Phát triển nền công nghiệp điện ảnh Việt Nam hiện đại, giàu bản sắc dân tộc, đáp ứng nhu cầu đời sống văn hóa tinh thần của Nhân dân

Buổi lễ có sự tham dự của Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa; Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương Trần Thanh Lâm; Thứ trưởng Bộ VHTTDL Tạ Quang Đông; Chủ tịch Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Trung ương Đỗ Hồng Quân; lãnh đạo Hội Điện ảnh, Cục Điện ảnh, các Hội nghệ thuật chuyên ngành Trung ương, các cơ quan, đơn vị và đông đảo các thế hệ nghệ sĩ, nhà hoạt động điện ảnh.

Xây dựng nền văn hóa Việt Nam đáp ứng được sự mong chờ của nhân dân

Ngày 15/3/1953 tại thôn Bản Bắc, xã Điềm Mặc, huyện Định Hóa, tỉnh Thái Nguyên ATK chiến khu Việt Bắc, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ký Sắc lệnh số 147/SL thành lập Doanh nghiệp quốc gia Chiếu bóng và Chụp ảnh Việt Nam, chính thức khai sinh Ngành Điện ảnh và Nhiếp ảnh Cách mạng Việt Nam. Trước đó, từ năm 1947 trong hoàn cảnh giặc Pháp vây hãm, truy lùng các nhà điện ảnh của chúng ta đã có những hoạt động tác nghiệp tại khu 8 Bưng biền - Nam Bộ và sang năm 1948 cho ra đời bộ phim tài liệu đầu tiên "Trận Mộc Hóa" do nhà điện ảnh Mai Lộc đạo diễn. Năm 1951, đạo diễn Mai Lộc và một nhóm các nhà quay phim đã từ Nam Bộ ra Việt Bắc để chuẩn bị cho việc thành lập lực lượng điện ảnh mà Sắc lệnh 147/SL của Bác ký 2 năm sau (1953) đã hiện thực hóa khát vọng của các nhà điện ảnh cách mạng.

Từ sau mốc thời gian lịch sử đó, đến nay Điện ảnh cách mạng Việt Nam đã đi qua chặng đường dài 70 năm đồng hành cùng đất nước và dân tộc. Hơn nửa thế kỷ qua, lớp lớp nghệ sĩ, người làm công tác điện ảnh Việt Nam đã hết lòng phụng sự lý tưởng của Đảng và lợi ích của dân tộc, góp phần tích cực trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, bảo vệ Tổ quốc và xây dựng, phát triển đất nước. Nhiều nghệ sĩ, chiến sĩ điện ảnh đã anh dũng hy sinh trên chiến trường để lại hình ảnh sáng ngời về người nghệ sĩ - chiến sĩ cách mạng. Điện ảnh Việt Nam đã không ngừng lớn mạnh cùng với sự nghiệp cách mạng và có nhiều đóng góp xuất sắc cho nền văn học nghệ thuật nước nhà; từng bước xác lập được vị thế trong đời sống văn học - nghệ thuật đất nước và tạo vị thế của Điện ảnh Việt Nam trên trường quốc tế về một nền điện ảnh tiên tiến, nhân văn, đậm đà bản sắc dân tộc.

Trong bước chuyển của nền kinh tế đất nước theo cơ chế thị trường và hội nhập quốc tế sâu rộng; Điện ảnh Việt Nam đang thích ứng và nỗ lực huy động tiềm năng sáng tạo của đội ngũ, tranh thủ tối đa các nguồn lực xã hội để cùng sự hỗ trợ của Nhà nước phấn đấu xây dựng nền Công nghiệp điện ảnh Việt Nam đáp ứng yêu cầu giáo dục, nâng cao nhận thức về tư tưởng, thẩm mỹ, đáp ứng nhu cầu giải trí lành mạnh và ngày càng cao của công chúng.

Phát biểu tại buổi lễ, Thứ trưởng Tạ Quang Đông cho biết, trải qua chặng đường 70 năm xây dựng và phát triển, Điện ảnh Cách mạng Việt Nam đã đồng hành với từng giai đoạn lịch sử dân tộc, phản ánh chân thực và sinh động cuộc đấu tranh bảo vệ Tổ quốc, sự nghiệp xây dựng, phát triển đất nước của Nhân dân ta. Trong dòng chảy 70 năm, nhiều thế hệ nghệ sĩ đã góp phần làm nên thành công của những bộ phim về đề tài chiến tranh cách mạng vừa mang giá trị lịch sử, giá trị nghệ thuật và thấm đẫm niềm tự hào dân tộc, vừa để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng công chúng.

