Những chuyển biến tích cực trong xây dựng đời sống văn hóa ở cơ sở

Phát huy sức mạnh đồng thuận

Những năm qua, các hoạt động tuyên truyền, giáo dục văn hóa gắn liền với triển khai phong trào "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa" luôn được các địa phương quan tâm đẩy mạnh. Nhờ đó, nhận thức của các cấp ủy đảng, chính quyền, các ngành, đoàn thể, các tầng lớp nhân dân về vai trò, vị trí của văn hóa trong đời sống xã hội, trách nhiệm thực hiện nhiệm vụ phát triển văn hóa được nâng lên. Trung ương MTTQ Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội cũng tích cực tham gia phát động, duy trì nhiều phong trào, mô hình cụ thể tại các cơ quan, đơn vị, khu dân cư, nhận được sự hưởng ứng, tham gia của đông đảo cán bộ, đoàn viên, hội viên và nhân dân.

Điểm nổi bật trong xây dựng đời sống văn hóa ở cơ sở những năm qua là làm tốt công tác tuyên truyền, phổ biến nội dung, các tiêu chuẩn xây dựng "Gia đình văn hoá", "Khu dân cư văn hóa", thi đua xây dựng "Xã, phường, thị trấn văn minh" tới các gia đình, khu dân cư và các cơ quan, đơn vị.

Trong đó, từng nơi chủ động lựa chọn, triển khai nội dung thi đua, tập trung vào những vấn đề thực tiễn của địa phương mình, như: Xây dựng nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang và lễ hội; xây dựng các tuyến đường tự quản sáng, xanh, sạch, đẹp; duy trì tổ hòa giải ở cơ sở để giải quyết kịp thời những mâu thuẫn, xích mích, bất hòa tại cộng đồng dân cư; giúp nhau xây dựng mô hình phát triển kinh tế, giảm nghèo... Các khu dân cư đăng ký thi đua, các tổ chức đoàn thể vào cuộc tập hợp đoàn viên, hội viên, xây dựng phong trào sâu rộng, từng bước đi vào cuộc sống.

Các địa phương đã tạo mọi điều kiện thuận lợi để nhân dân được tham gia bàn bạc, quyết định mức huy động các nguồn đóng góp tự nguyện xây dựng cơ sở hạ tầng, công trình phúc lợi trong xây dựng NTM, giảm nghèo.

Các nội dung được công khai, minh bạch theo đúng quy định của Pháp lệnh số 34/2007/PL-UBTVQH11, bằng nhiều hình thức tuyên truyền, như hệ thống truyền thanh, họp tổ dân, niêm yết tại trụ sở UBND cấp xã, nhà văn hóa thôn, bản, khu phố... Từng phong trào thi đua được cụ thể hóa thành những chỉ tiêu, tiêu chí phấn đấu, đòi hỏi chính quyền và nhân dân có sự vào cuộc tích cực và đồng thuận cao.

Đời sống văn hóa ở cơ sở được nâng lên rõ rệt, thể hiện qua các phong trào thể thao, văn nghệ quần chúng được quan tâm tổ chức, thu hút đông đảo nhân dân hưởng ứng. Điển hình như các hội diễn nghệ thuật tại cấp huyện, cấp xã được tổ chức định kỳ, nhằm khuyến khích quần chúng tham gia sáng tạo, bảo tồn, truyền dạy và phát huy các giá trị văn hóa văn nghệ truyền thống; củng cố sự gắn bó, đoàn kết trong nhân dân.

Cùng với sự vào cuộc của cấp ủy, chính quyền các địa phương, phong trào đã nhận được sự đồng thuận, hưởng ứng tích cực của các tầng lớp nhân dân. Hàng năm, Ban Chỉ đạo ở các địa phương (đến cấp huyện và xã) đều có kế hoạch kiểm tra, đánh giá để kịp thời tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc, nâng chất các danh hiệu văn hóa một cách thực chất, hiệu quả.

Các địa phương đẩy mạnh phong trào thể thao, thường xuyên tổ chức các giải thể thao gắn với các dịp lễ, tết, sự kiện lớn, chương trình lễ hội... Qua đó đã góp phần thu hút các tầng lớp nhân dân tham gia tập luyện, nâng cao sức khỏe, đẩy mạnh phong trào "Rèn luyện thân thể theo gương Bác Hồ vĩ đại" trong cộng đồng.

Tiếp tục triển khai hiệu quả các Chương trình xây dựng đời sống văn hóa

Tháng 4/2020, Bộ VHTTDL và Thường trực Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam đã ký kết Chương trình phối hợp xây dựng đời sống văn hóa ở cơ sở gắn với xây dựng NTM, đô thị văn minh giai đoạn 2020-2025 gồm các nội dung: Tuyên truyền đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa gắn với xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh; vận động cán bộ và nhân dân ở khu dân cư thực hiện nội dung quy ước, hương ước của cộng đồng; thực hành tiết kiệm trong việc cưới, việc tang và lễ hội; tích cực xây dựng đình văn hóa ấm no hạnh phúc, phòng, chống bạo lực gia đình. Những nội dung của Chương trình sẽ tiếp tục được triển khai sâu rộng tới các địa phương, góp phần tạo sự chuyển biến mạnh mẽ trong phát triển kinh tế - xã hội ở mọi miền Tổ quốc.

Cùng với đó, tháng 10/2021, Bộ VHTTDL cũng đã ký kết với Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam Chương trình phối hợp về xây dựng đời sống văn hóa, nâng cao hiệu quả hoạt động thể dục, thể thao của CC, VC, CNLĐ trong các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp giai đoạn 2021-2026. Theo đó, hai bên sẽ tập trung vào 6 nội dung phối hợp cụ thể như: phối hợp tổ chức tốt các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao; khuyến khích thói quen đọc sách, rèn luyện thể dục thể thao nâng cao sức khỏe, phòng, chống bệnh nghề nghiệp; nhân rộng các mô hình điểm về văn hóa, thể thao và gia đình trong CC, VC, CNLĐ; phát huy các nguồn lực xã hội để đầu tư phát triển các thiết chế văn hóa;....

Với sự quyết tâm cao của Bộ VHTTDL, sự quan tâm, phối hợp của các bộ, ngành, địa phương, chương trình xây dựng đời sống văn hóa ở cơ sở sẽ được lan tỏa sâu rộng, tạo luồng sinh khí mới trong xây dựng đời sống văn hóa ở các địa phương./.