(Tổ Quốc) - Năm 2019 là năm có nhiều thành công trong hoạt động của các trại sáng tác văn học nghệ thuật, qua đó khích lệ tinh thần sáng tạo của các văn nghệ sĩ. Để hiểu rõ hơn về những kết quả đạt được cũng như nhiệm vụ trọng tâm về sáng tác văn học nghệ thuật năm 2020, phóng viên đã có cuộc trao đổi với ông Huỳnh Văn Ngàn - Giám đốc Trung tâm Hỗ trợ sáng tác Văn học nghệ thuật.
1. Trong năm 2019 có rất nhiều trại sáng tác được mở ra, ông có thể cho biết những kết quả nổi bật mà các trại sáng tác đã đạt được?
Ông Huỳnh Văn Ngàn: Hàng năm, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch giao Trung tâm Hỗ trợ sáng tác văn học nghệ thuật tổ chức từ 60 đến 80 Trại Sáng tác cho các loại hình nghệ thuật: Văn học, Sân khấu, Điện ảnh, Âm nhạc, Nhiếp ảnh, Múa, Văn học dân gian, Văn học miền núi, Kiến trúc của các Hội Văn học nghệ thuật chuyên ngành Trung ương, các Hội Văn học nghệ thuật cấp tỉnh và các đoàn Nghệ thuật tại 06 Nhà Sáng tác: Tam Đảo, Đại Lải, Đà Nẵng, Nha Trang, Đà Lạt, Vũng Tàu, quy tụ từ 1.000 đến 1.200 văn nghệ sỹ có nhu cầu sáng tác trên toàn quốc.
Sau mỗi trại sáng tác đã có hàng chục tác phẩm văn học nghệ thuật được thai nghén và ra đời, có nhiều tác phẩm mang giá trị lớn về nội dung nghệ thuật đã được xuất bản phổ biến, được giải thưởng của các Hội chuyên ngành, góp phần phục vụ bạn đọc cả nước, kế thừa và bồi dưỡng tâm hồn nhân cách con người Việt Nam trong thời kỳ đổi mới và hội nhập.
Riêng năm 2019, Trung tâm đã tổ chức được 80 trại sáng tác (trong đó 70 trại thường niên và 10 trại chuyên sâu) với sự tham gia của 1.146 tác giả. Tổng số tác phẩm là 4.275 tác phẩm (Văn học: 2.188 tác phẩm; Âm nhạc: 261 tác phẩm; Mỹ thuật: 382 tác phẩm; Nhiếp ảnh: 943 tác phẩm; Sân khấu: 106 tác phẩm; Điện ảnh: 100 tác phẩm; Văn học dân gian: 64 tác phẩm; Văn học dân tộc thiểu số: 196 tác phẩm; Múa: 23 tác phẩm; Kiến trúc: 12 tác phẩm).
Hệ thống Nhà Sáng tác đã được nâng cấp và mở rộng. Năm 2019, Trung tâm tiếp tục đầu tư: Bổ sung, thay thế trang thiết bị nội thất Nhà sáng tác Vũng Tàu; Cải tạo, sửa chữa, thay thế trang thiết bị nội thất và hệ thống điều hòa Nhà sáng tác Nha Trang; Trang bị đàn piano cho các nhà sáng tác: Tam Đảo, Đà Nẵng, Nha Trang, Đà Lạt, Vũng Tàu. Nhìn chung các Nhà Sáng tác, Văn phòng Trung tâm đã được đầu tư đồng bộ tạo ra cảnh quan mới hấp dẫn để văn nghệ sĩ và khách du lịch đến làm việc, nghỉ ngơi.
2. Để thực hiện tốt nhiệm vụ năm 2020, Trung tâm có những định hướng và giải pháp gì?
Ông Huỳnh Văn Ngàn: Trong năm 2020, Trung tâm sẽ phối hợp với các Hội Văn học nghệ thuật để quản lý hoạt động và nâng cao chất lượng sáng tác của văn nghệ sỹ. Bên cạnh đó kịp thời nắm bắt, thống kê những tác phẩm của văn nghệ sỹ hoàn thành tại các Trại sáng tác nhằm chuẩn bị tốt nhất cho việc tuyên truyền, quảng bá và công bố các tác phẩm theo định kỳ. Đồng thời phối hợp chặt chẽ với chính quyền địa phương quản lý việc lưu trú của văn nghệ sỹ dự Trại sáng tác, làm tốt công tác chính trị, tư tưởng cho văn nghệ sỹ sáng tác theo đúng định hướng văn hóa văn nghệ của Đảng.
