Thống đốc Ngân hàng Nhà nước lý giải việc lựa chọn SJC là thương hiệu vàng độc quyền quốc gia

Sáng 9/6, Quốc hội tiếp tục phiên chất vấn và trả lời chất vấn nhóm vấn đề thuộc lĩnh vực ngân hàng.

Trước đó, cuối phiên thảo luận chiều 8/6, đại biểu Nguyễn Phương Thủy (Đoàn đại biểu Quốc hội TP Hà Nội) đặt vấn đề việc độc quyền một thương hiệu vàng quốc gia là SJC có phải là một trong những nguyên nhân dẫn đến giá vàng miếng SJC tăng cao như hiện nay?

Đại biểu Nguyễn Phương Thủy chỉ rõ, cùng là vàng miếng nhưng không phải là thương hiệu SJC thì chênh với giá SJC đến 15 triệu/lượng. Xét về giá thành hay xét về giá thế giới thì chênh lệch như thế là quá lớn, đại biểu Nguyễn Phương Thủy đề nghị Thống đốc Ngân hàng Nhà nước có giải đáp cụ thể hơn về nội dung này?

Trả lời vấn đề này, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng cho biết, SJC là thương hiệu vàng được người dân ưa chuộng từ lâu, trước khi Nghị định 24/2012/NĐ-CP về quản lý hoạt động kinh doanh vàng ra đời.

Trước đây thị trường vàng gây nhiều hệ luỵ, bất ổn cho kinh tế vĩ mô. Chính phủ đã ban hành Nghị định 24 với chủ trương chống vàng hóa với rất nhiều những giải pháp, chính sách. Từ đó, việc quản lý hoạt động kinh doanh vàng được thực hiện hiệu quả, nhiều năm nay thị trường tiền tệ ngoại hối ổn định, giúp Việt Nam được nâng hạng theo các đánh giá quốc tế.

Về việc độc quyền sản xuất vàng miếng, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng giải thích, theo Nghị định 24, Ngân hàng Nhà nước được độc quyền sản xuất vàng miếng. Thời điểm đó, khi đánh giá tình hình để quyết định sản xuất vàng miếng như thế nào, Ngân hàng Nhà nước nhận thấy có một số thương hiệu vàng bên cạnh SJC nhưng thương hiệu SJC chiếm trên 90% thị trường vàng trong nước.

"Sau khi đánh giá chi phí, lợi ích, Ngân hàng Nhà nước nhận thấy nếu chọn sản xuất một thương hiệu vàng riêng của Ngân hàng Nhà nước hoặc lựa chọn một trong số các thương hiệu khác SJC trên thị trường thì có thể người dân sẽ chuyển đổi từ SJC (đang chiếm hơn 90% thị trường) sang thương hiệu Ngân hàng Nhà nước lựa chọn, điều này có thể mất nhiều chi phí cho xã hội.

Chính vì vậy, sau Nghị định 24, Ngân hàng Nhà nước quyết định sản xuất vàng miếng nhưng thuê SJC gia công và có sự quản lý chặt chẽ của Ngân hàng Nhà nước", Thống đốc Nguyễn Thị Hồng nói.

Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cũng cho biết, từ năm 2014 đến nay, Ngân hàng Nhà nước không cung vàng miếng ra thị trường theo chủ trương chống vàng hoá, bên cạnh đó giá vàng biến động khó lường, nên doanh nghiệp để giá cao do lo sợ rủi ro. SJC mua cao thì bán cao, nên người dân chọn mua thương hiệu này thì khi mua cao, bán sẽ được giá. Còn mua thương hiệu khác thì mua thấp, bán thấp.

Về việc có sửa Nghị định 24 hay không, Thống đốc Ngân hàng cho hay, đã mất nhiều công sức để có được sự ổn định thị trường, giờ không độc quyền mà cho các thương hiệu khác sản xuất vàng miếng thì cần đánh giá kỹ lưỡng. Vì thế, nếu sửa Nghị định 24 của Chính phủ, sẽ xin ý kiến các bên liên quan.

Tranh luận về vấn đề này, đại biểu Phạm Văn Hòa (Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Tháp) cho rằng, Nghị định 24 của Chính phủ đã được ban hành cách đây 10 năm, đến nay có bất cập không khi giá vàng thế giới và trong nước đã biến động rất lớn và tại sao chúng ta không sửa Nghị định này?

Đại biểu Phạm Văn Hòa cũng cho rằng dư luận đang xôn xao về việc SJC sản xuất độc quyền vàng miếng, Ngân hàng Nhà nước có thể cho đơn vị, tổ chức nào đó sản xuất thương hiệu vàng nào khác để cạnh tranh với SJC hay không, để thị trường vàng hạ nhiệt, giá vàng giảm xuống? Bởi nếu giá vàng SJC tăng cao thì tình hình lạm phát có thể sẽ tăng theo và đồng tiền Việt Nam cũng có thể mất giá. Vì vậy cần có sự điều chỉnh giá vàng SJC ở trong nước phù hợp với thị trường trên thế giới.

Trả lời đại biểu Phạm Văn Hoà, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước nhắc lại, Nghị định 24 xác định Ngân hàng Nhà nước độc quyền sản xuất vàng miếng. Ở đây Ngân hàng Nhà nước lựa chọn thuê SJC sản xuất.

Trong quá trình tổng kết, đánh giá Nghị định 24 trong thời gian tới, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước cho biết sẽ nghiên cứu, lắng nghe ý kiến của các đại biểu và cũng sẽ xin ý kiến rộng rãi để lựa chọn nhiều thương hiệu khác để cùng sản xuất vàng miếng hay là một thương hiệu của Ngân hàng Nhà nước.

"Lúc đó chúng tôi sẽ đánh giá, phân tích tác động và xin ý kiến chắc chắn sẽ xin ý kiến của các vị đại biểu Quốc hội", Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng nêu rõ.