Thân phận người lao động nghèo khổ xứ miền Đông trong "Mạt cưa. Rượu trắng. Đường vàng" của Nguyễn Trí

Khi mới bước chân vào nghiệp viết, Nguyễn Trí cho rằng viết để trang trải tâm hồn. Thật vậy, những câu chuyện của Nguyễn Trí cứ như có sẵn trong đầu để chỉ cần tìm một cái cớ để tuôn ra. Không ngạc nhiên với sức viết khỏe như Nguyễn Trí nếu biết rằng ông đã có một vốn sống phong phú đến cỡ nào. Tiếp tục với lối kể chuyện bất tận, nhưng ngày một trưởng thành hơn trong nghệ thuật viết, tập truyện ngắn mới nhất Mạt cưa. Rượu trắng. Đường vàng của Nguyễn Trí chinh phục bạn đọc về một thế giới còn nhiều góc khuất của giới giang hồ mà càng đọc càng tò mò và hấp dẫn.

Cuốn sách đầy ắp những phận người lao động nghèo khổ của xứ miền Đông. Các nhân vật cứ nối tiếp nhau xuất hiện, từ người này sang người kia theo mạch kể tự nhiên của người kể chuyện. Đó là những anh thợ lành nghề, sống dựa vào thiên nhiên để tồn tại cùng với những cái giá đắt phải trả khi không biết coi trọng tài nguyên (Mạt cưa. Rượu trắng. Đường vàng, Sinh nghề tử nghiệp); những cô gái cùng đường thân phận như bọt bèo trôi nổi giữa dòng xoáy ác nghiệt của cuộc đời (Bỏ.Phải bỏ); những giang hồ đủ loại khi quay đầu là bờ (Yên để tĩnh, Chuyện của Hùng Quách, Như một lời sám hối); những đứa trẻ lông bông, sớm sa vào thói hư tật xấu và các nạn đề trong câu chuyện giáo dục (Cũng như ngày hôm qua).

Chân thực - đó có lẽ là từ căn bản nhất trong câu chuyện, cách kể của Nguyễn Trí. Người đọc hiếu kì muốn đi cùng nhà văn trong từng cuộc phiêu lưu đời người mà ai cũng rút ra được những bài học cuộc sống đơn giản, tự nhiên. Nguyễn Trí không giỏi trong việc múa chữ song chính sự chân thực đó lại khiến người đọc tin và nán lại trên từng trang văn. Âu đó là một thành công mà không phải cây bút nào cũng làm được, huống hồ ông lại làm thật sự ấn tượng khi đặt cho mình một địa hạt văn chương riêng biệt chỉ Nguyễn Trí mới có.