Năm 2020, Trung tâm sẽ tổ chức 72 trại sáng tác theo mô hình thường xuyên và 10 Trại sáng tác chuyên sâu.
3. Được biết, theo kế hoạch, năm 2020, Trung tâm sẽ tổ chức chương trình công bố các tác phẩm văn học nghệ thuật xuất sắc ra đời tại các Nhà sáng tác định kỳ lần thứ II. Đây là sự kiện tiêu biểu trong lĩnh vực văn học nghệ thuật. Ông có thể cho biết ý nghĩa của sự kiện này đối với việc sáng tác và công bố các tác phẩm trong thời gian tới?
Ông Huỳnh Văn Ngàn: Đây là hoạt động nhằm đánh giá chất lượng nhiệm vụ hỗ trợ văn nghệ sỹ tham dự Trại tại các Nhà sáng tác trực thuộc Trung tâm; tổng hợp lại các tác phẩm đã được sáng tác và phân loại các tác phẩm tiêu biểu để tôn vinh, động viên, khích lệ tinh thần lao động, sáng tạo nghệ thuật của văn nghệ sỹ, biểu dương kịp thời văn nghệ sỹ có tác phẩm tốt.
Qua chương trình này góp phần quảng bá các tác phẩm văn học nghệ thuật xuất sắc đến với công chúng, tạo thêm không gian giao lưu nghệ thuật giữa các văn nghệ sỹ và giữa văn nghệ sỹ với công chúng. Từ đó, dư luận xã hội và các cơ quan truyền thông, báo chí đánh giá đúng về hiệu quả, chất lượng các tác phẩm cũng như trách nhiệm, nỗ lực của Trung tâm trong quá trình gần 40 năm hoạt động và phát triển.
Hơn nữa, việc tổ chức chương trình hướng tới đánh giá chất lượng thực tế sáng tác tại các Nhà Sáng tác của văn nghệ sỹ khi tham dự Trại và tôn vinh các tác phẩm văn học nghệ thuật, công trình văn học nghệ thuật đã được ra đời tại đây. Qua đó giới thiệu, quảng bá đến công chúng những tác phẩm, công trình văn học nghệ thuật có giá trị đã sáng tác tại các Nhà Sáng tác trong hai năm 2018-2019 nhằm tạo cơ hội tiếp xúc, đối thoại, giao lưu giữa văn nghệ sĩ, góp phần tìm hiểu về nhu cầu và thị hiếu văn học nghệ thuật của công chúng.
4. Có ý kiến cho rằng, rất nhiều tác phẩm, trong đó có không ít tác phẩm đã được ghi nhận bằng nhiều giải thưởng các cấp vẫn chưa có điều kiện phổ biến rộng rãi tới công chúng. Theo ông, nguyên nhân là do đâu?
Ông Huỳnh Văn Ngàn: Có thể nói rằng, việc không ít tác phẩm đã được ghi nhận bằng nhiều giải thưởng các cấp vẫn chưa có điều kiện phổ biến rộng rãi tới công chúng do nhiều nguyên nhân. Nguyên nhân chủ quan là ở khâu nghiệm thu sản phẩm ban đầu. Việc tổng hợp, đánh giá chất lượng các tác phẩm tiêu biểu qua các đợt sáng tác còn chưa được sự lan tỏa rộng lớn, thiếu tính hấp dẫn cho mỗi lần dự Trại. Những ý kiến trên, tuy là góc nhìn đơn lẻ nhưng cũng phần nào đã kịp thời giúp chúng tôi điều chỉnh quan tâm nhiều hơn tới việc công bố tác phẩm và công trình văn học nghệ thuật tiêu biểu, xuất sắc cho phù hợp với thực tế. Chính vì vậy, Trung tâm Hỗ trợ sáng tác văn học nghệ thuật tổ chức việc công bố này theo định kỳ 02 năm/ lần và đây là lần thứ hai Trung tâm tổ chức chương trình sau lần thứ nhất năm 2017.
Xin chân thành cảm ơn ông!