Thứ trưởng cũng ôn lại lịch sử ngành từ những thập niên đầu cho đến hôm nay, ngành Điện ảnh đã sản xuất được hàng trăm bộ phim truyện, phim tài liệu, phim khoa học, phim hoạt hình để phục vụ Nhân dân. Nhiều bộ phim của điện ảnh Việt Nam đã được trao tặng những giải thưởng danh giá từ thập niên 60, 70, 80 của Thế kỷ XX tại các Liên hoan Phim Quốc tế tên tuổi. Ở trong nước, hàng trăm giải thưởng quốc gia được trao tặng cho các bộ phim truyện, phim tài liệu, phim khoa học, phim hoạt hình trong 22 lần tổ chức Liên hoan Phim Việt Nam và hàng trăm giải thưởng cho cá nhân các nghệ sĩ điện ảnh.

Trong dòng chảy của điện ảnh thế giới, các nhà làm phim Việt Nam đương đại cũng nỗ lực không ngừng để đem những bộ phim của điện ảnh Việt Nam tham dự, trình chiếu, tranh giải và vinh dự ghi dấu ấn tại các Liên hoan Phim trong khu vực và quốc tế…

Đến hôm nay, ngành Điện ảnh Việt Nam với bộ máy tổ chức và hoạt động của nhiều đơn vị ở Trung ương, các đơn vị trực thuộc 63 tỉnh/thành phố gồm: cơ quan quản lý nhà nước về điện ảnh, các đơn vị sản xuất phim, phát hành, phổ biến phim, lưu trữ phim, các cơ sở đào tạo, các tổ chức hội nghề nghiệp, các Trung tâm Văn hóa-Điện ảnh trên cả nước đã nỗ lực, quyết tâm để xây dựng Ngành Điện ảnh Việt Nam trưởng thành trong chiến tranh cách mạng, đồng hành và phục vụ Tổ quốc, phục vụ nhân dân và đang phát triển để trở thành ngành công nghiệp Điện ảnh và hội nhập quốc tế.

"Những thành tựu đáng tự hào đó khẳng định tài năng và cống hiến của rất nhiều thế hệ nghệ sĩ điện ảnh Việt Nam - những người chiến sĩ trên mặt trận văn hóa tư tưởng như lời Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng căn dặn "Văn hóa nghệ thuật cũng là một mặt trận. Anh chị em là chiến sĩ trên mặt trận ấy"- Thứ trưởng Tạ Quang Đông nhận định.

Theo Thứ trưởng, với những nỗ lực và đóng góp của mình, ngành Điện ảnh đã vinh dự được Đảng, Nhà nước trao tặng các danh hiệu cao quý cho Ngành và cho rất nhiều các đơn vị điện ảnh trên cả nước như: Huân chương kháng chiến chống Mỹ cứu nước Hạng Nhất; Huân chương Chiến công; Huân chương Độc lập hạng Nhất, Nhì, Ba; Huân chương Lao động Hạng Nhất, Nhì, Ba; Danh hiệu Anh hùng lao động; Cờ Thi đua của Chính phủ… Các danh hiệu NSND, NSƯT, Giải thưởng Hồ Chí Minh, Giải thưởng Nhà nước được Nhà nước trao tặng nhiều nghệ sĩ điện ảnh, nhiều tác phẩm điện ảnh, từ thế hệ các nghệ sĩ lão thành cách mạng thuộc Điện ảnh Bưng Biền-Nam Bộ, Điện ảnh Đồi Cọ Việt Bắc, đến thế hệ các nghệ sĩ điện ảnh trên chiến trường chống Mỹ cứu nước, tới thế hệ nhiều nghệ sĩ trong thời kỳ xây dựng đất nước đổi mới và hội nhập quốc tế.

Trong 10 năm trở lại đây, ngành điện ảnh Việt Nam đã kịp thời nắm bắt thời cơ trong đổi mới và hội nhập quốc tế, tổ chức thực hiện những dự án sản xuất, phát hành phim theo mô hình xã hội hóa, đã có những thành công đáng khích lệ về ý nghĩa xã hội và kinh tế. Nhiều tác phẩm điện ảnh đã góp phần quảng bá thiết thực, sâu sắc về văn hóa và du lịch Việt Nam, tạo cơ hội thu hút sự quan tâm của các nhà đầu tư nước ngoài đến Việt Nam hợp tác sản xuất và phát hành phim.

