Ninh Thuận: Chung sức đẩy lùi tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong vùng dân tộc thiểu số

Tỉnh Ninh Thuận có 185.645 hộ/732.792 khẩu; hộ nghèo toàn tỉnh là 11.015 hộ, chiếm tỷ lệ 5,93%. Toàn tỉnh có 32 dân tộc thiểu số (DTTS) với 39.326 hộ/173.765 khẩu chiếm 23,71% dân số toàn tỉnh; trong đó hộ nghèo DTTS là 6.974 hộ/29.723 khẩu, chiếm tỷ lệ 17,73% so với tổng số hộ DTTS; hộ cận nghèo DTTS là 3.934 hộ/18.839 khẩu, chiếm tỷ lệ 10% so số hộ DTTS, thấp hơn 1,66% so với năm 2021. Cùng với việc chăm lo đời sống, đảm bảo an sinh xã hội cho đồng bào DTTS, tỉnh cũng có nhiều giải pháp nhằm giảm thiểu tình trạng tảo hôn, hôn nhân cận huyết ở các vùng DTTS.

Năm 2016, có 89 trường hợp tảo hôn/1.248 cặp đăng ký kết hôn, chiếm 7,13%; năm 2017 có 69 trường hợp, giảm 3,13 % so với năm 2016; năm 2018 có 44 trường hợp, giảm 1,2% so với năm 2017; năm 2019 có 38 trường hợp, giảm 0,3% so với năm 2018.

Riêng năm 2020 có 29 cặp tảo hôn/1.669 cặp đăng ký kết hôn, giảm 0,77%. Qua đó cho thấy tỷ lệ tảo hôn trong vùng DTTS hằng năm giảm và vượt mục tiêu kế hoạch đề ra, giảm bình quân 1,35%/năm (mục tiêu giảm bình quân 1%/năm); chưa phát hiện trường hợp hôn nhân cận huyết thống.

Nâng cao năng lực, kỹ năng tuyên truyền về phòng ngừa tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống là một trong những giải pháp quan trọng và cần thiết để giảm thiểu tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong đồng bào dân tộc thiểu số. Qua đó, năm 2022-2023 Ban Dân tộc, các sở ngành và địa phương trên địa bàn tỉnh đã tổ chức các hội nghị tuyên truyền nhằm làm giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống.

Theo đó, tỉnh tập trung bồi dưỡng nâng cao năng lực cho cán bộ, công chức làm công tác dân tộc, đội ngũ báo cáo viên, tuyên truyền viên pháp luật.

Phối hợp các đơn vị trên địa bàn tỉnh tổ chức các hoạt động tuyên truyền, vận động, tư vấn nâng cao nhận thức của bà mẹ trong công tác chăm sóc sức khỏe sinh sản, dân số - kế hoạch hóa gia đình, sức khỏe sinh sản vị thành niên - thanh niên, trong đó có lồng ghép nội dung về tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống; Công tác chăm sóc sức khỏe sinh sản vị thành niên, thanh niên được duy trì triển khai, các hoạt động truyền thông tư vấn thay đổi hành vi được thực hiện như tình dục an toàn và lành mạnh, thai nghén và sinh đẻ ở vị thành niên, kỹ năng sống của vị thành niên, dịch vụ sức khỏe thân thiện vị thanh niên, xây dựng góc dịch vụ thân thiện và các câu lạc bộ vị thành niên, thanh niên. Tổ chức tuyên truyền - vận động tại hộ gia đình cho 325 hộ có đối tượng là vị thành niên, thanh niên về tình dục an toàn và lành mạnh, thai nghén và sinh đẻ ở tuổi vị thành niên. Thực hiện các dịch vụ chăm sóc sức khỏe cho bà mẹ có thai trước, trong và sau sinh tại tất cả các xã có đồng bào DTTS nhằm nâng cao sự hiểu biết về làm mẹ an toàn và tạo sự chuyển biến mạnh mẽ trong hoạt động về chăm sóc sức khỏe cho bản thân bà mẹ khi có thai .

