Quan tài treo: Nghĩa trang trên cao bí ẩn của Trung Quốc

Trong suốt 3 thập kỉ, Wong How Man, một nhà thám hiểm người Hong Kong, đã truy tìm những chiếc quan tài được treo trên cao trên khắp Trung Quốc để tìm hiểu về phong tục mai táng khác thường này.

Ông Wong lần đầu bắt gặp những chiếc quan tài nằm cao 90 mét so với mực nước tại miền Nam tỉnh Tứ Xuyên vào năm 1985 trong một lần thám hiểm xuôi dòng sông Dương Tử.

“Ban đầu, tôi chỉ có suy nghĩ là làm thế nào chúng có thể nằm tít trên đó và rồi tôi không thể ngừng việc đi tìm lời giải,” ông nói. “Có quá nhiều giả thiết.”

Quan tài treo ở tỉnh Tứ Xuyên – Nguồn: dailymail

Lần theo những bộ quan tài

Những chiếc quan tài treo này được tìm thấy nằm chủ yếu ở các thung lũng phía Nam con sông Dương Tử, chảy từ chân núi Himalaya đến bờ biển phía Đông Trung Quốc. Chúng nằm ở nhiều vị trí khác nhau, đôi khi không thể nhìn thấy được từ dưới mặt đất. Chúng được xếp thành hàng trong những khe hở trên mặt vách đá, được giữ cân bằng bằng cọc gỗ, đặt trong những hốc đá đẽo thành hình chữ nhật hoặc xếp chồng lên cao trong những hang động.

Các hốc được cho là để đặt quan tài – Nguồn: cdn.com

Những chiếc quan tài cổ nhất được cho là ở tỉnh Phúc Kiến, có niên đại khoảng 3000 năm. Chưa tìm ra cách lí giải rõ ràng nào cho cách mai táng này.

Văn học cổ đại từ đời Đường cho thấy quan tài đặt càng cao thì càng  thể hiện lòng hiếu thảo sâu sắc với người đã khuất. Nhiều người khác lại đề cập đến những lí do thiết thực hơn: Ngăn động vật trộm cắp các thi thể và giữ lại đất đai để trồng trọt.

Vẫn còn nhiều khu vực có quan tài treo chưa được phát hiện. Năm 2015, tờ People’s Daily cho biết có 131 chiếc quan tài treo được phát hiện ở tỉnh Hồ Bắc, nằm trong những hang động nhân tạo trong những vách đá rộng 50 mét và cao 100 mét.

“Các chuyên gia vẫn chưa biết được bằng cách nào người cổ đại có thể vận chuyển quan tài, thi thể, và vật mai táng – tất cả lên tới hàng trăm kilogram – lên những vách hang đá ở đó.”, theo lời bài viết.

Càng nhiều câu hỏi, càng ít lời giải

Chỉ đến năm 2000, khi ông Wong lập nên Hiệp hội Thám hiểm và Nghiên cứu Trung Quốc (CERES), thì ông mới có thể tiếp cận và khai quật một trong những nghĩa địa trên cao này – tại khu vực Washi tỉnh Vân Nam.

Khu vực ông Wong và đội thám hiểm nghiên cứu – Nguồn: CNN

Tuy nhiên, những thứ ông Wong tìm thấy mang đến nhiều câu hỏi hơn là câu trả lời. Những quan tài lâu đời nhất có niên đại từ triều Đường, nhưng nhiều chiếc lại chứa xương của nhiều người khác nhau. Ông Wong tin là thi thể đã được chôn từ trước và khi các thi thể phân hủy, xương được đặt vào các quan tài treo.

Để đến gần các quan tài, họ phải di chuyển từ trên đỉnh núi xuống – Nguồn: CNN

Những chiếc quan tài, được tạo ra từ một mảnh gỗ cứng, được đổ thêm cát khiến cho chúng cực kì nặng nề. “Họ hẳn phải biết rằng chúng cuối cùng cũng sẽ rơi xuống,” ông Wong nói.

Nghiên cứu của ông Wong đã liên kết những chiếc quan tài treo với tục mai táng của người Bo – một bộ tộc thiểu số đã từng sống ở biên giới giữa nam Tứ Xuyên và tây bắc Vân Nam ngày nay. Bộ tộc này được cho là đã biến mất trong thời nhà Minh (1368-1644).

 Nghiên cứu của ông Wong đã là đề tài cho một bộ phim tài liệu của Discovery Channel vào năm 2003 về các quan tài treo, khi họ thử dựng lại cách các quan tài được đưa lên bề mặt vách đá. Một số người tin rằng chúng được hạ xuống từ phía trên, trong khi những người khác lại cho rằng chúng được nâng lên bằng giàn giáo.

Trong những năm gần đây, niềm đam mê nghiên cứu về những chiếc quan tài treo đã đưa ông Wong đến Sagada, Luzon ở Philippines, nơi xuất hiện kiểu chôn cất bên vách đá từ năm 2007.

Những chiếc quan tài ở Philippines – Nguồn: CNN

Chưa có phương thức bảo tồn

Li Fei, một nhà nghiên cứu của Viện Khảo cổ học tỉnh Quý Châu, cho biết, tại tỉnh  này có tới 100 hang động có quan tài và phương thức chôn cất này là của người Yao và Miao dân tộc thiểu số tại địa phương.

Cũng giống như các khu vực có quan tài treo khác, những di sản trên tại tỉnh Quý Châu cũng không được bảo vệ tốt. Trong khi chỉ còn khoảng 30 quan tài còn nguyên vẹn, hầu hết đã bị vỡ tung trong khi xương và quần áo bị lộ ra ngoài.

Tại một địa điểm ông Wong đến thăm tại Quý Châu, ông Wong cho biết đã từng có hơn 300 chiếc quan tài được treo tại hang động này, tuy nhiên, một đám cháy đã phá hủy chúng.

Trong khi một số du khách đến đây đã thả tiền giấy – thể hiện tôn trọng người quá cố, thì những người khác lại không như vậy, thậm chí có người còn thả thuốc lá vào quan tài. Các cơ quan du lịch địa phương đã dựng lên một chiếc quan tài treo giả - một nỗ lực để thỏa mãn trí tò mò của khách du lịch và cũng giúp bảo tồn các khu vực di sản hiện tại.

Theo Katie Hunt, CNN