Tranh luận về quy định chịu trách nhiệm hình sự của người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi

Các đại biểu Quốc hội đã tranh luận về phạm vi chịu trách nhiệm hình sự của người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi đối với Tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác, Tội hiếp dâm và Tội bắt cóc nhằm chiếm đoạt tài sản (khoản 2 Điều 12 của BLHS năm 2015).

Theo Ủy ban Thường vụ Quốc hội, đa số ý kiến đề nghị không sửa đổi điều khoản này, cụ thể người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi vẫn phải chịu trách nhiệm hình sự về Tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác (Điều 134), Tội hiếp dâm (Điều 141) và Tội bắt cóc nhằm chiếm đoạt tài sản (Điều 169) kể cả trường hợp phạm tội thuộc loại tội ít nghiêm trọng hoặc tội nghiêm trọng.

Một số ý kiến tán thành với quy định của dự thảo Luật do Chính phủ trình là không xử lý hình sự đối với người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi phạm tội thuộc loại tội ít nghiêm trọng, tội nghiêm trọng.

Đại biểu Quốc hội Lưu Bình Nhưỡng đề nghị nghiên cứu hình phạt "thiến sinh học" với tội xâm hại tình dục. Ảnh minh họa: Nam Nguyễn

Theo quan điểm của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, BLHS năm 2015 đã quy định người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi ngoài việc phải chịu trách nhiệm hình sự về tội phạm rất nghiêm trọng và đặc biệt nghiêm trọng thì còn phải chịu trách nhiệm hình sự cả về tội phạm ít nghiêm trọng và nghiêm trọng đối với Tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác, Tội hiếp dâm và Tội bắt cóc nhằm chiếm đoạt tài sản để đáp ứng yêu cầu đấu tranh phòng, chống các loại tội phạm này đang có xu hướng gia tăng.

Kết quả phiếu thăm dò ý kiến Đại biểu Quốc hội tại Kỳ họp thứ 2 cũng có đa số ý kiến đồng ý với phương án vẫn cần thiết xử lý hình sự với đối tượng này.

Tuy nhiên, trong quá trình xây dựng, chỉnh lý dự thảo Luật, các cơ quan liên quan lại cho rằng, việc xử lý hình sự người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi về cả tội phạm ít nghiêm trọng và tội phạm nghiêm trọng đối với 03 tội danh nêu trên là quá nặng, chưa nhất quán về chính sách hình sự của BLHS năm 2015 (thu hẹp phạm vi chịu trách nhiệm hình sự của người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi), đồng thời chưa phù hợp nguyên tắc “những lợi ích tốt nhất của trẻ em phải là mối quan tâm hàng đầu” đã được ghi nhận trong Công ước quốc tế về quyền trẻ em mà Việt Nam là thành viên.

Việc sớm đưa các em vào vòng tố tụng không phải là phương án tốt nhất để giáo dục các em trở thành người tốt cho xã hội. Trường hợp người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi phạm tội thuộc loại tội ít nghiêm trọng và tội nghiêm trọng thì áp dụng các biện pháp giáo dục tại nhà trường, xã, phường, thị trấn; hòa giải tại cộng đồng; khiển trách; xử lý hành chính… là phù hợp, đủ sức răn đe và tạo môi trường thuận lợi hơn cho các em phát triển lành mạnh.

Với những lập luận như vậy, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng, nên sửa đổi khoản 2 Điều 12 của BLHS năm 2015 theo hướng chỉ xử lý hình sự người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi về tội phạm rất nghiêm trọng và đặc biệt nghiêm trọng, trong đó có Tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác, Tội hiếp dâm và Tội bắt cóc nhằm chiếm đoạt tài sản.

Liên quan tới vụ việc mới đây, cơ quan cảnh sát điều tra Công an tỉnh Vĩnh Long đã bắt cả ông nội và bố đẻ xâm hại tình dục, đối với con đẻ và cháu ruột của mình mới chỉ 11 tuổi, các Đại biểu Quốc hội đã lên án mạnh mẽ và cho rằng, đây là điều trái với thuần phong mỹ tục, là hiện tượng loạn luân không thể chấp nhận được.

Đại biểu tỉnh Bến Tre Lưu Bình Nhưỡng cho rằng, gần đây đã có ý kiến đưa vấn đề “thiến sinh học” vào và đề nghị nghiên cứu kỹ hình phạt này vào trong luật./.

Thái Linh