Triển khai Kế hoạch phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo ngành VHTTDL

Động lực quan trọng thúc đẩy hoạt động sáng tạo

Tại Hội nghị, trình bày Báo cáo Kế hoạch phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo ngành văn hoá, thể thao và du lịch đến năm 2030, Vụ trưởng Vụ Khoa học, Công nghệ và Môi trưởng, Bộ VHTTDL Nguyễn Thế Hùng cho biết, phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo (KHCN&ĐMST) lĩnh vực văn hóa, gia đình, thể dục, thể thao và du lịch là động lực quan trọng thúc đẩy hoạt động sáng tạo, góp phần thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước của ngành và phát triển kinh tế - xã hội, tăng cường củng cố quốc phòng, an ninh.

Bộ VHTTDL đặt mục tiêu phấn đấu đến năm 2030, hoạt động KHCN&ĐMST thực sự trở thành động lực, góp phần quan trọng trong phát triển toàn diện ngành văn hóa, thể thao và du lịch gắn với nhiệm vụ quản lý nhà nước, tạo điều kiện phát huy sự sáng tạo, nâng cao năng suất lao động dựa vào hoạt động ứng dụng công nghệ; nâng cao sức cạnh tranh sản phẩm, dịch vụ văn hóa, thể thao và du lịch; gia tăng số lượng, chất lượng và hiệu quả khai thác tài sản trí tuệ; gắn nghiên cứu, ứng dụng và phát triển KHCN&ĐMST với đào tạo phát triển nguồn nhân lực nhằm phục vụ các mục tiêu chung của Chiến lược quốc gia về phát triển KHCN&ĐMST đến năm 2030 và các chiến lược, kế hoạch phát triển của ngành văn hoá, thể thao và du lịch.

Phát triển khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo góp phần xây dựng, phát triển văn hóa, con người Việt Nam theo hướng toàn diện, nâng cao chỉ số phát triển con người (HDI); cung cấp luận cứ khoa học cho việc hoạch định đường lối, chủ trương, chính sách phát triển đất nước.

Theo ông Nguyễn Thế Hùng, mục tiêu cụ thể của kế hoạch là hoàn thiện việc tổ chức, cơ chế quản lý hoạt động KHCN&ĐMST, định hướng ưu tiên phát triển ngành và lĩnh vực theo hướng tự chủ, liên kết, tiếp cận chuẩn mực quốc tế, xem KHCN&ĐMST là một loại thị trường để có định hướng gắn với doanh nghiệp và hoạt động quản lý nhà nước; tạo điều kiện thuận lợi cho sáng tạo, sáng kiến, phát minh, các ứng dụng trong hoạt động văn hóa, gia đình, thể dục, thể thao và du lịch.

Hoàn thiện các tiêu chuẩn, hành lang pháp lý, cơ chế, chính sách để phát triển các doanh nghiệp văn hóa, thể thao và du lịch kinh doanh dựa trên nền tảng số, triển khai ứng dụng công nghệ và dịch vụ số; phát triển KHCN&ĐMST trong các ngành công nghiệp văn hóa, công nghiệp văn hóa số.

Đến năm 2030 hình thành 8 nhóm nghiên cứu chuyên sâu, nhóm chuyên gia liên ngành cho hoạt động KHCN&ĐMST lĩnh vực văn hóa, gia đình, thể dục thể thao, du lịch, phấn đấu đến năm 2025 đạt được 5 nhóm.

Phấn đấu giai đoạn từ 2023 đến năm 2030, đề xuất đưa vào thực hiện mỗi năm từ 2 đến 3 đề tài, dự án cấp quốc gia, chương trình nghiên cứu khoa học cấp Bộ; số đề tài độc lập cấp Bộ tăng 10% - 25%/năm so với năm 2022. Trong đó 100% đề tài, dự án nghiên cứu khoa học, dự án xây dựng tiêu chuẩn quốc gia, quy chuẩn kỹ thuật quốc gia, chương trình được ứng dụng và có tác động tích cực trong thực tiễn; tăng dần tỉ lệ các công trình khoa học được công bố quốc tế và có sáng chế đăng ký bảo hộ.

Bên cạnh đó, hình thành sản phẩm chủ lực, dịch vụ về văn hóa, thể thao, du lịch trên nền tảng công nghệ, mang lại hiệu quả thiết thực trong phát triển ngành và hoạt động kinh tế - xã hội; phấn đấu đến năm 2025 có 3 sản phẩm, dịch vụ, đến năm 2030 có 10 sản phẩm, dịch vụ.

Các đại biểu phát biểu tham luận tại hội nghị.

