Tìm giải pháp tháo gỡ các “điểm nghẽn” để phát triển du lịch bền vững

Hội thảo do Báo Văn hóa phối hợp Tổng cục Du lịch, Sở Du lịch Đà Nẵng cùng các đơn vị liên quan tổ chức, với sự tham dự của gần 200 đại biểu các bộ, ngành, địa phương, các doanh nghiệp hàng không và du lịch trên cả nước.

Thứ trưởng Bộ VHTTDL Trịnh Thị Thủy, Tổng Cục trưởng Tổng cục Du lịch Nguyễn Trùng Khánh và Phó Chủ tịch UBND TP. Đà Nẵng Ngô Thị Kim Yến đồng chủ trì hội thảo.

COVID-19 tác động nghiêm trọng đến ngành du lịch

Phát biểu tại hội thảo, Thứ trưởng Bộ VHTTDL Trịnh Thị Thủy nêu rõ: Những năm qua, được sự quan tâm của Đảng và Nhà nước, đặc biệt là từ khi Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 08-NQ/TW ngày 16/1/2017 về phát triển du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, ngành du lịch đã có bước tăng trưởng vượt bậc, trung bình 22,7%/năm giai đoạn 2015-2019, đóng góp trên 9,2% vào GDP và từng bước khẳng định là ngành kinh tế mũi nhọn.

Thứ trưởng Trịnh Thị Thủy cho hay, riêng năm 2019, toàn ngành du lịch đón trên 18 triệu lượt khách du lịch quốc tế, 85 triệu lượt khách du lịch nội địa.

Tuy nhiên, từ đầu năm 2020, do tác động của đại dịch COVID-19, các chỉ tiêu tăng trưởng của ngành đều sụt giảm nghiêm trọng. Hoạt động du lịch quốc tế phải tạm dừng từ tháng 4/2020 đến tháng 11/2021, hoạt động du lịch nội địa bị gián đoạn qua 4 lần dịch bùng phát.

"Đại dịch COVID-19 gây thiệt hại chưa từng có trong lịch sử ngành du lịch, để lại những hậu quả và hệ lụy hết sức nghiêm trọng, cần phải có sự nỗ lực lớn cùng các giải pháp thiết thực để khắc phục, từng bước ổn định và phát triển", Thứ trưởng Trịnh Thị Thủy nhấn mạnh.

Trước diễn biến đó, Chính phủ đã ban hành những chính sách tạo điều kiện thuận lợi cho du khách quốc tế tới Việt Nam như: khôi phục chính sách miễn thị thực và xuất nhập cảnh như trước khi có dịch, không yêu cầu chứng nhận tiêm chủng vắc-xin ngừa COVID-19. Từ ngày 27/4/2022, dừng việc khai báo y tế với COVID-19 đối với người nhập cảnh. Từ ngày 15/5/2022, du khách tới Việt Nam không phải thực hiện xét nghiệm COVID-19 trước khi nhập cảnh.

Công tác truyền thông, quảng bá du lịch Việt Nam cũng được đẩy mạnh, nhất là trên các nền tảng số. Đặc biệt, nhân dịp SEA Games 31, ngành du lịch đã chủ động tận dụng cơ hội quảng bá hình ảnh một Việt Nam an toàn, thân thiện, hấp dẫn tới các đoàn thể thao Đông Nam Á và du khách trên thế giới.

Với việc cho phép mở cửa từ ngày 15/3/2022, Việt Nam trở thành quốc gia đầu tiên ở Đông Nam Á mở cửa hoàn toàn du lịch, đồng thời là một trong 62 quốc gia dỡ bỏ hoàn toàn các hạn chế nhập cảnh liên quan COVID-19.

Thứ trưởng Trịnh Thị Thủy nhắc đến hai Quyết định của Thủ tướng Chính phủ: Quyết định số 2119/QĐ-TTg phê duyệt Đề án định hướng phát triển đường bay trực tiếp giữa Việt Nam và các quốc gia, địa bàn trọng điểm ban hành năm 2017; Quyết định số 105/QĐ-TTg phê duyệt Đề án Tăng cường kết nối hàng không với các thị trường nguồn khách du lịch ban hành năm 2019.

