(Tổ Quốc) - Sông Mã, theo tiếng Mường cổ gọi là sông Mạ, có nghĩa sông mẹ, tổng chiều dài 512km. Khởi nguồn từ Điện Biên, qua tỉnh Sơn La, chảy qua Bắc Lào rồi đổ vào tỉnh Thanh Hoá, ra Biển Đông qua cửa chính là cửa Hới (Sầm Sơn) và hai cửa phụ là cửa Lèn và cửa Lạch Trường. Sông Mã tạo nên đồng bằng Thanh Hoá lớn thứ ba Việt Nam.
Ngược dòng Mã giang
Sông Mã là món quà của thiên nhiên dành tặng cho vùng quê xứ Thanh, không chỉ góp phần tạo nên đồng bằng Thanh Hóa lớn thứ ba Việt Nam, dòng Mã giang còn là chứng nhân lịch sử ghi nhận những trầm tích, bi hùng của người dân xứ Thanh trong suốt dọc dài lịch sử dân tộc.
Tàu du lịch Hoàng Long cập bến để du khách lên bờ tham quan, vãn cảnh
Nhắc đến con sông Mã, người ta hình dung ngay ra sự oai hùng, ào ạt của một dòng chảy, như câu thơ của Quang Dũng đã từng viết "sông Mã gầm lên khúc độc hành". Vậy nhưng, khi được ngồi trên du thuyền, trải nghiệm tuyến du lịch đường thủy đầu tiên tại Thanh Hóa, du khách sẽ lại có được một cảm nhận mới, lạ về dòng sông này.
Xuất phát từ bến tàu Hàm Long (cách cầu Hàm Rồng 200 m về phía hạ lưu), du khách sẽ di chuyển lên tàu du lịch và bắt đầu hành trình ngược xuôi sông Mã. Tổng hành trình của tuyến du lịch đường thủy này là 40km, với thời gian di chuyển khoảng 4km tùy theo con nước. Khi tất cả du khách đã ổn định chỗ ngồi, tàu rời bến bắt đầu hành trình đưa du khách ngược dòng sông Mã.
Trên hành trình của chuyến đi, không khó để bắt gặp hình ảnh những chiếc thuyền nan giăng câu như thế này
Giữa dòng Mã giang, nghe những huyền tích về núi Hàm Rồng cùng cây cầu cùng tên bắc qua sông, du khách sẽ cảm nhận phần nào được sự kiên cường, bất khuất của người dân nơi đây. Không chỉ mang vị trí chiến lược trong quân sự, dãy núi Hàm Rồng còn có cảnh quan thiên nhiên đẹp hùng vĩ, được bao bọc bởi những đồi thông xanh ngút ngàn và thung lũng thơ mộng, tạo nên một không gian mát mẻ, thoáng đãng. Núi Hàm Rồng cùng với các thắng cảnh, công trình văn hóa và di tích lịch sử xung quanh như động Tiên Sơn, động Long Quang, cầu Hàm Rồng, núi Cánh Tiên, núi Ngọc… đã tạo nên một khu di tích lịch sử văn hóa Hàm Rồng thu hút nhiều du khách. Ngồi trên tàu du lịch, hướng tầm mắt nhìn dọc dài chiều sông, nhìn bóng Hàm Rồng sững sừng, cả một vùng cảnh quan thiên nhiên tươi đẹp thu gọn trong tầm mắt. Những cơn gió sông mát rượu, thổi vi vút, liên hồi. Xa xa, thấp thoáng những chú chim bói cá, miệt mài sải cánh bay...
Trên hành trình này, du khách có thể khám phá một vùng non nước hữu tình: làng dũng sĩ Yên Vực (Hoằng Long), Thiền viện trúc lâm Hàm Rồng, đền thờ danh tướng Dương Đình Nghệ ở làng Dương Xá, xã Thiệu Dương, nơi từng là thủ phủ của tỉnh Thanh Hóa, trước khi dời về Thọ Hạc, dần định hình đô thị tỉnh lỵ Thanh Hóa ngày nay.
Tiếp tục xuôi dòng, khách du lịch có thể ghé thăm làng khoa bảng Nguyệt Viên (xã Hoằng Quang, thành phố Thanh Hóa). Nguyệt Viên có tới 18 người đỗ đầu trong các kỳ thi xuyên suốt các triều đại phong kiến Việt Nam… Trên hành trình này, du khách cũng sẽ có dịp đến với đền Cô Bơ, một ngôi đền cổ kính, linh thiêng án ngữ ngay ngã ba sông (sông Mã và sông Lèn).
