(Tổ Quốc) - Nghi lễ tế Xã Tắc được tiến hành vào mùa xuân hàng năm nhằm cầu mong cho mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu, nhân dân no ấm, thiên hạ thái bình.
Sáng 27/3 (tức ngày 11/2 Âm lịch), tại Đàn Xã Tắc, phường Thuận Hòa, TP Huế (tỉnh Thừa Thiên – Huế) Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế đã trang trọng tổ chức Lễ tế Xã Tắc năm 2018.
 Lễ tế Xã Tắc năm 2018 được tổ chức tại Đàn Xã Tắc bên trong kinh thành Huế. |
Đây là một nghi lễ truyền thống rất quan trọng ở nước ta. Trải qua các triều đại ở Việt Nam từ Đinh, Lý, Trần, Lê đến Nguyễn, nghi lễ tế Xã Tắc đều được tiến hành vào mùa xuân hàng năm nhằm cầu mong cho mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu, nhân dân no ấm, thiên hạ thái bình.
Ở Thừa Thiên – Huế, Đàn Xã Tắc được xây vào tháng 4/1806 dưới thời vua Gia Long để cúng tế thần đất (xã) và thần ngũ cốc (tắc). Lúc xây dựng, đất sạch để đắp đàn được triều đình nhà Nguyễn huy động từ tất cả các dinh trấn trong cả nước cống nạp. Theo thời gian đến nay chỉ còn duy nhất tại Cố đô Huế vẫn còn bảo tồn được đàn tế Xã Tắc bên trong Kinh thành.
 Lễ vật là tam sanh gồm trâu, dê, lợn được bày biện trang nghiêm ngay giữa đàn Xã Tắc. |
Triều đình nhà Nguyễn xưa làm lễ tế Xã Tắc mỗi năm hai lần vào mùa xuân và mùa thu. Nghi lễ này cũng được xếp vào hàng “đại tự”, cách ba năm một lần (vào các năm Tý, Ngọ, Mão, Dậu) thì đích thân nhà vua sẽ đến làm lễ.
Với tính chất là một nghi lễ cung đình, Lễ tế Đàn Xã Tắc đã được nghiên cứu và phục hồi và lần đầu tiên được tổ chức tái hiện vào năm 2008 phục vụ cho Festival Huế. Nghi lễ đã trở thành một nét văn hóa truyền thống độc đáo của tỉnh Thừa Thiên - Huế.
Những năm trước đây, lễ tế được giao Trung tâm BTDT Cố đô Huế tái hiện, có người đóng thay vua làm chủ tế, có đoàn quân quan, đội nhã nhạc rước từ hoàng cung đến đàn. Năm nay, ông Nguyễn Dung - Phó chủ tịch Thừa Thiên – Huế là người được giao làm chủ tế.
 Từ sáng sớm đã có rất đông người dân đến dâng hương, cầu nguyện. |
Các nghi thức tế Xã Tắc của triều Nguyễn xưa bao gồm: quán tẩy (rửa tay tẩy trần); lễ thượng hương (dâng hương) ; lễ nghinh trần (rước thần đến dự); lễ điện ngọc bạch (dâng ngọc trắng); lễ truyền chúc (đọc chúc văn); lễ hiến tước (dâng rượu); lễ phú tộ (hưởng lộc); lễ triệt soạn (hạ cỗ); lễ tống thần (đưa tiễn thần) và lễ tư chúc bạch soạn (đốt chúc văn, ngọc lụa, bài vị) được thực hiện một cách bài bản và tôn nghiêm. Những người tham gia lễ tế đều ăn mặc áo dài khăn đóng.
Lễ tế Xã Tắc nhằm mục đích đáp ứng nguyện vọng của người dân luôn mong mỏi được dâng hương cầu nguyện, cùng đồng cảm trong hoài vọng quốc thái dân an, phong điều vũ thuận đem lại hạnh phúc cơm no áo ấm cho nhân dân.
Trong sáng sớm cùng ngày, đã có rất đông người dân đến tại đàn để dâng hương, cầu nguyện.
Lê Chung