Các đề án nói trên đã xác định tăng tần suất, mở mới các đường bay liên vùng cũng như các chuyến bay quốc tế đến trung tâm du lịch trọng điểm của Việt Nam để thu hút hành khách quốc tế và phát triển kinh tế, dịch vụ trong nước.

"Ngành hàng không trong thời gian qua đã rất nỗ lực, khẩn trương, tích cực xúc tiến mở nhiều đường bay quốc tế mới, đáp ứng nhu cầu đi lại, giao thương và du lịch, đem đến cho khách hàng nhiều sự lựa chọn về chuyến bay, thời gian bay, trải nghiệm bay tốt đẹp; đồng thời góp phần khai thác, phát huy hiệu quả lợi thế về tài nguyên du lịch của từng địa phương", Thứ trưởng Trịnh Thị Thủy đánh giá.  

Tận dụng tốt hơn nữa cơ hội, đón đầu xu hướng du lịch

Năm 2022, thị trường du lịch đã dần khôi phục trở lại, nhất là du lịch nội địa. Hoạt động du lịch tại các trung tâm diễn ra sôi động, nhiều địa phương ghi nhận lượng khách tăng vọt, doanh nghiệp lữ hành bắt đầu quay lại thị trường…

Tuy nhiên, theo Thứ trưởng Trịnh Thị Thủy, lượng khách du lịch quốc tế đến Việt Nam còn hạn chế, 11 tháng của năm 2022 đón 2,9 triệu khách (tăng 21,1 lần so với cùng kỳ năm 2021 nhưng vẫn giảm 81,9% so với cùng kỳ năm 2019). Trong số 2,9 triệu khách quốc tế đến Việt Nam 11 tháng của năm 2022, có 2,7 triệu khách du lịch (chiếm 93,1%).

Cả năm 2022, lượng khách du lịch quốc tế đến Việt Nam ước đạt 3,5 triệu lượt, đạt 70% so với chỉ tiêu. Khách nội địa ước đạt 101,3 triệu lượt. Tổng thu từ khách du lịch ước đạt 495.000 tỉ đồng, vượt hơn 23% so với kế hoạch năm 2022 và bằng 66% so với năm 2019.

Thứ trưởng Trịnh Thị Thủy nhắc lại phát biểu của Thủ tướng Chính phủ tại Hội nghị thúc đẩy thu hút khách du lịch quốc tế vào Việt Nam diễn ra ngày 21/12/2022 rằng, mặc dù Việt Nam mở cửa nền kinh tế sớm, trong đó có mở cửa du lịch… là chủ trương đúng đắn, nhưng trong khi du lịch nội địa phục hồi mạnh, số lượng du khách vượt kế hoạch đề ra thì du lịch quốc tế vẫn có "điểm nghẽn".

Qua đó, Thứ trưởng Bộ VHTTDL bày tỏ mong muốn các học giả, chuyên gia tham dự hội thảo tìm giải pháp tháo gỡ các "điểm nghẽn" để thúc đẩy phát triển du lịch trước mắt; đồng thời bàn giải pháp lâu dài, căn cơ để phát triển ngành du lịch bền vững trong tương lai.

Thứ trưởng gợi ý: Cần đánh giá thách thức, cơ hội của ngành du lịch Việt Nam trong những năm tới; định hướng của ngành hàng không trong việc chuẩn bị sẵn sàng cơ sở vật chất, đầu tư trang thiết bị kịp thời đón bắt nhịp phục hồi của thị trường du lịch quốc tế; giải pháp liên kết, phối hợp giữa ngành hàng không và du lịch trong việc tăng cường xúc tiến quảng bá du lịch Việt Nam; giải pháp hoàn thiện cơ sở pháp lý, chính sách tạo thuận lợi thu hút khách du lịch đến Việt Nam; cải cách hành chính, cắt giảm quy trình thủ tục nhằm hỗ trợ tối đa cho doanh nghiệp du lịch kinh doanh, phát triển.

Du lịch và hàng không có mối quan hệ chặt chẽ

Theo Tổng Cục trưởng Tổng cục Du lịch Nguyễn Trùng Khánh, du lịch và hàng không có mối quan hệ chặt chẽ, không thể tách rời trong quá trình phát triển của cả hai bên.