Với 48 mô hình Câu lạc bộ được thành lập tại các xã vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, Ban Dân tộc phối hợp các địa phương tiếp tục duy trì các mô hình nhằm thực hiện tốt công tác tuyên truyền làm giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống; hằng năm các mô hình đều tổ chức sơ kết đánh giá kết quả hoạt động để rút kinh nghiệm và chỉ đạo địa phương (xã) củng cố lại Ban chủ nhiệm Câu lạc bộ, tăng cường duy trì các hoạt động câu lạc bộ thường xuyên hơn trong thời gian tới.

UBND các huyện, thành phố tổ chức kiện toàn Ban Chỉ đạo thực hiện Đề án, xây dựng kế hoạch và triển khai thực hiện văn bản chỉ đạo của Tỉnh Ủy, Kế hoạch của UBND tỉnh và Ban Chỉ đạo thực hiện Đề án tỉnh kịp thời; chỉ đạo UBND các xã, trường học duy trì hoạt động các mô hình điểm và tổ chức nhiều hoạt động quán triệt, tuyên truyền nội dung Đề án nhằm nâng cao nhận thức, thay đổi hành vi, tập quán tảo hôn trong vùng đồng bào DTTS và miền núi; Nhận thức của cán bộ, đảng viên và nhân dân, nhất là đồng bào dân tộc thiểu số được nâng lên, ý thức chấp hành pháp luật của Nhà nước có nhiều chuyển biến tích cực, rõ nét.

Công tác sử dụng 07 phim tài liệu, 03 phim ngắn được các địa phương triển khai tuyên truyền quyết liệt, thu hút đông đảo quần chúng nhân dân đón nhận nhiệt tình; công tác sử dụng bộ tài liệu gồm Sổ tay tuyên truyền về tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống được cấp phát cho các địa phương kịp thời và đầy đủ, giúp ích cho cán bộ thực hiện công tác tuyên truyền được nhiều thông tin trong quá trình thực hiện nhiệm vụ tuyên truyền tại địa phương. Việc sản xuất phim tài liệu và phim ngắn là một công tác tuyên truyền rất hiệu quả tại các khu vực vùng sâu, vùng xa, qua các tài liệu phim nhằm giúp đồng bào DTTS hiểu được tác hại của việc tảo hôn và hôn nhận cận huyết thống. Vì vậy, trong thời gian tới, việc tiếp tục sản xuất các phim tài liệu và phim ngắn là việc rất cần thiết.

Trong giai đoạn tới, tỉnh tiếp tục thực hiện Đề án tỉnh về "Giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong vùng dân tộc thiểu số" trên địa bàn tỉnh Ninh Thuận, giai đoạn 2021-2025 (giai đoạn II) với những giải pháp như: Tăng cường công tác lãnh đạo, quản lý và nâng cao trách nhiệm của cấp ủy, chính quyền, các tố chức đoàn thể, các thành viên Ban chỉ đạo thực hiện Đề án các cấp trong việc triển khai thực hiện có hiệu quả các văn bản chỉ đạo của Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân tỉnh nhằm giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số.

Lồng ghép các chương trình phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội vùng dân tộc thiểu số gắn với việc thực hiện Đề án trên địa bàn như: Chương trình mục tiêu quốc gia về giảm nghèo bền vững và xây dựng nông thôn mới; các Quyết định, Đề án của Chính Phủ và Ủy ban nhân dân tỉnh về phát triển kinh tế - xã hội miền núi giai đoạn 2021-2025.

Tổ chức triển khai thực hiện các hoạt động theo Kế hoạch số 481/KH-UBND ngày 29/01/2021 về thực hiện Đề án "Giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong vùng dân tộc thiểu số" trên địa bàn tỉnh Ninh Thuận, giai đoạn 2021-2025 (giai đoạn II).

Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát nhằm phát hiện sớm các đối tượng có nguy cơ tảo hôn phối hợp với gia đình, tộc họ, Người có uy tín và các ban ngành, đoàn thể địa phương để tuyên truyền, vận động đối tượng thực hiện tốt Luật Hôn nhân và gia đình. Duy trì và nhân rộng Mô hình điểm Câu lạc bộ "Giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong vùng dân tộc thiểu số" tại các xã và trường học vùng DTTS và miền núi./.