Những "điểm nhấn" giáo dục và đào tạo năm 2024

Đảng và Nhà nước tiếp tục quan tâm chỉ đạo phát triển giáo dục và đào tạo

Sau 10 năm thực hiện đổi mới căn bản, toàn diện GDĐT theo tinh thần Nghị quyết 29-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương khóa XI, Bộ Chính trị ban hành Kết luận số 91-KL/TW ngày 10/8/2024 tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 29-NQ/TW, đánh dấu một dấu mốc quan trọng đối với sự phát triển GDĐT của đất nước.

Cùng với những chủ trương, định hướng lớn, năm 2024 tiếp tục khẳng định sự quan tâm của Đảng, Nhà nước dành cho giáo dục và đào tạo thông qua các cuộc gặp gỡ, ghi nhận, động viên giáo viên và toàn ngành Giáo dục của lãnh đạo Đảng, Nhà nước.

Tại cuộc gặp mặt đại diện nhà giáo, cán bộ quản lý giáo dục nhân ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11, Tổng Bí thư Tô Lâm ghi nhận những kết quả cụ thể ngành Giáo dục đã làm được trong thời gian qua, đồng thời đặt ra yêu cầu, gợi mở những việc cần làm ngay để phát triển GDĐT.

Chủ tịch nước phong tặng danh hiệu 21 Nhà giáo nhân dân, 1.167 Nhà giáo ưu tú năm 2024

Năm 2024, Chủ tịch nước ký Quyết định phong tặng 21 Nhà giáo nhân dân, 1.167 Nhà giáo ưu tú. Đây là năm đầu tiên việc thực hiện xét tăng danh hiệu Nhà giáo nhân dân, Nhà giáo ưu tú được thực hiện theo Nghị định mới của Chính phủ (Nghị định số 35/2024/NĐ-CP ngày 02/4/2024) quy định về xét tặng danh hiệu Nhà giáo nhân dân, Nhà giáo ưu tú. Nghị định mới quy định rõ hơn cách tính thời gian, nhóm đối tượng và tiêu chuẩn xét tặng; dành sự quan tâm tới nhóm đối tượng đặc thù; bổ sung tiêu chuẩn mới để đánh giá tài năng sư phạm của nhà giáo; cắt giảm thủ tục hành chính, rút gọn quy trình xét tặng.

Phát triển lực lượng nhà giáo

Dự thảo Luật Nhà giáo nhận được sự ủng hộ lớn từ các đại biểu Quốc hội và dư luận xã hội. Sau gần 20 năm tâm huyết, dự thảo Luật Nhà giáo trình lần đầu tại Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV, đã nhận được sự ủng hộ, đồng thuận cao của đại biểu Quốc hội. Theo dự kiến, dự thảo Luật Nhà giáo sẽ được xem xét, thông qua tại Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV tới đây.

Cũng trong năm 2024, Đại hội đại biểu Hội Cựu giáo chức lần thứ V (2024-2029) đã được tổ chức, trong đó xác định mục tiêu tiếp tục phát huy tốt hơn nữa tiềm năng trí tuệ, phẩm chất tốt đẹp của cựu giáo chức để có những đóng góp tích cực, cụ thể vào hoạt động giáo dục tại địa phương; đóng góp tích cực với ngành Giáo dục…

Hoàn thành chu trình đầu tiên của quá trình triển khai Chương trình giáo dục phổ thông 2018 đối với ba cấp học đồng bộ trên cả nước

Năm 2024 đánh dấu thời điểm hoàn thành chu trình đầu tiên triển khai Chương trình GDPT 2018 đối với ba cấp học đồng bộ trên cả nước. Danh mục sách giáo khoa từ lớp 1 đến lớp 12 đã hoàn thành việc thẩm định và phê duyệt.

Kỳ thi tốt nghiệp THPT cuối cùng theo chương trình 2006 được tổ chức thành công và công tác chuẩn bị khẩn trương, tích cực, chất lượng cho Kỳ thi đổi mới từ năm 2025. Bộ GDĐT đã công bố phương án thi, cấu trúc định dạng đề thi, đề thi tham khảo Kỳ tốt nghiệp THPT từ 2025 theo Chương trình giáo dục phổ thông năm 2018. Những ngày cuối năm, Bộ GDĐT cũng đã ban hành Quy chế thi tốt nghiệp THPT, áp dụng từ Kỳ thi năm 2025.

