“Nông dân muốn thu nhập cao thì phải vào hợp tác xã”

HTX kiểu mới sẽ tạo đột phá cho phát triển nông nghiệp Việt Nam

Trước xu thế hội nhập ngày càng sâu rộng, kinh tế hộ gia đình, cá thể không thể tồn tại đơn lẻ. Chỉ khi tập hợp các hộ gia đình sản xuất cá thể này lại với nhau mới tạo được một mối liên kết vững chắc. Hợp tác xã (HTX) kiểu mới ra đời trong hoàn cảnh đó. Đây là việc chuyển cách tư duy sản xuất từ kiểu cũ sang kiểu mới.

Xu thế tất yếu trong hoạt động của các HTX kiểu mới hiện nay chính là phát triển sản xuất theo chuỗi giá trị sản phẩm, tăng cường sự liên kết đầu tư trong hoạt động sản xuất kinh doanh. Đây là hướng đi bền vững giúp nâng cao hiệu quả sản xuất và thu nhập cho nông dân. Hình thức này đảm bảo cho các thành viên tham gia trong chuỗi giá trị chia sẻ quyền lợi, trách nhiệm với nhau, điều tiết cung cầu thị trường và truy xuất nguồn gốc sản phẩm. Người nông dân từng bước làm chủ cả 3 công đoạn trong chuỗi giá trị, từ sản xuất đến tiêu thụ sản phẩm từ đó nâng cao giá trị sản phẩm một cách bền vững.

Cụ thể, mỗi thành viên tham gia vào hợp tác xã sẽ được cung ứng sản phẩm dịch vụ theo hợp đồng, được phân phối thu nhập theo mức độ sử dụng dịch vụ và hưởng phúc lợi của hợp tác xã… Đồng thời, mỗi tháng ban quản trị đều tập huấn cho các thành viên phương pháp sản xuất cũng như kỹ thuật quản lý nguồn nước, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật hiệu quả, không còn sản xuất theo kinh nghiệm tự có như trước đây.

Ngoài học tập kỹ thuật canh tác, mỗi hộ cá thể đều được cung cấp thông tin nhằm điều tiết sản xuất cho phù hợp với nhu cầu thị trường, từ đó quản lý chi phí đầu ra, đầu vào hiệu quả. Khi mỗi thành viên đã có cách quản lý sản xuất khoa học, thì việc quản lý giá thành sản phẩm đã trở nên dễ dàng hơn.

Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ từng nhấn mạnh tại Hội nghị trực tuyến sơ kết 5 năm thi hành Luật Hợp tác xã năm 2012 rằng: “Cần có tư duy mới để phát triển hợp tác xã kiểu mới. Trong đó phải nhận thức về vị trí, vai trò của kinh tế hợp tác và hợp tác xã, nhất là trong nông nghiệp, việc này gắn chặt tái cơ cấu nông nghiệp, gắn với xây dựng nông thôn mới, giảm nghèo bền vững. Thực chất là tổ chức lại sản xuất gắn với ứng dụng tiến bộ khoa học công nghệ. Cần làm cho người nông dân liên kết với nhau, trong điều kiện kinh tế thị trường để tăng sức mạnh. Trong điều kiện thị trường bất cân xứng như hiện nay không có hợp tác xã đứng ra trong việc thương thảo hợp đồng về tiêu thụ và về vật tư thì chỉ có thua thiệt cho người nông dân”. 

Chia sẻ quan điểm về mô hình này, ông Nguyễn Thiện Nhân, Bí thư Thành ủy thành phố Hồ Chí Minh cũng từng nói, HTX kiểu mới sẽ tạo đột phá cho phát triển nông nghiệp Việt Nam vì nó tạo ra sự tương tác đồng hướng của 4 loại lợi ích: Lợi ích của hơn 10 triệu hộ nông dân, lợi ích của Nhà nước, lợi ích của doanh nghiệp và lợi ích của các nước giao thương với Việt Nam. Nông dân muốn thu nhập cao thì phải vào hợp tác xã. Bởi vì từ đây, nông dân được cung ứng vật tư sản xuất với số nhiều thấp hơn so với “đơn độc” mua vật tư với số ít từ các đại lý.

Hơn nữa, với mỗi hợp tác xã, đều có sự lựa chọn và liên kết cung ứng vật tư chất lượng đảm bảo với doanh nghiệp cung ứng vật tư, tránh tình trạng “mua nhầm”, “bị lừa” vật tư giả, vừa bị mất tiền, mà hiệu quả sản xuất không cao, tránh những thất thoát sản xuất không đáng có. Đây chính là một trong những lợi thế đầu tiên và không hề nhỏ khi tham gia vào hợp tác xã, giúp nông dân tăng sức cạnh tranh trên thị trường nội địa và quốc tế.

Cả nước hiện có hơn 19.000 hợp tác xã

Theo thống kê, cả nước hiện có hơn 19.000 hợp tác xã nhưng số lượng hợp tác xã chuyển đổi sang mô hình hợp tác xã kiểu mới theo Luật Hợp tác xã 2012 chưa nhiều. Tuy nhiên, với những hợp tác xã đã thực hiện chuyển đổi, hiệu quả kinh tế mang lại cho các xã viên không nhỏ. Điều này đã được chứng minh trong những năm qua, nhiều hộ sản xuất khi tham gia vào các hợp tác xã đã nâng cao năng lực sản xuất của mình.

Thống kê của Bộ Kế hoạch và Đầu tư cũng cho thấy, đến cuối năm 2017, doanh thu bình quân mỗi hợp tác xã đạt hơn 3,5 tỷ đồng, lãi bình quân hơn 200 triệu đồng/hợp tác xã, thu nhập bình quân hơn 35 triệu đồng/lao động/năm.

Thậm chí, có nhiều liên hiệp hợp tác xã, hợp tác xã nông nghiệp hoạt động có hiệu quả, doanh thu trên 10 tỷ đồng/năm như: Hợp tác xã dịch vụ nông nghiệp tổng hợp Anh Đào (Lâm Đồng), Hợp tác xã nông nghiệp sản xuất thương mại và dịch vụ Phước An (TP Hồ Chí Minh), Hợp tác xã Thanh Long Tầm Vu (Long An), Hợp tác xã nông nghiệp Evergrowth (Sóc Trăng), Liên hiệp Hợp tác xã tiêu thụ nông sản Việt Nam…

Hà Giang