(Tổ Quốc) - Trong buổi họp báo thường kỳ Chính phủ tháng 5 diễn ra tối 2/6, phóng viên đã đặt câu hỏi đến lãnh đạo Bộ Công thương về kiến nghị dừng xuất khẩu gạo và đề xuất rút lại quyết định này chỉ 1 ngày sau đó.
Thứ trưởng Bộ Công thương Đỗ Thắng Hải
Hệ lụy của việc này đã khiến cho một số doanh nghiệp bị thiệt hại do gạo bị ách tắc không xuất khẩu được, thậm chí bị phạt do vi phạm hợp đồng. Ngoài ra, người trồng lúa cũng ảnh hưởng nhiều do giá lúa xuống và bị thương lái ép giá.
Theo Thứ trưởng Bộ Công thương Đỗ Thắng Hải, trong khoảng thời gian của quý I, dịch bệnh COVID-19 diễn biến rất nhanh và phức tạp, ảnh hưởng nghiêm trọng đến Việt Nam và thế giới.
“Tình hình thị trường gạo toàn cầu phát sinh nhiều diễn biến, gây ảnh hưởng đến cân đối cung cầu, không những về xuất khẩu mà cả nhu cầu trong nước để bảo đảm an ninh lương thực tại Việt Nam trong bối cảnh dịch bệnh” - ông Hải cho biết.
Số liệu thống kê từ Tổng cục Hải quan cho thấy, trong 2 tháng đầu năm 2020, xuất khẩu gạo của Việt Nam đã đạt gần 1 triệu tấn, tăng 31,7% so với cùng kỳ năm 2019. Trong nửa đầu năm 2020, có thể xuất khẩu được 3,7 triệu tấn, lớn hơn nhiều so với hàng hóa có thể cho xuất khẩu.
“Tâm lý của người dân trong nước có thể lo thiếu gạo, nhất là việc mua dự trữ gạo quốc gia thời điểm đó không thuận lợi”, Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải nói.
Thứ trưởng Bộ Công Thương cho biết thêm, Chính phủ có quyết định tạm dừng việc xuất khẩu gạo đến hết tháng 5 để “giãn tiến độ xuất khẩu gạo nhằm bảo đảm các mục tiêu, nguyên tắc điều hành xuất khẩu gạo, góp phần bình ổn giá gạo trong nước”.
Tuy nhiên, sau khi làm việc với các cơ quan, hiệp hội, doanh nghiệp và khảo sát lại tình hình trên toàn quốc trong bối cảnh vụ mùa sắp tới của Việt Nam thì Bộ Công Thương đã có văn bản báo cáo, kiến nghị Thủ tướng Chính phủ về phương án, điều hành xuất khẩu gạo trong tháng 5.
Ngày 29/4, Thủ tướng Chính phủ đã có quyết định về giải pháp điều hành gạo trong thời gian tới là từ ngày 1/5/2020 cho xuất khẩu gạo trở lại và không có hạn ngạch bình thường như trước đó.
Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải khẳng định: “Trong quá trình điều hành về gạo, Bộ đã luôn bám sát sự chỉ đạo của Chính phủ và phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành, Hiệp hội Lương thực Việt Nam và các thương nhân kinh doanh xuất khẩu gạo. Đồng thời, Bộ cũng thực hiện nghiêm túc, đầy đủ, quán triệt ý kiến chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ nhằm triển khai hiệu quả các nhiệm vụ được giao, nhất là với mặt hàng gạo”.
Liên quan đến câu hỏi về trách nhiệm của các cá nhân (nếu có) trong việc đề xuất chính sách điều hành gạo, Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải cho biết, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã có chỉ đạo thành lập đoàn thanh tra của Thanh tra Chính phủ.
“Theo quy định đoàn thanh tra sẽ làm việc trong 35 ngày (dự kiến kết thúc ngày 18/6), kết luận của đoàn thanh tra sẽ được công bố rộng rãi” - ông Hải nói.