Cùng với quá trình đổi mới thi tốt nghiệp THPT, những chuẩn bị cho đổi mới tuyển sinh phổ thông, tuyển sinh đại học, cao đẳng cũng đã được Bộ GDĐT triển khai trong năm 2024 thông qua việc sửa đổi, bổ sung các quy chế hiện hành. Năm 2024 đồng thời là năm mà số lượng thí sinh dự tuyển và nhập học đại học tăng cao, đặc biệt, ngành vi mạch bán dẫn có sức hút mạnh cho thấy những bước tiến ban đầu theo chủ trương, kế hoạch lớn của Chính phủ về đào tạo nhân lực ngành bán dẫn.

Chuyển đổi số trong giáo dục tiếp tục đạt nhiều kết quả quan trọng

Năm 2024 tiếp tục là một năm ngành Giáo dục dành sự quan tâm cho công tác chuyển đổi số và đạt thêm nhiều kết quả quan trọng: hoàn thành xây dựng 100% các cơ sở dữ liệu của ngành và kết nối thành công với các cơ sở dữ liệu quốc gia; Việc ứng dụng công nghệ thông tin phục vụ Kỳ thi tốt nghiệp THPT và công tác tuyển sinh đại học đã được triển khai đồng bộ, triệt để; ngành Giáo dục đã triển khai thí điểm học bạ số ở cấp tiểu học, mang lại hiệu quả tích cực trong quản lý, quản trị trường học làm căn cứ cho việc triển khai đại trà trong thời gian tới.

Chuyển đổi số trong giáo dục tiếp tục đạt nhiều kết quả quan trọng

Để tiếp tục đẩy mạnh chuyển đổi số trong giáo dục đại học và bảo đảm nguồn nhân lực thúc đẩy chuyển đổi số trong các lĩnh vực, Bộ GDĐT đã hoàn thiện Đề án thí điểm mô hình giáo dục đại học số và Đề án đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao phục vụ công nghệ cao trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Bộ GDĐT cũng đã xây dựng dự thảo và sẽ sớm ban hành khung năng lực số cho người học từ mầm non đến đại học (bao gồm năng lực ứng dụng AI) nhằm nâng cao năng lực số cho người học, đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số quốc gia, dự kiến sẽ được triển khai ngay từ năm 2025, ngay sau khi được cấp có thẩm quyền phê duyệt.

Gia tăng thứ hạng các cơ sở giáo dục Việt Nam trong khu vực và thế giới

Tiếp nối thành tích của những năm trước, năm 2024, xếp hạng các cơ sở giáo dục đại học khu vực châu Á và quốc tế tiếp tục có sự gia tăng ấn tượng. Theo công bố xếp hạng đại học thế giới "QS World University Rankings: Sustainability 2025" cho 1.751 cơ sở giáo dục đại học trên toàn thế giới, Việt Nam có 10 cơ sở giáo dục đại học góp mặt, tăng 2 cơ sở so với năm trước. Trong năm 2024, Việt Nam còn có 17 cơ sở giáo dục đại học trong Bảng xếp hạng hàng đầu châu Á của QS, trong đó có 4 cơ sở giáo dục đại học nằm trong top 200; 9 cơ sở giáo dục đại học trong bảng xếp hạng đại học tốt nhất thế giới của Tổ chức Times Higher Education (THE), trong đó có 4 cơ sở giáo dục đại học nằm trong top 1000; 13 cơ sở giáo dục đại học trong Bảng xếp hạng tầm ảnh hưởng của THE.

Giáo dục Việt Nam tiếp tục ghi dấu ấn tích cực tại các cuộc thi quốc tế

Năm 2024, Việt Nam có 7 đoàn học sinh tham dự các kỳ thi Olympic khu vực và quốc tế với 38 lượt học sinh tham gia. Các đoàn học sinh Việt Nam đã mang về thành tích vượt trội khi tất cả đều đoạt giải, với 12 Huy chương Vàng, 15 Huy chương Bạc, 10 Huy chương Đồng và 1 Bằng khen; tăng 4 Huy chương Vàng, 3 Huy chương Bạc so với năm 2023. Các đoàn học sinh của Việt Nam dự thi đều đạt thứ hạng cao, giữ vững vị trí tốp 10 của thế giới; nhiều học sinh Việt Nam đạt điểm số trong tốp cao nhất, đặc biệt điểm thi thực hành tăng so với các năm trước đó.

