Ban Quản lý Công viên địa chất Lý Sơn, tỉnh Quảng Ngãi phối hợp Viện Khoa học địa chất và khoáng sản (Bộ TN&MT) vừa tổ chức hội nghị thông tin về Công viên địa chất Lý Sơn với những đánh giá, khảo sát các giá trị di sản của Công viên.
Những thông tin này không chỉ nhằm lập hồ sơ trình UNESCO mà còn phục vụ cho công tác quy hoạch phát triển của tỉnh theo hướng bền vững hơn.
Hội nghị có sự tham gia của nhiều chuyên gia trong nước và quốc tế có kinh nghiệm về Công viên địa chất toàn cầu UNESCO.
Miệng núi lửa Lý Sơn nhìn từ trên cao (ảnh kinhtedothi.vn)
Theo phân tích kết quả điều tra khảo sát bước đầu, tỉnh Quảng Ngãi nằm ở rìa Đông Bắc của địa khu biến chất cao đa kỳ Kon Tum, là khối cấu trúc móng cổ thuộc rìa Đông Bắc của mảng Indochina, chủ yếu trồi lộ móng kết tinh Tiền Cambri do được nâng lên bóc mòn trong các giai đoạn về sau. Hoạt động magma biến chất trong khu vực rất đa dạng và phức tạp mang tính chất đa kỳ đa nhịp và có những điểm nhấn rõ nét, nhất là sau Cambri (cách đây 450 triệu năm).
Lịch sử phát triển địa chất của khu vực đa dạng, phức tạp được phân làm bảy giai đoạn: Giai đoạn Paleoproterozoi, Mesoproterozoi, Neoproterozoi-Pleozoi sớm, Paleozoi sớm - giữa, Paleozoi muộn - Mezozoi sớm, Mezozoi muộn, Cenozoi. Các thành tạo đá núi lửa bazalt thuộc khu vực Lý Sơn, TP Quảng Ngãi và huyện Bình Sơn chủ yếu thuộc hệ tầng Đại Nga và hệ tầng Túc Trưng. Kết quả cho thấy các thành tạo núi lửa thuộc các tướng phun nổ, phun trào và á núi lửa.
Ông Đặng Ngọc Dũng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi cho hay việc xây dựng và phát triển Công viên địa chất Lý Sơn thành Công viên địa chất toàn cầu UNESCO sẽ tạo động lực phát triển ngành du lịch bền vững và tạo giá trị cộng đồng địa phương.
Công viên địa chất Lý Sơn ban đầu được thành lập có tổng diện tích trên 100 km2, bao gồm đảo Lý Sơn và vùng phụ cận ven bờ thuộc các xã Bình Châu, Bình Hải, huyện Bình Sơn, tỉnh Quảng Ngãi. Về sau, chương trình được mở rộng nghiên cứu ra các khu vực lân cận phức hệ thung lũng miền núi (Quảng Ngãi-Trà Bồng), bằng duyên hải (Quảng Ngãi- Sa Huỳnh) và phức hệ biển đảo (Quảng Ngãi-Lý Sơn).
Qua quá trình khảo sát, nghiên cứu với sự hỗ trợ nhiều chuyên gia của Mạng lưới Công viên địa chất toàn cầu UNESCO, các kết quả khảo sát, đánh giá giá trị di sản đã được thông tin.
Theo đó, tỉnh Quảng Ngãi tập hợp nhiều giá trị địa mạo độc đáo có thể phân ra 4 cụm di sản địa mạo: Cụm di sản đảo Lý Sơn, cụm di sản ven biển phía Bắc Quảng Ngãi, cụm di sản phía Nam Quảng Ngãi, cụm di sản khu vực Trà Bồng.
 Cổng Tò vò, một thắng cảnh độc đáo ở đảo Lý Sơn (ảnh kinhtedothi.vn) |
Về văn hóa, Quảng Ngãi có các di sản văn hóa đa dạng, lâu đời, gồm: Di tích khảo cổ (từ thời đá cũ 30 vạn năm ở Gò Trá đến tiền Sa Huỳnh 3.000 năm), di tích văn hóa Chămpa… Ngoài ra, Quảng Ngãi còn lưu giữ truyện dân gian, lễ hội truyền thống, kỹ năng canh tác, nghề thủ công, tri thức bản địa…
Cũng tại hội nghị, Ban Quản lý Công viên địa chất Lý Sơn cho biết qua tham vấn cộng đồng, cơ quan chức năng đã thống nhất trình tỉnh Quảng Ngãi việc đổi tên “Công viên địa chất Lý Sơn” là “Công viên địa chất Lý Sơn-Sa Huỳnh” (tên tiếng Anh là Ly Sơn Sa Huynh Geopark) và đang chuẩn bị trình UNESCO vấn đề này.
Ban Quản lý cũng thông tin quy hoạch dự kiến vùng Công viên địa chất Lý Sơn-Sa Huỳnh bao gồm các huyện: Lý Sơn, Bình Sơn, Trà Bồng, Sơn Tịnh, Tư Nghĩa, Thành phố Quảng Ngãi, Mộ Đức, Đức Phổ.
Sắp tới, Ban Quản lý Công viên sẽ triển khai chiến dịch truyền thông rộng khắp và tổ chức hội thảo khoa học quốc tế vào giữa năm 2019. Hồ sơ “Công viên địa chất Lý Sơn-Sa Huỳnh” để trình UNESCO sẽ được hoàn thiện vào tháng 11/2019./.
