Tổng kết 15 năm thực hiện Nghị quyết 13 về kinh tế tập thể trong lĩnh vực phi nông nghiệp

Phó Thủ tướng Chính phủ Vương Đình Huệ, Trưởng Ban Chỉ đạo đổi mới, phát triển kinh tế tập thể, hợp tác xã (HTX) tham dự và chủ trì hội nghị. Đồng chủ trì hội nghị còn có Bí Thư Trung ương Đảng, Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Trần Thanh Mẫn.

Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ, Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Trần Thanh Mẫn và các đại biểu tham quan một số sản phẩm trưng bày của các HTX tại hội nghị

Báo cáo tại hội nghị, Phó Chủ tịch VCA Nguyễn Văn Thịnh cho hay, tính đến hết tháng 6/2019, cả nước có 23.280 HTX, tăng hơn 2.068 HTX so với cùng kỳ năm ngoái; với trên 7 triệu thành viên, 2,5 triệu lao động (2,1 triệu lao động là thành viên HTX, trung bình 107 lao động/HTX). Trong lĩnh vực phi nông nghiệp, cả nước có 8.777 hợp tác xã; 23 Liên hiệp hợp tác xã; trong đó có 2.323 công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp (bao gồm 136 HTX điện), 1.996 thương mại, dịch vụ, 1.392 vận tải, 894 xây dựng, 1.180 QTDND, 521 môi trường và 471 lĩnh vực khác (nhà ở, y tế, giáo dục).

Giai đoạn 2003 - 2018 thành lập mới được 10.973 HTX phi nông nghiệp (bình quân thành lập mới 300 HTX/năm); đồng thời đã giải thể 6.483 HTX. Tổng số HTX phi nông nghiệp đến cuối năm 2018 là 8.744 HTX, gấp hơn 02 lần năm 2003 và chiếm tỷ trọng 39% tổng số HTX cả nước. Số lượng HTX phi nông nghiệp vẫn có xu hướng tăng trong các lĩnh vực (bình quân mỗi năm tăng 646 HTX, tốc độ tăng HTX bình quân hàng năm đạt 4,9%).

Phát biểu tại hội nghị, Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Trần Thanh Mẫn đánh giá cao vai trò của Liên minh HTX Việt Nam trong việc phát triển, nâng cao kinh tế tập thể trong lĩnh vực phi nông nghiệp, góp phần quan trọng vào Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới. Khu vực kinh tế tập thể, HTX có vai trò quan trọng đối với việc phát triển kinh tế của Việt Nam trong các thời kỳ trước đây và sẽ còn phát huy hiệu quả to lớn trong công cuộc hội nhập, phát triển hiện nay. Tuy nhiên, theo Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt Trận Tổ Quốc Việt Nam, tại nhiều địa phương sự phối kết hợp giữa các cơ quan với HTX còn chưa hiệu quả. Do vậy, cần tăng cường phổ biến tuyên truyền rộng rãi đến mọi tầng lớp nhân dân hiểu và thấm về Luật HTX. Liên minh HTX Việt Nam cần tiếp tục phát huy vai trò nòng cốt để đưa các phong trào, các hoạt động của mình thực sự hiệu quả, thiết thực và lan tỏa trong đời sống.

Phát biểu kết luận tại hội nghị, Phó Thủ tướng Chính phủ Vương Đình Huệ, Trưởng Ban Chỉ đạo đổi mới, phát triển kinh tế tập thể, HTX biểu dương Liên minh Hợp tác xã Việt Nam và các Bộ, ngành liên quan đã tập trung triển khai kịp thời kế hoạch tổng kết Nghị quyết 13-NQ/TW, đảm bảo trọng tâm, phù hợp với mục tiêu để phát triển kinh tế tập thể, hợp tác xã trong lĩnh vực phi nông nghiệp.

"Mục đích của hội nghị này không chỉ để đánh giá tình hình, thực trạng mà quan trọng phải xem đã làm được cái gì, chưa làm được cái gì. Nguyên nhân chủ quan, khách quan ra làm sao. Tiến tới đây tiếp tục làm cái gì, bổ sung cái gì", Phó Thủ tướng nhấn mạnh.

Phó Thủ tướng Chính phủ Vương Đình Huệ phát biểu tại Hội nghị

Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cho rằng, Nghị quyết 13 tuy ngắn ngọn nhưng chứa đựng rất nhiều hàm ý và chủ trương lớn và một trong những nội dung quan trọng trong đợt tổng kết này là Bộ Kế hoạch và Đầu tư, các bộ, ngành liên quan cùng với Liên minh HTX Việt Nam đánh giá việc thể chế hóa các quan điểm, chủ trương lớn của Nghị quyết 13 vào đời sống thực tiễn như thế nào, có lúng túng, vướng mắc gì không..." 

Đánh giá về kết quả triển khai thực hiện Nghị quyết 13, trong 15 năm qua, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cho rằng, kinh tế tập thể mà nòng cốt là HTX đã có nhiều chuyển biến, nhiều loại hình phát triển đa dạng trên các lĩnh vực, từng bước phát huy hiệu quả, góp phần xây dựng nông thôn mới, giảm nghèo, nâng cao đời sống nhân dân và phát triển kinh tế, xã hội của đất nước. Hiện nay, các HTX nông nghiệp hoạt động có hiệu quả đạt khoảng 50% - 60%, trước đây chỉ khoảng 10% - 15%. Trong lĩnh vực phi nông nghiệp (tùy theo từng lĩnh vực cụ thể) cũng đạt khoảng 50 - 83% HTX hoạt động có hiệu quả. HTX đã thoát khỏi được tình trạng yếu kém kéo dài. Nhưng rõ ràng, chủ thể kinh tế tập thể, HTX vẫn chưa phát triển tương xứng với vị thế và vai trò vốn có của mình đối với nền kinh tế quốc dân.

Quang cảnh hội nghị

Hiện nay chúng ta có đa dạng, đầy đủ các loại hình HTX như: nông nghiệp, thương mại, du lịch, tiểu thủ công nghiệp và khoa học công nghiệp... Có mô hình hoạt động theo kiểu tập trung, bán tập trung....các thành viên tham gia các HTX đều được gia tăng lợi ích. Phó Thủ tướng đánh giá rằng đây là những tín hiệu tích cực trong kinh tế tập thể hiện nay.

Phó Thủ tướng cũng đã chỉ ra nhiều vấn đề cần phải được xem xét để tìm phương án giải quyết hợp lý như việc định hướng, bổ sung sửa đổi Luật HTX 2012. Phó Thủ tướng lưu ý cần phải tập trung đánh giá xem bổ sung cái gì, sửa đổi cái gì, ngoài việc xác định rõ ràng về địa vị pháp lý của HTX. Về trách nhiệm để phát triển tài sản không chia, để có nguồn thế chấp vay vốn ngân hàng ra làm sao. Theo Phó Thủ tướng, đã có đề xuất nên chăng nhà nước tăng cường hỗ trợ đầu tư kết cấu hạ tầng, rồi giao lại cho HTX tài sản không chia này, để HTX có cái thế chấp, vay vốn ngân hàng. Vấn đề phát triển thành viên mới, tạo nguồn nhân lực ra làm sao...Nghĩa vụ của các HTX, trách nhiệm của các cơ quan quản lý nhà nước.../.