng cường vai trò, chức năng, nhiệm vụ của Trung tâm Bảo tồn Di sản Thăng Long - Hà Nội, đến việc bổ sung nguồn nhân lực, đào tạo, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ quản lý di sản; xây dựng và ban hành các quy chế bảo vệ di sản; xây dựng và thực thi các Kế hoạch quản lý, Quy hoạch và đầu tư nguồn lực tài chính để triển khai các dự án bảo vệ, bảo tồn, tu bổ, tôn tạo di sản, ngăn chặn các nguy cơ tác động, ảnh hưởng xấu tới di sản, tăng cường công tác nghiên cứu khoa học...

Thứ trưởng cho rằng, bên cạnh những thành tựu đã đạt được, công tác quản lý Di sản Thế giới Khu Trung tâm Hoàng thành Thăng Long - Hà Nội vẫn còn đặt ra nhiều khó khăn, thách thức đòi hỏi các nhà quản lý, nhà khoa học tiếp tục nghiên cứu, tìm hiểu và giải quyết từ nhiều góc độ khác nhau. Chính vì vậy, Hội thảo Khoa học quốc tế "20 năm nghiên cứu, bảo tồn và phát huy giá trị di sản Hoàng Thành Thăng Long - Hà Nội" sẽ là cơ hội tốt nhất để chúng ta góp thêm tiếng nói, kinh nghiệm, trí tuệ cho công tác quản lý, bảo tồn di sản có tầm quan trọng không chỉ của Việt Nam, mà còn của cộng đồng quốc tế. Đặc biệt, Hội thảo này càng có ý nghĩa hơn, khi nó được diễn ra trong bối cảnh UNESCO đang tổ chức các hoạt động hướng tới Lễ kỷ niệm 50 năm Công ước về Bảo vệ Di sản Văn hóa và Thiên nhiên Thế giới.

"Để thực hiện được các mục tiêu của Hội thảo đề ra, Bộ VHTTDL trân trọng đề nghị các quý vị đại biểu tập trung thảo luận theo hướng bổ sung, làm rõ về các cơ sở tư liệu khoa học và đề xuất các phương án phù hợp nhằm khôi phục một cách hữu hiệu Khu Trung tâm Hoàng Thành Thăng Long - Hà Nội, bảo tồn một công viên lịch sử nơi giáo dục truyền thống, tham quan du lịch và nghiên cứu khoa học; đề xuất các giải pháp triển khai kế hoạch quản lý di sản giai đoạn 2022-2027, tầm nhìn 2035 và các giải pháp quản lý, phát huy giá trị di sản Hoàng Thành Thăng Long - Hà Nội trong giai đoạn tới… Chúng tôi tin tưởng rằng những kinh nghiệm mà quý vị đại biểu chia sẻ, gợi mở trong Hội thảo quốc tế lần này sẽ là những định hướng quý báu để Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội và các đơn vị liên quan tiếp tục nghiên cứu, áp dụng vào thực tiễn quản lý đối với Khu Trung tâm Hoàng thành Thăng Long - Hà Nội và các Di sản Thế giới ở Việt Nam "- Thứ trưởng Hoàng Đạo Cương nhấn mạnh.

Phát biểu khai mạc hội thảo, Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Trần Sỹ Thanh nhấn mạnh: Hơn 1.000 năm trước, đất Thăng Long xưa - Hà Nội nay được vua Lý Thái Tổ chọn làm kinh đô của nước Đại Việt, lấy tên là Thăng Long với mong muốn kinh đô ngày càng phồn thịnh như linh vật Rồng thiêng bay lên. Trong suốt hơn 10 thế kỷ, từ thời Lý (thế kỷ XI - thế kỷ XII) đến thời Nguyễn (thế kỷ XIX - thế kỷ XX), các triều đại phong kiến Việt Nam đã liên tục kế thừa, xây dựng và phát triển Thăng Long - Đông Kinh - Hà Nội với vai trò trung tâm chính trị, văn hóa, kinh tế của cả nước. Trải qua bao biến thiên của lịch sử, dấu tích kinh thành Thăng Long còn hiển hiện qua hệ thống di tích, di vật được tìm thấy tại Khu trung tâm Hoàng thành Thăng Long ngày nay.

Cũng theo Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Trần Sỹ Thanh, khai quật Khu di tích Hoàng thành Thăng Long là cuộc khai quật lớn trong lịch sử ngành khảo cổ học Việt Nam và khu vực Đông Nam Á. Những kết quả khai quật đã phát lộ những dấu tích lịch sử trải dài 13 thế kỷ, với các di tích và tầng văn hóa chồng xếp lên nhau, khẳng định đây là một quần thể di tích, di vật mang bề dày lịch sử - văn hóa lâu đời; là một di tích văn hóa, lịch sử và khảo cổ tiêu biểu; đồng thời là bằng chứng vật chất, phản ánh trình độ kỹ thuật cao, chứa đựng các giá trị về lịch sử, kiến trúc và nghệ thuật cũng như phản ánh sự giao thoa văn hóa trong một quá trình lịch sử lâu dài của dân tộc Việt Nam với các nước trong khu vực và trên thế giới.

“Với những giá trị lịch sử, văn hóa và khoa học đặc biệt của di tích, Khu trung tâm Hoàng thành Thăng Long - Hà Nội đã được Thủ tướng Chính phủ quyết định xếp hạng Di tích quốc gia đặc biệt năm 2009, được UNESCO ghi danh vào Danh mục Di sản văn hóa thế giới, đúng dịp tổ chức Đại lễ kỷ niệm 1.000 năm Thăng Long - Hà Nội (1010-2010)”, Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Trần Sỹ Thanh nhấn mạnh.

Để góp phần nhận thức sâu sắc, toàn diện hơn về những giá trị căn bản của khu di sản, Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Trần Sỹ Thanh mong muốn các chuyên gia, nhà khoa học, nhà quản lý tham góp nhiều ý tưởng tâm huyết, sáng tạo, đưa ra các giải pháp khả thi để gìn giữ và phát huy giá trị di sản. Những kết quả của hội thảo sẽ là cơ sở khoa học để Hà Nội xây dựng phương án khôi phục, tái hiện các di sản kiến trúc cung điện trong thời gian tới, nhằm bảo tồn và phát huy giá trị của khu di sản cũng như thực hiện nghiêm những cam kết của Chính phủ Việt Nam đối với khuyến nghị của ICOMOS để Hoàng thành Thăng Long mãi là niềm tự hào của đất nước và con người Việt Nam.