Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng: Liên minh HTX Việt Nam phải là "ngôi nhà chung", bảo vệ quyền lợi cho người dân, thành viên tham gia

Sáng 26/6, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng, Trưởng Ban Chỉ đạo đổi mới phát triển Kinh tế tập thể (KTTT), HTX đã có buổi làm việc với Liên minh Hợp tác xã (HTX) Việt Nam.

Thành lập mới 3.762 HTX, liên hiệp HTX, THT

Tại buổi làm việc, báo cáo tình hình phát triển kinh tế tập thể (KTTT), hợp tác xã (HTX) và hoạt động của hệ thống Liên minh HTX Việt Nam 6 tháng đầu năm 2020, ông Nguyễn Ngọc Bảo, Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam cho biết,

Về tình hình phát triển KTTT, HTX, mặc dù bị tác động xấu do đại dịch Covid-19, giãn cách xã hội, trong 6 tháng đầu năm 2020, cả nước thành lập mới 752 HTX, 10 liên hiệp HTX, 3.000 tổ hợp tác (THT), đạt 30% kế hoạch. Các cùng đều có HTX thành lập mới.

Đến hết tháng 6/2020, cả nước có 25.282 HTX, tăng 2.002 HTX so với cùng kỳ năm 2019, thu hút 7,2 triệu thành viên và 2,5 triệu lao động. Nhiều HTX bị thiệt hại do đại dịch Covid-19 tự huy động nguồn lực để hồi phục và phát triển sản xuất, kinh doanh.

Dù vậy, đại dịch Covid-19, dịch cúm gia cầm và dịch tả lợn châu Phi ở nhiều địa phương, xâm nhập mặn do biến đổi khí hậu ở Đồng bằng sông Cửu Long làm cho số lượng HTX thành lập mới tăng chậm. Hoạt động của HTX nông nghiệp, du lịch, tiểu thủ công nghiệp, thương mại giảm trên 50% doanh thu dịch vụ và tiêu thụ sản phẩm.

Trong 6 tháng đầu năm 2020, hệ thống Liên minh HTX Việt Nam chủ trì tư vấn và hỗ trợ thành lập mới 752 HTX, 10 liên hiệp HTX và cơ cấu lại các HTX đang hoạt động. Ban hành quy chế, huy động nguồn lực để xây dựng 63 mô hình HTX sản xuất gắn với chuỗi giá trị ở các tỉnh, thành phố.

Sáu tháng cuối năm, Liên minh HTX Việt Nam đặt ra nhiệm vụ tiếp tục thực hiện có hiệu quả mục tiêu, nhiệm vụ và giải pháp phát triển KTTT, HTX và nâng cao hiệu quả của hệ thống Liên minh HTX Việt Nam theo Nghị quyết 18/NQ-LMHTXVN. Theo đó, thành lập mới 5.000 THT, 2.500 HTX, 20 liên hiệp HTX, tỷ lệ hoạt động có hiệu quả đạt trên 60%, thu hút thành viên của HTX và THT tăng 10% so với năm 2019.

Thực hiện có hiệu quả chức năng và nhiệm vụ đại diện, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của thành viên. Trong đó, tập trung nghiên cứu, nắm bắt khó khăn của THT, HTX, liên hiệp HTX để hỗ trợ, phản ánh với các cấp, các ngành tháo gỡ, nắm bắt và phản ánh tình hình thực hiện chính sách hỗ trợ của Nhà nước đối với HTX do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19.

Để đạt được mục tiêu đề ra, Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam Nguyễn Ngọc Bảo đã gửi tới Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng 11 đề xuất, kiến nghị về phát triển khu vực KTTT, HTX.

Về chương trình hỗ trợ HTX giai đoạn 2021-2025, Liên minh HTX Việt Nam kiến nghị, cần thể chế hóa đầy đủ, cụ thể chính sách hỗ trợ theo chủ trương của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước tại Nghị quyết số 13-NQ/TW, Kết luận của Bộ Chính trị số 70-KL/TW, Điều 6 Luật HTX năm 2012. Tổng kinh phí dự kiến thực hiện Chương trình là 38.288 tỷ đồng như đề xuất của Bộ KH&ĐT.

