Những món “gây thương nhớ” của miền đất võ Bình Định

Bánh hỏi Diêu Trì - Món điểm tâm quyến rũ

Bánh hỏi được sinh ra từ dân dã, là món ăn quen thuộc với nhiều người, chắc hẳn ai cũng đã từng thưởng thức món bánh đơn giản này. Đến các nơi khác cũng được ăn món này nhưng cái ngon không sao bì kịp. Tuy nhiên khi nói đến bánh thơm ngon, đúng điệu thì phải nhắc đến bánh hỏi Diêu Trì, món ăn đơn giản nhưng hội tụ nhiều tinh tuý của ẩm thực. Bánh hỏi là biến thể của bún tươi. Nhận thấy sợi bún lớn, ăn không ngon nên người thợ chế biến làm cho sợi bún nhỏ lại mà thành bánh hỏi. Màu trắng đục của bánh hỏi là màu tinh của bột gạo. Điểm đặc sắc là bất cứ một loại hóa chất nào lộn vô bột là không thể hấp thành bánh.

Bánh còn được rắc thêm lá hẹ. Hẹ màu xanh lục điểm trên bánh khiến bánh trở nên hấp dẫn hơn (Ảnh: Internet)

Ngày nay, thực đơn bánh hỏi ở Bình Định ngày càng phong phú hơn, để tạo nên sự "tròn trĩnh" của những món ăn khi kết hợp với bánh hỏi . Người dân đã cần mẫn nghĩ ra nhiều món như: bánh hỏi chả giò, bánh hỏi lòng heo, bánh hỏi thịt nướng, bánh hỏi chạo tôm, bánh hỏi tôm càng, bánh hỏi thịt bò nướng, bánh hỏi gà nướng… Ở Quy Nhơn, hầu hết những con phố đều có quán bán bánh hỏi lòng heo, quán nào cũng nườm nượp khách. Hiện nay, bánh hỏi không còn quanh quẩn ở làng quê mà đã trở thành món ăn sáng chủ đạo ở chốn thị thành.

Bún chả cá Quy Nhơn

Tuy là món ăn đơn giản nhưng lại là nét đặc trưng ẩm thực của thành phố biển Quy Nhơn. Chả cá được chế biến từ những con cá tươi như cá thu, cá thửng, cá mối, cá rựa, cá chuồn. Nước lèo nấu bún không phải từ xương heo mà được ninh từ xương cá tươi cho thêm hành tím, quả thơm, nước trong veo, ngọt mà không bị tanh.

Bún chả cá Quy Nhơn là món ăn đặc sản luôn ghi được dấu ấn trong lòng mỗi người từng thưởng thức (Ảnh: Internet)

Bún chả cá phải ăn kèm với đủ loại rau xanh gồm xà lách, hành, ngò, rau muống chẻ, bắp chuối thì mới ngon. Ở bất cứ ngõ ngách nào của Quy Nhơn, bạn đều có thể thưởng thức món bún chả cá bình dân mang đặc trưng phố biển này.

Mắm nhum Mỹ An

Nhum có nhiều loại, để muối mắm phải là nhum ta màu đen. Cách chế biến món này là cắt những chiếc gai nhọn tua tủa xung quanh con nhum rồi khoét một lỗ ngay miệng nhum, khéo léo khều lấy thịt nhum cho vào chum sành, rắc một ít muối hạt lên trên, rồi đem vùi vào bếp tro hoặc "giang" nắng từ 10 đến 15 ngày.

Ảnh: dacsanngon.com

Mắm nhum chín, nhuyễn tan, sền sệt, mầu đỏ đục, thơm nức. Mắm nhum không phổ biến như các loại mắm khác nên nhiều lúc, có tiền cũng không thể mua được vì không biết nơi bán, hay người có cũng chỉ dùng đãi khách quý hoặc để dành tặng người thân.

Nem chợ Huyện

Nem chợ Huyện không mềm như nem Thủ Đức, không ngọt như nem Lai Vung, nem An Cựu mà dai dai, sần sật, chua giòn đã miệng. Nem tươi đã ngon, nướng với than, ăn kèm với bánh, chả ram, rau mùi, tía tô, rau răm, chuối, khế xắt nhỏ, dưa leo, nước chấm (hoặc xì dầu) và vài múi tỏi, trái ớt càng tuyệt.

