Động Tiên Sơn đã được xếp hạng cấp tỉnh trong quần thể di tích lịch sử văn hóa và thắng cảnh núi Rồng động tiên tại quyết định số 306-VHQĐ ngày 1.12.1993. Theo biên bản đề nghị xếp hạng di tích lập tháng 12.1993, khu vực I của danh thắng động tiên sơn có chiều dài 250m, chiều rộng 200m, cao 50m, có diện tích là 46.964m2 (khu vực I bất khả xâm phạm).
Quyết định biện pháp khắc phục hậu quả
Trong thời gian vừa qua nhiều công dân làng cổ Đông Sơn có đơn thư phản ánh về việc Công ty cổ phần du lịch Kim Quy xây dựng trái phép nhiều hạng mục công trình tại di tích động Tiên Sơn, phường Hàm Rồng, TP Thanh Hóa. Sau đó, Chủ tịch TP Thanh Hóa Lê Anh Xuân đã chỉ đạo Thanh tra vào cuộc xác minh, làm rõ nhiều nội dung phản ánh của công dân.
Theo đó, ngày 19.6.2019 ông Lê Anh Xuân Chủ tịch UBND TP Thanh Hóa đã ký văn bản số 2942/UBD-TTr nêu rõ các nội dung sai phạm tại danh thắng động Tiên sơn: Ngày 25.7.2005, UBND phường Hàm Rồng ký hợp đồng hợp tác kinh doanh với Công ty cổ phần du lịch Kim Quy và tổ chức bàn giao động tiên sơn cho Công ty cổ phần du lịch Kim Quy quản lý. Tuy nhiên hợp đồng hợp tác kinh doanh một số điều khoản chưa chặt chẽ về mặt pháp lý như: các thủ tục pháp lý liên quan đến đầu tư xây dựng vẫn chưa được các cơ quan có thẩm quyền phê duyệt, thời hạn hợp đồng là 50 năm nhưng không có cơ sở đánh giá việc đầu tư để quy đổi ra số năm của hợp đồng; Công ty cổ phần du lịch Kim Quy đã ký hợp đồng với các đơn vị tư vấn, đơn vị thi công, tự phê duyệt báo cáo kinh tế kỹ thuật, thiết kế bản vẽ thi công và dự toán công trình để triển khai thi công, quyết toán công trình khi chưa được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt. Việc tự ý đầu tư xây dựng công trình của Công ty cổ phần du lịch Kim Quy đã được UBND TP Thanh Hóa lập biên bản vi phạm hành chính và chủ tịch UBND TP Thanh Hóa đã ban hành quyết định số 3448/QĐ-UBND ngày 10.11.2008 về xử phạt vi phạm hành chính đối với Công ty cổ phần du lịch Kim Quy.
Hạng mục công trình xây dựng vi phạm không phù hợp với quy hoạch đã được phê duyệt tại khu vực động Tiên Sơn
Cũng theo văn bản nêu trên, liên quan đến hạng mục công trình nhà Hội quản Công ty cổ phần du lịch Kim Quy đã lập các ban thờ không đúng với nội dung, tính chất thờ tự của nhà Hội Quản. UBND TP Thanh Hóa đã giao UBND phường Hàm Rồng chủ trì, phối hợp với các phòng ban có liên quan kiểm tra, lập biên bản và yêu cầu Công ty cổ phần Kim Quy cần phải bố trí lại nội thất, đồ thờ trình sở văn hóa, thể thao và du lịch phê duyệt để thực hiện cho phù hợp với chức năng của hội quản.
Ngày 2.7.2019, ông Lê Văn Tú, Phó Chủ tịch UBND TP Thanh Hóa đã ký Quyết định số 5689/QĐ-UBND về áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả do đã có hành vi vi phạm hành chính đối với Công ty cổ phần du lịch Kim Quy, địa chỉ làng Đông Sơn, TP Thanh Hóa.
Hậu quả cần được khắc phục, năm 2015 Công ty cổ phần du lịch Kim Quy đã xây dựng các hạng mục công trình vi phạm không phù hợp với quy hoạch đã được phê duyệt tại khu vực động Tiên Sơn, phường Hàm Rồng, TP Thanh Hóa cụ thể gồm: 2 bán bình phía Tây cột sắt, mái nhựa có diện tích 22,4m2; 1 nhà khung sắt, mái nhựa 142,71m2; 1 nhà khung sắt mái tôn có diện tích 87,5m2 (khu vực tiếp giáp với vườn lan phía Tây) và 1 nhà có diện tích 17m2; 1 chòi bán vé diện tích 4,41m2.
Yêu cầu Công ty cổ phần du lịch Kim Quy tháo dỡ các hạng mục công trình xây dựng vi phạm không phù hợp với quy hoạch đã được phê duyệt tại khu vực động Tiên Sơn, phường Hàm Rồng, TP Thanh Hóa. Quyết định này đã được giao cho Công ty cổ phần du lịch Kim Quy để nghiêm chỉnh chấp hành áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả. Nếu không tự nguyện chấp hành sẽ bị cưỡng chế thi hành theo quy định của pháp luật.
Như vậy, lệnh tháo dỡ các hạng mục công trình xây dựng trái phép ở động Tiên Sơn đã được ban hành, thế nhưng đến nay, ngày 12.7.2019, theo quan sát của chúng tôi, khu vực này vẫn chưa có động thái tháo dỡ công trình nào, gây bức xúc trong dư luận xã hội.
Liên quan đến những sai phạm xảy ra tại Động Tiên Sơn, Phó Chủ tịch UBND TP Thanh Hóa Phạm thị Việt Nga cho biết: Hiện nay UBND TP Thanh Hóa đang hoàn chỉnh hồ sơ, thủ tục đề nghị cấp có thẩm quyền xem xét, cấp đổi bằng xếp hạng di tích Động Tiên sơn theo quy định của pháp luật. Sau khi Động tiên sơn được cấp đổi bằng xếp hạng di tích, UBND TP Thanh Hóa sẽ triển khai thanh lý hợp đồng hợp tác kinh doanh giữa UBND phường Hàm Rồng với Công ty cổ phần du lịch Kim Quy, đồng thời có phương án quản lý di tích Động Tiên Sơn theo đúng quy đinh của pháp luật và Luật Di sản văn hóa.