Năm 2024, đoàn học sinh Việt Nam tham dự Hội thi khoa học kỹ thuật quốc tế tại Hoa Kỳ cũng đã giành 1 giải Nhì - đây là giải cao nhất kể từ năm 2013 đến nay. Thành tích xuất sắc của học sinh Việt Nam tại các cuộc thi quốc tế tiếp tục khẳng định chất lượng giáo dục phổ thông; sự cố gắng, nỗ lực trong học tập, rèn luyện của học sinh, giáo viên và các nhà trường. Đồng thời, khẳng định hướng đi đúng trong công tác phát hiện, tuyển chọn và bồi dưỡng học sinh giỏi của Bộ GDĐT.

Chung tay, nỗ lực khắc phục hậu quả thiên tai, bão lũ

Đầu tháng 9/2024, cơn bão số 3 (Yagi) cùng hoàn lưu bão đã gây ra những thiệt hại rất nặng nề cho các tỉnh khu vực Bắc bộ nước ta. Ngành Giáo dục cũng gánh chịu ảnh hưởng, thiệt hại rất lớn về người và cơ sở vật chất và thiết bị dạy học. Trong bối cảnh khó khăn, thiệt hại, toàn ngành Giáo dục đã chung tay, nỗ lực khắc phục hậu quả để sớm nhất ổn định việc dạy và học. Ngành Giáo dục cũng đã nhận được nhiều hỗ trợ kịp thời, hiệu quả từ các đơn vị, tổ chức, cá nhân trong cả nước.

Tổ chức thành công những sự kiện thể thao học đường lớn, mang tầm quốc gia, quốc tế

Năm 2024, Việt Nam đã đăng cai tổ chức thành công Đại hội Thể thao học sinh Đông Nam Á lần thứ 13 với chủ đề "Kết nối cùng tỏa sáng". Đại hội quy tụ 1.300 vận động viên học sinh, huấn luyện viên đến từ 10 quốc gia trong khu vực, gồm: Brunei, Campuchia, Indonesia, Lào, Malaysia, Myanmar, Philippines, Singapore, Thái Lan và chủ nhà Việt Nam. Các vận động viên tham gia tranh tài ở 6 bộ môn: Bơi, điền kinh, cầu lông, bóng rổ, pencak silat, vovinam với 107 nội dung thi đấu và 107 bộ huy chương.

Đại hội Thể thao học sinh Đông Nam Á lần thứ 13 đã thể hiện trọn vẹn thông điệp "Kết nối cùng tỏa sáng. Đại hội không chỉ là nơi tôn vinh tài năng thể thao mà còn đề cao sự kết nối của học sinh các quốc gia trong khu vực, cùng đoàn kết vì một thế hệ trẻ Đông Nam Á hội nhập và phát triển.

Cũng trong năm 2024, Hội khỏe Phù Đổng toàn quốc lần thứ X đã được tổ chức thành công. Trải qua hơn 40 năm với 10 lần tổ chức đại hội, Hội khỏe Phù Đổng toàn quốc năm 2024 là kỳ đại hội thể thao học đường lớn nhất từ trước tới nay, với hơn 20.000 vận động viên học sinh và cán bộ của 63 tỉnh, thành phố tham gia tranh tài ở 15 môn thể thao.

Thúc đẩy phong trào thi đua xây dựng xã hội học tập, học tập suốt đời

Năm 2024, ngành Giáo dục tiếp tục triển khai thực hiện Đề án "Xây dựng xã hội học tập giai đoạn 2021-2030" và phong trào "Cả nước thi đua xây dựng xã hội học tập, đẩy mạnh học tập suốt đời giai đoạn 2023-2030". Trong năm, lần đầu tiên Hội nghị toàn quốc các giám đốc trung tâm giáo dục thường xuyên được Bộ GDĐT tổ chức.

Năm 2024, 2 thành phố của Việt Nam là Tp. Hồ Chí Minh và Tp. Sơn La (tỉnh Sơn La) được công nhận là thành viên "Mạng lưới thành phố học tập toàn cầu" của Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên hiệp quốc (UNESCO), nâng tổng số các thành phố của Việt Nam được công nhận là thành viên "Mạng lưới các thành phố học tập toàn cầu" lên 5 thành phố.

Đây là sự ghi nhận của quốc tế đối với những nỗ lực của các thành phố trong quá trình thúc đẩy học tập suốt đời cho mọi người dân ở địa phương. Đồng thời, thể hiện những bước triển khai cụ thể các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước Việt Nam về hội nhập quốc tế, khuyến học, khuyến tài, xây dựng xã hội học tập, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực.

Để tiếp tục thúc đẩy phong trào thi đua xây dựng xã hội học tập, học tập suốt đời, Bộ GDĐT đang trong quá trình nghiên cứu, đề xuất xây dựng Luật Học tập suốt đời./.