Tham gia đầu tư phát triển hệ thống Trung tâm cung ứng nông sản hiện đại gắn với kế hoạch đầu tư công giai đoạn 2021-2030 theo phương thức hợp tác công - tư. Năm 2019-2020, sử dụng nguồn lực của chương trình nông thôn mới, giảm nghèo bền vững được giao, Liên minh HTX Việt Nam xây dựng 134 mô hình HTX nông nghiệp sản xuất gắn với chuỗi giá trị.

Về tổ chức Đại hội Liên minh HTX Việt Nam và cấp tỉnh nhiệm kỳ 2020-2025 theo Kết luận của Ban Bí thư số 78 - KL/TW ngày 10/6/2020, Chủ tịch Liên minh HTX đề nghị xây dựng và trình Thủ tướng Chính phủ ban hành quyết định công nhận Điều lệ thay thế Điều lệ hiện nay, sau khi Đại hội đại biểu toàn quốc Liên minh HTX Việt Nam lần thứ VI, nhiệm kỳ 2020-2025 thông qua.

Đặc biệt, về thực hiện các nội dung, công việc theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ liên quan đến phát triển KTTT, HTX. Từ năm 2017 đến nay, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành các văn bản về phát triển KTTT, HTX: Thông báo số 585/TB/T-VPCP ngày 19/12/2017 của Văn phòng Chính phủ Thông báo kết luận của Phó Thủ tướng Chính phủ Vương Đình Huệ tại cuộc họp trực tuyến toàn quốc sơ kết 05 năm thi hành Luật HTX năm 2012; Quyết định số 461/QĐ-TTg ngày 27/4/2018 của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt đề án phát triển 15.000 HTX, liên hiệp HTX nông nghiệp hoạt động có hiệu quả đến năm 2020, Chỉ thị số 12/CT-TTg ngày 22/5/2018 về việc tiếp tục tăng cường công tác triển khai thi hành Luật HTX năm 2012; Thông báo Kết luận của Thủ tướng Chính phủ số 276/TB-VPCP ngày 03/8/2018 tại cuộc họp với Liên minh HTX Việt Nam về tình hình kinh tế tập thể, HTX.

Theo tài liệu Liên minh HTX nhận được, một số bộ ngành đã tích cực thực hiện các công việc được Thủ tướng giao, tuy nhiên đến nay, còn nhiều nội dung, công việc chưa được thực hiện như chính sách thuế ưu đãi cho HTX; Xử lý tài sản không chia của HTX khi giải thể, chuyển đổi sang hình thức tổ chức khác; Hướng dẫn xử lý các khoản nợ các tổ chức tín dụng của HTX khi giải thể, phá sản; Hoạt động tín dụng nội bộ của HTX; Tiền lương làm căn cứ tính bảo hiểm xã hội đối với Chủ tịch Hội đông quản trị, giám đốc HTX...

Liên minh Hợp tác xã Việt Nam phải là ngôi nhà chung

Sau khi lắng nghe những ý kiến của các bộ, ngành, đặc biệt là ý kiến của đại diện Liên minh HTX Việt Nam, Liên minh HTX các địa phương. Phó Thủ tướng Chính phủ Trịnh Đình Dũng nhấn mạnh, phát triển khu vực KTTT, HTX là chủ trương xuyên suốt, nhất quán của Đảng và Nhà nước. Vì vậy, thời gian qua, Đảng và Nhà nước có nhiều chủ trương, chính sách thúc đẩy KTTT, HTX phát triển nhanh và bền vững.

Ở nước ta, HTX ra đời từ cuối những năm 1950, phát triển mạnh vào đầu những năm 1960. HTX trở thành nét văn hóa đẹp, đóng góp quan trọng trong kháng chiến chống Mỹ giải phóng miền Nam thống nhất đất nước.