Nem chợ Huyện ngon chủ yếu là nhờ khâu chọn thịt (Ảnh: dulichbinhdinh.net.vn)

Bún tôm Châu Trúc

Để có một tô bún tôm Châu Trúc ngon phải trải qua nhiều công đoạn cầu kỳ. Đầu tiên là làm bún, gạo được ngâm vào nước cho mềm rồi mang đi xay rồi cho vào túi vải đăng ráo nước, sau đó đưa vào cối giã nhuyễn. Mỗi cối bột là một dặn, người bán bún ép bún từ dặn, bún chạy thẳng vào nồi nước luộc.

Ai đã từng ăn một tô bún tôm Châu Trúc thì cứ mãi da diết về cái khẩu vị mộc mạc, nồng nàn (Ảnh: amthuc.net.vn)

Tôm dùng làm bún phải là những con tôm đất được đánh bắt từ đầm Châu Trúc, hãy còn sống, nhảy tanh tách, bỏ vào cối giã nhuyễn cùng với tí muối, tí ớt... Khi có người đến ăn bún, người bán dùng đũa gẩy một đũa thịt tôm cho vào bát, cho chút bột ngọt, nước mắm, múc nước luộc bún đang sôi đổ vào bát khuấy đều, sau đó cho bún vào, rắc mấy cọng hành ngò, chút tiêu. Món này dọn kèm với bánh tráng nướng giòn thơm.

Bánh xèo Mỹ Cang

Bánh xèo Mỹ Cang ngon là nhờ các thành phần đều được chế biến từ đặc sản địa phương. Như gạo phải được xay từ loại lúa ở cánh đồng khu Đông. Tôm phải là loại tôm đất sống nước lợ ở đầm Thị Nại. Nước chấm phải được pha chế từ loại nước mắm nguyên chất...

Từ lâu bánh xèo tôm nhảy Mỹ Cang đã chiếm một vị trí quan trọng trong thú vui ẩm thực của người Bình Định (Ảnh: bayo.vn)

Bánh xèo ăn kèm là bánh tráng gạo nguyên chất, rau sống, một ít xoài và dưa leo xắt mỏng và chén nước mắm vàng ươm ngọt ngào hương vị miền biển. Cái ngọt của tôm tươi, cái giòn của gạo đủ lửa và một chút chua, chát của xoài và chuối, quyện tất cả lại thành một món ăn vô cùng hấp dẫn.

Bún sứa nước lèo

Nồi nước lèo chua ngọt, vàng rộm, nóng hổi cùng với đĩa sứa tươi giòn là hương vị khó quên với nhiều du khách từng thưởng thức sứa nước lèo Quy Nhơn, Bình Định. Sứa sau khi bắt được, ngư dân chà rửa sạch nhớt, rồi ngâm với lá ổi hoặc phèn chua cho sứa se lại và mất đi mùi tanh. Sau một ngày mang ra xả nước lạnh thật kỹ, thái thành miếng là có thể dùng được. Sứa nước lèo phải ăn thật nóng mới ngon.

Nước lèo là sự pha hợp của nhiều hương vị, đặc biệt nhất là vị giòn, ngọt thơm của sứa (Ảnh: vietbao.vn)

Khi nồi nước lèo sôi sùng sục, với mùi thơm hấp dẫn, bạn có thể nhúng sứa nhanh qua rồi ăn luôn. Âm thanh sựt sựt, lạ tai khi cắn miếng sứa mềm khiến nhiều người tỏ vẻ thích thú.

Bánh ít lá gai

Bánh ít lá gai là một loại bánh đặc sản của người dân Bình Định nói riêng và miền Trung nói chung. Nguyên liệu chính để làm bánh là bột nếp và lá gai. Bánh khi ăn mềm, dẻo cùng vị ngọt vừa phải rất ngon miệng.

Bánh ít lá gai biểu trưng cho đặc sản của vùng đất võ trời văn (Ảnh: amthuc.net)

Ban đầu đây là đặc sản của người Bình Định, sau cách làm bánh lan rộng khắp vùng ven biển miền Trung và trở thành đặc sản chung. Tuy nhiên bánh ít lá gai Bình Định vẫn đặc trưng và có nét riêng biệt.

Khi đi chơi xa hay thăm người thân người Bình Định thường làm hoặc mua vài ba chục bánh mang theo ăn dọc đường hoặc để biếu, làm quà. Dù để 5, 6 ngày sau bánh vẫn ngon, mà không hề sử dụng bất kỳ chất bảo quản nào. Để làm được những chiếc bánh ít lá gai ngon phải chuẩn bị rất kĩ lưỡng từ khâu làm bột, làm nhân…, cùng với sự khéo léo và thành thục.  Ai đã một lần về vùng đất võ – Bình Định và được thưởng thức bánh ít lá gai hẳn không bao giờ quên hương vị ngọt ngào và sự thơm ngon của món đặ sản trứ danh này.

LT (TH)