Trên tàu du lịch được trang bị đầy đủ các thiết bị, vật dụng cần thiết để phục vụ du khách
Tình người xứ Thanh
Quả thật, có ngồi trên tàu mới thấy dòng sông Mã mênh mông nhường nào. Hai bên dòng sông là những màu xanh ngút ngàn của điệp trùng đồi núi hay những lương ngô tít tắp…Thi thoảng trên hành trình khám phá Mã giang này, du khách lại bắt gặp hình ảnh những chiếc thuyền nan nhỏ, bồng bềnh giữa bao la sông nước. Đó là những chiếc thuyền câu cá của người dân dọc hai bên bờ sông. Sông Mã từ lâu đã nổi tiếng với những loài cá quý như cá chiên, cá lăng…
Đền Cô Bơ - Một trong những điểm dừng chân được du khách yêu thích trên hành trình này
Mênh mông giữa dòng Mã giang, bất chợt một câu hò sông Mã vang lên, thu hút, lôi cuốn du khách. Cảnh vật và những lời ca hòa quện vào nhau, tạo nên những phút giây thư thái cực kỳ thú vị đối với khách phương xa, lần đầu tiên đến với vùng đất xứ Thanh.
Ngay khi đến khu vực ngã ba sông (trước cửa đền Cô Bơ), tàu sẽ neo đậu lại và du khách sẽ có khoảng thời gian 30 phút để lên bờ, chiêm bái. Tương truyền, cô Bơ vốn là con gái vua Thủy tề, được vua cha phái truyền lên giúp đỡ nhân dân và nghĩa quân Lê Lợi trong cuộc kháng chiến chống giặc Minh xâm lược. Cô Bơ hóa thân thành cô gái thuyền chài khỏe khoắn, dẻo dai chuyên chở quân lương, thảo dược và binh lính qua sông. Cuộc kháng chiến chống Minh thành công, vì lưu luyến trần gian nhiều sắc màu, lại thương cho cuộc sống nhân dân còn nhiều khó khăn, đến hạn trở về chốn thủy cung mà cô vẫn âm thầm giúp đỡ, phù trợ để mỗi tàu bè qua đây được sóng yên biển lặng, bình yên trở về sau. Nhớ ơn cô nhân dân đã lập đền thờ ngay bên bờ sông, hương khói phụng thờ. Đặc biệt, với những người làm nghề sông nước, đi qua ngã ba sông, sao có thể không neo đậu bến thuyền lên dâng hương để Cô Bơ phù trợ cho may mắn, bình an.
Sau khi có những phút giây tĩnh tâm nhất để chiêm bái, vái vọng nơi cửa Cô, du khách sẽ quay lại tàu và bắt đầu xuôi dòng để trở về với điểm xuất phát. Nếu như quãng thời gian ngược dòng, bắt đầu hành trình, du khách sẽ được hướng dẫn viên trên tàu giới thiệu về các điểm tham quan, các di tích nơi đoàn sẽ qua thì khi xuôi thuyền (quãng 11h30 trưa) du khách sẽ được phục vụ bữa trưa ngay trên tàu.
Thực đơn cho du khách lựa chọn trên tuyến du lịch này khá phong phú, đa dạng và hấp dẫn. Ngoài những món ăn mang đặc trưng của người dân xứ Thanh ra, du khách sẽ có dịp thưởng thức các món ăn được chế biến từ những sản vật của sông Mã như cá lăng, cá chiên, tôm…Có một điểm làm nên sự thu hút và cũng là nét độc đáo riêng cho ẩm thực nơi đây, đó là các món ăn được chế biến (nấu) theo phong cách rất chân quê, mộc mạc. Mộc mạc ngay từ các nguyên liệu (rau má, cà bung, cá pháo, cải xanh, rau muống, tôm sông, cá sông, gà quê…) đến kỹ thuật nấu và sự trình bày món ăn. Các món ăn được chế biến rất đậm đà, vừa vị, trình bày đơn sơ, mang lại cho du khách cảm giác như đang được thưởng thức chính bữa cơm gia đình, chứ không phải những bữa ăn nhà hàng sang trọng.
Không biết có phải do cảm giác được thưởng thức một bữa trưa ngon miệng sau hành trình tham quan các di tích, thắng cảnh hay do lúc về, xuôi dòng (lúc đi ngược dòng) mà du khách sẽ có cảm giác nhanh hơn. Một bữa trưa ngon miệng, cùng những tiết mục văn nghệ hòa quện sẽ đưa du khách quay trở lại với bến tàu Hàm Long, kết thúc hành trình khám phá dòng Mã giang độc đáo. Tuyến du lịch sông Mã quả thực là một trải nghiệm thú vị đối với khách du lịch khi đến với Thanh Hóa.
Clip Việt Hùng
Điểm cộng cho tuyến du lịch này là các điểm tham quan (trên bờ) đều rất gần sông, vậy nên du khách không mất nhiều thời gian để di chuyển. Hơn thế nữa, các điểm tham quan này đều rất ý nghĩa, có cảnh quan đẹp, có những giá trị văn hóa riêng. Đặc biệt là đội ngũ nhân viên, hướng dẫn viên trên tàu rất nhiệt tình, chu đáo.
