(Tổ Quốc) - Bộ trưởng Bộ GDĐT Phùng Xuân Nhạ nhận định tại buổi làm việc ngày 30/7/2020 giữa Hội đồng Dân tộc của Quốc hội với Bộ GDĐT về tình hình thực hiện Nghị quyết số 33/2016/QH14 ngày 23/11/2016 của Quốc hội khóa XIV đối với nội dung liên quan đến lĩnh vực giáo dục và đào tạo.
Trong những năm qua, Bộ GDĐT đã tích cực sửa đổi, bổ sung hoặc thay thế nhiều văn bản quy định chính sách ưu tiên trong tuyển sinh hệ dự bị đại học, đại học hệ chính quy và sau đại học đối với người học là người dân tộc thiểu số; các chính sách này đã tạo được nhiều chuyển biến tích cực, có hiệu quả và chất lượng trong công tác tuyển sinh đối với người dân tộc thiểu số.
Bộ GDĐT và UBND các tỉnh/thành phố thực hiện công khai, minh bạch trong tuyển sinh hệ dự bị đại học, đại học, sau đại học hệ chính quy. Các cơ sở giáo dục đại học triển khai thực hiện nghiêm túc theo các quy định hiện hành về chính sách hỗ trợ đào tạo người dân tộc thiểu số đi đào tạo sau đại học.
Ở các địa phương, chính sách hỗ trợ đào tạo đã được quan tâm nhằm thúc đẩy phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao tại chỗ. Một số bộ, ngành và địa phương đã xây dựng những tiêu chí tuyển dụng cán bộ công chức, viên chức hướng tới thu hút nhân tài là sinh viên tốt nghiệp đại học loại khá, giỏi người dân tộc thiểu số.
Cùng với các chính sách của Bộ GDĐT và nỗ lực của địa phương, hệ thống các trưởng phổ thông dân tộc nội trú, bán trú được quy hoạch, củng cố và phát triển, tạo điều kiện cho học sinh dân tộc thiểu số được học tập trong điều kiện ngày càng tốt hơn. Cả nước hiện có 316 trường dân tộc nội trú, với 109.445 học sinh; 1.127 trường, với 237.171 học sinh.
Tuy nhiên, việc triển khai Nghị quyết 33 còn một số tồn tại cần khắc phục, như số lượng học sinh cử tuyển ngày càng giảm, chất lượng đầu vào, chất lượng đào tạo cử tuyển còn hạn chế, đặc biệt tình trạng học sinh, sinh viên diện cử tuyển sau khi tốt nghiệp không được được bố trí việc làm đã làm cho hiệu quả của chính sách bị giảm sút.
Ngoài ra, do chính sách thu hút nhân tài, giải quyết việc làm cho sinh viên tốt nghiệp đại học loại khá, giỏi là người dân tộc thiểu số chưa được ban hành cụ thể nên chưa tạo ra đột phá trong nâng cao chất lượng nguồn nhân lực vùng dân tộc thiểu số miền núi.
Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ phát biểu (ảnh: Moet)
Tại buổi làm việc, Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ cho biết, từ năm 2007-2013 có tổng số 12.805 học sinh dân tộc thiểu số, miền núi được cử tuyển vào các trường đại học, cao đẳng. Tuy nhiên, Bộ trưởng cũng cho rằng, quá trình thực hiện chính sách cử tuyển nảy sinh một số hạn chế, bất cập, từ việc chọn cử, chất lượng đầu vào, quá trình đào tạo, đầu ra, việc làm cho sinh viên cử tuyển sau tốt nghiệp…
Thực hiện Luật Giáo dục 2019, Bộ GDĐT đã trình Chính phủ dự thảo Nghị định quy định chế độ cử tuyển đối với học sinh, sinh viên dân tộc thiểu số. Dự thảo tập trung giải quyết một số vấn đề cơ bản, nhằm khắc phục những hạn chế, bất cập hiện nay trong chính sách cử tuyển.
Với nhóm chính sách về hỗ trợ đào tạo, thu hút nhân tài, giải quyết việc làm tại địa phương cho sinh viên tốt nghiệp loại khá, giỏi là người dân tộc thiểu số, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao cho các dân tộc thiểu số, Bộ trưởng cho hay, ngành Giáo dục luôn cố gắng phát hiện, tuyển chọn những học sinh dân tộc thiểu số có năng khiếu để có chính sách ưu tiên đào tạo, tạo nguồn cán bộ cốt cán trước hết cho các vùng đồng bào dân tộc, sau đó là góp phần đóng góp nguồn nhân lực cho đất nước.
Theo Bộ trưởng, cơ cấu ngành nghề trong đào tạo nhân lực cho vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi phải thay đổi, trong đó, bên cạnh những nhóm ngành "truyền thống" như y tế, giáo dục, nông lâm nghiệp, cần tăng cường những nhóm ngành về kỹ thuật, văn hóa nghệ thuật...
Lưu ý việc đào tạo giáo viên tại chỗ cho vùng đồng bào dân tộc, Bộ trưởng cho rằng, thầy cô trưởng thành từ thôn bản, được đào tạo bài bản, sau đó quay về công tác tại địa phương sẽ rất hiệu quả, tạo sự ổn định, lâu dài.
Bộ trưởng cũng nhấn mạnh việc phải kiên quyết đảm bảo chất lượng đào tạo. "Vì cử tuyển hay thu hút thì cũng phải đảm bảo chuẩn, không vì bất cứ lí do gì để hạ chuẩn hay du di. Cùng với đó là tạo điều kiện để học sinh được chuẩn bị các điều kiện tốt nhất trước khi vào học", Bộ trưởng nói.
Liên quan đến giải quyết việc làm cho sinh viên sau khi ra trường, Bộ GDĐT có trách nhiệm phát hiện, đào tạo, bồi dưỡng nhân tài, còn chính sách tuyển dụng thuộc thẩm quyền của Bộ Nội vụ và địa phương thực hiện. Bộ GDĐT đã và đang tích cực phối hợp với các Bộ, ngành, địa phương để giải quyết vấn đề này.