"Việc mở lại các đường bay quốc tế từ ngày 15/2/2022 và mở cửa trở lại hoạt động du lịch trong điều kiện bình thường mới từ ngày 15/3/2022 đã góp phần hiệu quả thúc đẩy vận tải, giao thương, kết nối, hội nhập kinh tế toàn cầu, bảo đảm lợi thế cạnh tranh quốc gia. Việc phục hồi mạnh mẽ dịch vụ hàng không - du lịch hậu COVID-19 không chỉ thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, bảo đảm chuỗi cung ứng hàng hóa, bảo đảm công bằng về cơ hội phát triển giữa các vùng…, mà còn tạo động lực cho các ngành, lĩnh vực khác phát triển, nhất là các ngành dịch vụ liên quan, khôi phục việc làm cho người lao động", Tổng Cục trưởng Tổng cục Du lịch Nguyễn Trùng Khánh nói.

Ông Nguyễn Trùng Khánh đề nghị ngành du lịch và hàng không tiếp tục hợp tác chặt chẽ, nhất là tổ chức các chương trình phát động du lịch thị trường du lịch trong và ngoài nước, tổ chức các đoàn FAM cho doanh nghiệp và báo chí, tham gia các hội chợ du lịch và tổ chức các chương trình kích cầu; phối hợp tuyên truyền quảng bá trên các phương tiện thông tin đại chúng, giới thiệu các ấn phẩm, tài liệu quảng bá, trao đổi thông tin nghiên cứu thị trường.

Tổng Cục trưởng Tổng cục Du lịch nêu rõ: "Giờ là lúc du lịch và hàng không cần nhanh chóng chớp lấy cơ hội để phục hồi trong bối cảnh mới, đưa Việt Nam trở thành điểm đến uy tín và có vị thế cạnh tranh trên trường quốc tế".

Ông Bùi Minh Đăng - Phó phòng Vận tải Hàng không, Cục Hàng không Việt Nam, Bộ Giao thông vận tải - nêu một số giải pháp: Tiếp tục theo dõi, bám sát và kiên trì trong việc tìm hiểu thông tin, trao đổi làm việc với các nhà chức trách hàng không Trung Quốc, Ấn Độ tạo điều kiện về mặt pháp lý cho hoạt động khai thác của các hãng hàng không Việt Nam đến các quốc gia này, trước mắt là xem xét, tăng tần suất cho các hãng hàng không trên các đường bay giữa hai nước. Kiến nghị Chính phủ đưa nội dung này vào các chương trình làm việc cấp cao giữa Việt Nam và Trung Quốc, Ấn Độ.

Theo ông Bùi Minh Đăng, cần tạo điều kiện cho hoạt động khai thác quốc tế của các hãng hàng không Việt Nam và nước ngoài; khuyến khích các hãng hàng không khai thác các đường bay quốc tế đến các cảng hàng không quốc tế khác ngoài Nội Bài và Tân Sơn Nhất.

Nghiên cứu thiết lập đường bay không lưu quốc tế đến Cảng Hàng không quốc tế Cát Bi; xem xét, công bố Cảng hàng không Liên Khương là Cảng Hàng không quốc tế để tạo điều kiện cho hoạt động khai thác quốc tế của các hãng hàng không đến các cảng hàng không này.

Tăng cường phối hợp với Tổng cục Du lịch trong việc phát động các thị trường khách nguồn, hợp tác hàng không - du lịch và đẩy mạnh tuyên truyền, quảng bá Việt Nam là điểm đến an toàn, thân thiện, hấp dẫn… sau đại dịch để kích cầu du lịch quốc tế.

Ông Bùi Minh Đăng đề xuất Chính phủ xem xét các quy định đối với visa cho khách du lịch quốc tế theo hướng nới lỏng (tăng thời hạn lưu trú và mở rộng phạm vi các quốc gia được miễn visa nhập cảnh Việt Nam); xem xét có chính sách khuyến khích, phát triển các loại hình kinh doanh hàng không chung để phục vụ khách du lịch như bay taxi, bay tham quan, ngắm cảnh, các chuyến bay tư nhân (private flight) cho các nhóm khách du lịch có khả năng chi trả cao…