Hiện nay, HTX đang thực hiện những đổi mới hết sức quan trọng, có ý nghĩa lớn đối với phát triển đất nước. HTX không chỉ làm nhiệm vụ phát triển kinh tế, mà còn đem lại lợi ích cho những người tham gia vào HTX. Điều này cho thấy HTX còn có ý nghĩa chính trị và xã hội to lớn.

"Thời gian qua, KTTT, HTX có những đổi mới hết sức quan trọng không chỉ trong phát triển kinh tế, mang lại lợi ích cho các thành viên tham gia, người nông dân, nâng cao đời sống, bộ mặt của nông thôn và người dân mà còn mang tính chính trị, xã hội, đưa những chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước đến với người dân. Bên cạnh đó, xây dựng nông thôn mới đồng hành, phụ thuộc vào sự phát triển của kinh tế nông thôn, trong đó có vai trò quan trọng của kinh tế tập thể, hợp tác xã", Phó Thủ tướng nhấn mạnh.

Đến nay, KTHTX phát triển đa dạng trong các lĩnh vực, nông nghiệp, công nghiệp, dịch vụ. Đã xuất hiện nhiều mô hình HTX hoạt động có hiệu quả. Khu vực KTHTX đã hoạt động từng bước có kết quả từ đó tạo thêm nhiều việc làm, tăng thu nhập cho các thành viên và người lao động; có đóng góp cho ngân sách nhà nước và góp phần phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

Trong đó, Liên minh HTX tham gia, thực hiện chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước trong xây dựng và phát triển kinh tế tập thể ngày càng vững mạnh, góp phần cùng kinh tế nhà nước trở thành nền tảng của kinh tế quốc dân. Hệ thống Liên minh HTX Việt Nam được Đảng và Nhà nước giao nhiệm vụ nòng cốt trong phát triển kinh tế tập thể, HTX; liên kết, thống nhất từ trung ương đến địa phương.

Liên minh HTX Việt Nam phải là ngôi nhà chung, vừa đại diện, vừa bảo vệ quyền lợi cho người dân, thành viên tham gia. Liên minh vừa là cầu nối để truyền tải chính sách, pháp luật của Đảng, Nhà nước; đồng thời phản ánh tâm tư, nguyện vọng của người dân để Đảng, Nhà nước có quyết sách phù hợp với thực tiễn.

Phát huy tốt vai trò, vị thế của mình, thời gian qua, Liên minh HTX Việt Nam đã có nhiều nỗ lực trong phát triển kinh tế hợp tác, hợp tác xã, qua đó đóng góp quan trọng trong phát triển kinh tế, xã hội đất nước. Nhiều HTX đã làm được nhiều chức năng từ cung ứng dịch vụ, tổ chức sản xuất, tiêu thụ sản phẩm…

"Trước kia, mô hình HTX còn rất hình thức nhưng hiện nay HTX đã làm rất nhiều khâu, từ tổ chức sản xuất, thu hoạch, chế biến, bảo quản và đến tìm thị trường xuất khẩu... Điều đó cho thấy hiệu quả của các hợp tác xã, từ đó các thành viên gắn bó, tham gia vào chuỗi sản xuất, cùng với doanh nghiệp trong nước và nước ngoài, kể cả tham gia chuỗi giá trị toàn cầu", Phó Thủ tướng ghi nhận.

Đạt được kết quả trên, theo Phó Thủ tướng, vai trò của Liên minh HTX từ trung ương đến cơ sở đặc biệt quan trọng. Trong thời gian qua, hệ thống Liên minh HTX Việt Nam đã tích cực tham mưu, triển khai các chủ trương, chính sách, phát luật của Đảng và Nhà nước về KTTT, HTX, trong đó có các kết luận của Ban Bí thư và Bộ Chính trị.

