Sở TNMT Hà Nội lý giải nguyên nhân không khí chạm ngưỡng "rất xấu"

Theo ứng dụng đo chất lượng không khí PAMAir, chỉ số AQI đo tại nhiều nơi trên địa bàn Hà Nội vào hôm qua (5/1) vượt ngưỡng tím lên nâu. Đây là ngưỡng nguy hại, ngưỡng cao nhất về ô nhiễm không khí, cảnh báo khẩn cấp sức khỏe mọi người bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Chất lượng không khí suy giảm không chỉ riêng trong thành phố Hà Nội mà còn suy giảm trong cả khu vực miền Bắc.

Để lý giải nguyên nhân khiến chất lượng không khí xấu trong những ngày qua, Sở Tài nguyên và Môi trường đã có báo cáo gửi UBND thành phố về chất lượng môi trường không khí trên địa bàn thành phố trong thời gian từ ngày 29/12/2020 đến ngày 5/1/2021.

Theo đó, kết quả quan trắc tại 35 trạm trên địa bàn thành phố Hà Nội từ 00:00 ngày 29/12/2020 - 12:00 ngày 5/1/2021, Chỉ số chất lượng không khí AQI theo giờ bắt đầu có xu hướng tăng từ ngày 1/1/2021 và tăng mạnh vào sáng 5/1/2021 chạm ngưỡng “Rất xấu”.

Trong các ngày 29 - 31/12/2020, đa số các trạm đều có chất lượng không khí đạt mức “Tốt” và “Trung bình”. Tuy nhiên, từ ngày 1/1/2021 trở đi, chất lượng không khí có xu hướng giảm, một số địa điểm như Chi cục Bảo vệ Môi trường, UBND phường Minh Khai, Đại sứ quán Pháp thường duy trì mức “Kém”, chạm ngưỡng “Xấu”.

Đặc biệt, sáng ngày 5/1/2021 chất lượng không khí chạm ngưỡng “Rất xấu” tại nhiều địa điểm (mức cảnh báo 5/6: mọi người đều bị ảnh hưởng tới sức khỏe nghiêm trọng, hệ thống quan trắc chất lượng không khí của thành phố Hà Nội không có trạm quan trắc không khí phát hiện chỉ số ở mức Nguy hại AQI>300).

Về nguyên nhân khiến chất lượng không khí xấu trong những ngày qua, Sở Tài nguyên và Môi trường cho rằng, trong giai đoạn đầu gió mùa đông bắc tăng cường, do ảnh hưởng của khối không khí lạnh bắt đầu tràn về với những đợt gió mạnh, ghi nhận tốc độ gió cao tại các trạm, thúc đẩy khả năng khuếch tán chất ô nhiễm nên chất lượng không khí giữ ở mức “Tốt” và “Trung bình”.

Tuy nhiên, khi khối không khí lạnh suy giảm, tốc độ gió thấp trên cả khu vực gây ra điều kiện lặng gió, nên nhiệt xuống thấp, về đêm và sáng sớm nhiệt độ giảm mạnh, chênh lệch nhiệt độ ngày và đêm lớn, sáng sớm và chiều muộn hình thành lớp sương mù dày đặc cản trở việc khuếch tán ô nhiễm, gây ô nhiễm cục bộ.

Ngoài ra do yếu tố về địa hình khu vực vùng Thủ đô, địa hình chủ yêu là đồng bằng, thấp từ Tây Bắc xuống Đông Nam theo hướng dòng chảy của sông Hồng; Bao bọc xung quanh thành phố Hà Nội tại các khu vực giáp ranh là các khu vực đồi núi và các khu, cụm công nghiệp tỉnh (như Hưng Yên, Bắc Ninh, Hà Nam, Hòa Bình, Vĩnh Phúc, Thái Nguyên) đang phát triển mạnh.

Do đó, với điều kiện khí tượng sương mù sát mặt đất gây ra hiện tượng quẩn gió, các chất ô nhiễm không phát tán được và tích tụ ô nhiễm trong những ngày qua tại khu vực Thủ đô Hà Nội nói riêng và một số tỉnh vùng đồng bằng Bắc bộ nói chung.

Bên cạnh đó, một số tác động cục bộ do hoạt động giao thông tăng cao sau kỳ nghỉ Tết dương lịch, tình trạng rác thải ùn ứ, không được vận chuyển đến bãi xử lý do thay đổi đơn vị thu gom vệ sinh môi trường trên địa bàn một số quận, huyện vào cuối năm 2020 làm gia tăng tình trạng đốt rác thải sinh hoạt tự phát gây ô nhiễm môi trường, việc đốt rơm rạ, các hoạt động xây dựng, lát đá vỉa hè và các hoạt động sản xuất cuối năm tăng cường để cung ứng hàng hóa trong dịp Tết Nguyên đán... là những nguyên nhân phát thải ô nhiễm nội tại trên địa bàn thành phố.

Đáng chú ý, trên cổng thông tin quan trắc môi trường thành phố sáng nay 6/1, chỉ số chất lượng không khí AQI ở mức 168; là ngưỡng xấu. Sở Tài nguyên và Môi trường cho biết, dự báo từ nay đến tháng 3/2021 là khoảng thời gian xuất hiện nhiều hình thái thời tiết khí tượng bất lợi gây suy giảm chất lượng không khí, ảnh hướng tới sức khỏe người dân. Sở đã dự thảo văn bản của UBND thành phố giao nhiệm vụ các Sở, ngành, đơn vị liên quan về bảo vệ môi trường không khí, kính đề nghị UBND thành phố xem xét, ký duyệt ban hành để các Sở, ngành, đơn vị liên quan phối hợp, triển khai thực hiện...

"Về công tác công bố dữ liệu chỉ số chất lượng không khí AQI, Sở Thông tin truyền thông phối hợp với Sở Tài nguyên và Môi trường định hướng các cơ quan báo chí, truyền thông cung cấp thông tin chính thống tới cộng đồng để tránh các nguồn thông tin chưa được kiểm chứng gây hoang mang dư luận.

Dự báo trong khoảng thời gian tới từ nay đến tháng 3/2021 là khoảng thời gian xuất hiện nhiều hình thái thời tiết khí tượng bất lợi gây suy giảm chất lượng không khí, ảnh hướng tới sức khỏe người dân", đại diện Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội lưu ý.