Ngành Điện ảnh Việt Nam đã thực hiện tốt việc tham mưu cho Đảng, Nhà nước ban hành nhiều chính sách để khuyến khích phát triển Điện ảnh. Ngành Điện ảnh Việt Nam là ngành nghệ thuật đầu tiên đã xây dựng thành công Luật Điện ảnh từ năm 2006 (sửa đổi năm 2009). Đến năm 2022, Luật Điện ảnh mới đã được Quốc hội thông qua và chính thức có hiệu lực từ mùng 01/01/2023 đã tạo nên động lực, chính sách khuyến khích phát triển hoạt động điện ảnh trên cả nước, tạo môi trường thuận lợi để các nghệ sĩ sáng tạo, đóng góp cho nền nghệ thuật điện ảnh nước nhà nhiều tác phẩm xuất sắc, khuyến khích các nhà đầu tư nước ngoài tham gia hoạt động điện ảnh tại Việt Nam nhiều hơn.

Trong thời gian tới, Ngành Điện ảnh cần tiếp tục nghiên cứu, đề xuất những vấn đề cấp thiết, phù hợp để điện ảnh Việt Nam phát triển toàn diện, bền vững trong các lĩnh vực sản xuất, phát hành và phổ biến phim, đáp ứng nhu cầu hưởng thụ văn hóa nghệ thuật của nhân dân.

Vui mừng nhìn lại chặng đường 70 năm qua của Ngành Điện ảnh, Thứ trưởng cho rằng, cùng với các cơ quan, đơn vị thuộc bộ, Ngành Điện ảnh đã góp phần xây dựng nền văn hóa Việt Nam đáp ứng được sự mong chờ của nhân dân. Tuy nhiên, văn hóa là một lĩnh vực rất rộng lớn, do đó nó còn nhiều khó khăn, thách thức ở phía trước. Dưới sự lãnh đạo của Đảng, sự quản lý của Nhà nước, Nhân dân là chủ thể của sáng tạo, tôi mong muốn rằng, bằng cái đẹp và từ cái đẹp, Ngành Điện ảnh Việt Nam sẽ không ngừng cố gắng, không ngừng nỗ lực để chuyển tải các định hướng, chủ trưởng của Đảng, Nhà nước vào cuộc sống qua hoạt động văn hóa nghệ thuật.

Xây dựng thành công nền công nghiệp điện ảnh Việt Nam dân tộc, hiện đại, nhân văn, hội nhập

Phát biểu chỉ đạo tại buổi lễ, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa gửi lời chúc mừng đội ngũ văn nghệ sĩ, những người làm công tác điện ảnh cả nước, các cơ quan quản lý ngành và Hội Điện ảnh Việt Nam; đồng thời biểu dương những thành tựu của điện ảnh cách mạng Việt Nam đã đạt được trong 70 năm qua.

Theo Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa, kể từ ngày 15/3/1953, ngành điện ảnh Việt Nam ra đời, phụng sự lý tưởng của Đảng, cách mạng, gắn bó mật thiết với Nhân dân, đã không ngừng lớn mạnh, có nhiều đóng góp xuất sắc cho sự nghiệp cách mạng và nền văn học nghệ thuật nước nhà, đồng thời xác lập nên vị thế của một nền điện ảnh tiến bộ, nhân văn, đi đầu trong cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc và vì lẽ sống cao đẹp của con người. Có thể nói, lịch sử của điện ảnh cách mạng Việt Nam gắn liền với cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Điện ảnh Đồi Cọ ở miền Bắc, Điện ảnh Bưng Biền ở miền Nam cùng điện ảnh của cả nước trong những điều kiện khó khăn của kỹ thuật công nghệ và thiếu thốn mọi bề đã vững vàng chung sức cùng dân tộc làm nên những kỳ tích, xây dựng thành công nền điện ảnh cách mạng đậm lý tưởng nhân văn, đậm bản sắc dân tộc.

Ông Nguyễn Trọng Nghĩa cũng nhận định: Dù còn nhiều khó khăn và hạn chế, chúng ta rất phấn khởi và tự hào và nhận thấy được sự quan tâm thường xuyên của Đảng, Nhà nước cũng như của cả hệ thống chính trị. Về thể chế, chính sách, nguồn lực của ngành điện ảnh chúng ta đang được phục hồi, củng cố, vượt qua những khó khăn để tiếp tục phát triển. Dòng sáng tác chủ lưu của điện ảnh tiếp tục được hoàn thành tốt nhiệm vụ chính trị, thể hiện rõ ý chí quyết tâm và trách nhiệm xã hội của văn nghệ sĩ. Bên cạnh đó, dòng phim xã hội hóa tiếp tục phát triển và từng bước đáp ứng nhu cầu giải trí đa dạng của công chúng. Một số tác phẩm đạt doanh thu cao và đóng góp nhất định cho nền kinh tế, chú trọng làm tốt công tác phổ biến tác phẩm tới công chúng, kết hợp quảng bá du lịch, nét đẹp về văn hóa, con người, đất nước Việt Nam tới công chúng và bạn bè quốc tế.

Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương khẳng định Đảng, Nhà nước luôn quan tâm đến văn hóa nói chung, văn học nghệ thuật trong đó có điện ảnh nói riêng, với mục tiêu xây dựng điện ảnh Việt Nam theo hướng công nghiệp, hiện đại, hội nhập, mang đậm bản sắc dân tộc, phục vụ tốt hơn nhu cầu về đời sống văn hóa tinh thần của nhân dân. Tuy nhiên, để tiếp tục góp phần phát triển sự nghiệp điện ảnh trong điều kiện kinh tế thị trường, toàn cầu hóa và cách mạng công nghiệp, trên tinh thần quán triệt đường lối văn hóa văn nghệ của Đảng, ngành điện ảnh cần khắc phục những hạn chế còn tồn tại, đẩy mạnh toàn diện các mặt công tác quản lý Nhà nước cũng như của công tác Hội, phát huy tiềm năng sáng tạo, tinh thần trách nhiệm của cán bộ hội viên. Hội Điện ảnh Việt Nam cần làm tốt vai trò phản biện xã hội có ý kiến với cơ quan quản lý để tiếp tục tháo gỡ những khó khăn vướng mắc của ngành điện ảnh. Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cần tiếp tục thể chế hóa các Nghị quyết của Đảng về văn hóa, văn học nghệ thuật, triển khai thực hiện Luật Điện ảnh, đồng thời thực hiện tốt chiến lược quy hoạch và phát triển điện ảnh nhằm xây dựng, phát triển nền công nghiệp điện ảnh Việt Nam theo hướng hiện đại, đảm bảo bản sắc dân tộc, đáp ứng tốt nhu cầu về đời sống văn hóa tinh thần của nhân dân.

Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa cũng cho biết, năm 2025, chúng ta sẽ kỷ niệm 50 năm giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước, 80 năm thành lập nước, 135 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh, tổng kết 50 năm văn học nghệ thuật cách mạng Việt Nam từ khi đất nước thống nhất và nhiều sự kiện quan trọng khác hướng đến dấu mốc kỷ niệm quan trọng và tầm nhìn đến giữa thế kỷ 21 với nhiều mục tiêu to lớn đang đặt ra, ngành điện ảnh cần phát huy truyền thống vẻ vang, tăng cường đoàn kết, huy động tiềm năng sáng tạo của đội ngũ, tranh thủ tối đa các nguồn lực xã hội để xây dựng thành công nền công nghiệp điện ảnh Việt Nam theo hệ tiêu chí cơ bản là dân tộc, hiện đại, nhân văn, hội nhập.

Các chương trình nghệ thuật tại buổi lễ nhằm tôn vinh điện ảnh Việt Nam

Đó sẽ phải là một nền kinh tế văn hóa mũi nhọn với năng lực sản xuất cao, thị trường năng động để có thể tạo ra một lượng sản phẩm điện ảnh dồi dào, vừa đáp ứng yêu cầu giáo dục, nâng cao nhận thức về tư tưởng và thẩm mỹ, vừa thỏa mãn nhu cầu giải trí lành mạnh và ngày càng cao của nhân dân.

"Chúng ta cũng chờ đợi, trong thời gian tới, các nhà điện ảnh, bằng cả năng lực và tâm huyết của mình sẽ làm nên nhiều tác phẩm lớn hơn nữa, xứng đáng hơn nữa với sự nghiệp đổi mới, góp phần xây dựng và phát huy những giá trị sức mạnh về văn hóa, con người Việt Nam , khơi dậy khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc, như tinh thần Nghị quyết Đại hội lần thứ 13 của Đảng đã xác định. Chúng ta tin tưởng sâu sắc rằng điện ảnh cách mạng Việt Nam sẽ vững vàng hội nhập và tiếp tục hoàn thành tốt nhiệm vụ chính trị, đồng thời có nhiều đóng góp xứng đáng hơn nữa, hiệu quả hơn nữa cho sự nghiệp phát triển kinh tế xã hội và xây dựng nền văn học nghệ thuật Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc", Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa bày tỏ.