Liên minh HTX tiếp tục nâng cao chất lượng tư vấn, hỗ trợ, vận động thành lập mới và cơ cấu lại hoạt động của các HTX; Huy động các nguồn lực để xây dựng mô hình HTX gắn với chuỗi giá trị sản xuất; Triển khai các hoạt động hợp tác quốc tế nhằm hợp tác kinh nghiệm và khai thác các nguồn lực hỗ trợ phát triển KTTT, HTX; Kiện toàn tổ chức, đổi mới lề lối làm việc; Tăng cường kỷ luật, kỷ cương, tăng cường liên kết hệ thống nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động...

Bên cạnh những kết quả đạt được, theo Phó Thủ tướng, phát triển KTTT nói chung và HTX còn nhiều khó khăn, thách thức. Tốc độ tăng trưởng còn thấp so với khu vực kinh tế khác, đặc biệt so với khu vực kinh tế tư nhân. Phần lớn tổ chức kinh tế tập thể, HTX có quy mô nhỏ, phát triển không đồng đều giữa các vùng miền, giữa khu vực nông nghiệp và phi nông nghiệp... Nhiều nơi còn hình thức, chưa lấy hiệu quả kinh tế làm động lực, thước đo để phát triển...

Về nhiệm vụ thời gian tới, Phó Thủ tướng nhấn mạnh, Đại hội XII của Đảng (năm 2016) đã đưa ra giải pháp "Tiếp tục đổi mới nội dung và phương thức hoạt động của KTTT, kinh tế HTX; đẩy mạnh liên kết và hợp tác dựa trên quan hệ lợi ích, áp dụng phương thức quản lý tiên tiến, phù hợp với cơ chế thị trường. Nhà nước có cơ chế, chính sách hỗ trợ về tiếp cận nguồn vốn, đào tạo nguồn nhân lực, chuyển giao kỹ thuật, công nghệ, hỗ trợ phát triển thị trường...

Trong thời gian tới, Phó Thủ tướng đề nghị Liên minh HTX Việt Nam và các Bộ, ngành tăng cường tuyên truyền, nhằm nâng cao nhận thức về về bản chất, vai trò của tổ chức KTTT, HTX trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, tập trung các giải pháp giáo dục, đào tạo, tuyên truyền, tập huấn sâu rộng về Nghị quyết Trung ương 5 khóa IX về "tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể" và các văn bản pháp luật về HTX nhằm thống nhất nhận thức cho toàn bộ hệ thống chính trị, cán bộ, đảng viên.

"Phải coi đây là nhiệm vụ thường xuyên, liên tục", Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng nhấn mạnh.

Các cơ quan chức năng tiếp tục rà soát, cập nhật, sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện khung pháp luật và chính sách hỗ trợ phát triển KTTT phù hợp, gắn với thực tiễn nhằm khuyến khích, thúc đẩy khu vực KTTT, HTX phát triển mạnh mẽ và rộng khắp.

Cùng với đó, các Bộ, ngành, địa phương tiếp tục theo dõi, kiểm tra, đôn đốc việc thực hiện các quy định trong Luật hợp tác xã; nghiên cứu, đề xuất giải pháp khắc phục những bất cập trong các quy định tại Luật hợp tác xã năm 2012; tạo điều kiện, phối hợp, hỗ trợ hệ thống Liên minh Hợp tác xã Việt Nam thực hiện vai trò nòng cốt phát triển kinh tế hợp tác, hợp tác xã; ổn định tổ chức bộ máy, cơ chế, chính sách tương đương như các Bộ, ngành kinh tế có liên quan.

Bên cạnh đó, Phó Thủ tướng nhấn mạnh cần hoàn thiện và nâng cao năng lực, hiệu quả hoạt động của cơ quan quản lý nhà nước về HTX; xác định rõ chức năng và nhiệm vụ, trách nhiệm, quyền hạn và cơ chế phối hợp của các bộ, ngành trung ương và địa phương.