Tại Hội nghị, các đại biểu tham dự đã trình bày nhiều tham luận cũng như các ý kiến thảo luận liên quan đến định hướng công tác nghiên cứu khoa học trong văn hoá; giải pháp thúc đẩy phát triển kinh tế thể thao tại Việt Nam; ứng dụng công nghệ trong phát triển du lịch số, du lịch thông minh; nhu cầu tiêu chuẩn hoá lĩnh vực điện ảnh…

Đổi mới sáng tạo phải gắn liền với các hoạt động về khoa học, công nghệ

Sau khi lắng nghe các ý kiến, kết luận hội nghị, Thứ trưởng Bộ VHTTDL Hoàng Đạo Cương nhấn mạnh, đổi mới sáng tạo phải gắn liền với các hoạt động về khoa học và công nghệ.

Theo Thứ trưởng, hoạt động khoa học công nghệ về bản chất mà không có sự đổi mới sáng tạo thì sẽ không có tính mới trong các đề tài nghiên cứu. Do vậy, khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo có quan hệ gắn bó hữu cơ với nhau.

Qua các ý kiến thảo luận của các cơ quan đơn vị, chúng ta thấy những nhiệm vụ khoa học công nghệ sẽ đạt kết quả khi được xem xét, thực hiện trên những lĩnh vực, vấn đề cụ thể. Nếu không xuất phát từ những vấn đề thực tiễn thì kết quả nghiên cứu sẽ không thể ứng dụng được.

Theo Thứ trưởng Hoàng Đạo Cương, Bộ VHTTDL có gần 80 đơn vị trực thuộc, trong đó nhiều đơn vị do công tác chuyên môn và công tác quản lý chiếm nhiều thời gian nên việc đề xuất các đề tài chưa được chú trọng, nhiều đơn vị chưa có các đề tài nghiên cứu chất lượng.

Trách nhiệm của Vụ Khoa học, Công nghệ và Môi trường thời gian tới sẽ phải tập hợp, hướng dẫn các đơn vị xây dựng những đề tài tốt để trình Bộ KHCN phê duyệt. Phấn đấu sẽ có khoảng 40 đề tài khoa học trong 1 năm để các cơ quan đơn vị thực sự tham gia.

Thứ trưởng Hoàng Đạo Cương nêu rõ, quan điển xuyên suốt lãnh đạo Bộ VHTTDL là các nhiệm vụ đề xuất phải xuất phát từ những vấn đề cụ thể trong công tác của các cơ quan, đơn vị.

"Chúng ta thấy những vấn đề gì tồn tại, cần thông qua đề tài nghiên cứu để đào sâu, làm rõ và có những đề xuất, tham mưu phù hợp cho lãnh đạo Bộ thì chúng ta đưa vào đề tài khoa học để nghiên cứu", Thứ trưởng nói và cho biết đối với các vấn đề lớn, lãnh đạo Bộ sẽ có kiến nghị đề xuất thành đề tài khoa học cấp nhà nước.

Theo Thứ trưởng Hoàng Đạo Cương, các lĩnh vực của Bộ VHTTDL tuy là riêng biệt nhưng đều có mối liên hệ với nhau trong hoạt động chung của ngành. Văn hoá, thể thao là nội dung rất quan trọng để phát triển du lịch. Do vậy, tính thống nhất trong hoạt động quản lý của ngành là vấn đề cần được quan tâm, làm sao để đề tài khoa học có thể vận dụng chung trong thực tế.

Bên cạnh đó, Thứ trưởng chỉ rõ, chúng ta còn ít hoạt động đổi mới sáng tạo và chưa bố trí không gian cho hoạt động đổi mới sáng tạo. Do vậy, các đơn vị phải mạnh dạn đề xuất, nghiên cứu, có thêm không gian cho hoạt động này.

Từ những lĩnh vực của ngành, Thứ trưởng Hoàng Đạo Cương chỉ ra một số vấn đề cần nghiên cứu để các đơn vị đề xuất trong thời gian thời.

Cụ thể, đối với lĩnh vực văn hoá, theo Thứ trưởng, phải có đề xuất những đề tài nghiên cứu về lĩnh vực công nghiệp văn hoá cũng như những đề tài liên quan đến công nghiệp văn hoá. Bên cạnh đó là các đề tài liên quan đến công tác bảo tồn và phát huy các giá trị di sản vật thể và phi vật thể.

Đối với lĩnh vực thể thao, Thứ trưởng đề nghị tập trung nhiệm vụ liên quan đến khoa học công nghệ áp dụng trong thể thao thành tích cao. Phải tập trung triển khai theo hướng dựa trên chuyển đổi số trong công tác huấn luyện, thi đấu, công nghệ về dữ liệu lớn, về dĩnh dưỡng, hồi phục sức khoẻ…

Đối với du lịch, theo Thứ trưởng, hiện chúng ta đã có trọng tâm là chuyển đổi số trong lĩnh vực du lịch, Cục Du lịch quốc gia đã có nguồn lực lớn liên quan đến chuyển đổi số. Do vậy, việc chuyển đổi số cần hướng tới các sản phẩm du lịch mới, nếu không thì không thể theo kịp các nước trong khu vực và trên thế giới.

Về các hoạt động trong thời gian tới, Thứ trưởng đề nghị các đơn vị quán triệt tinh thần của hội nghị hôm nay để mạnh dạn đề xuất các đề tài nghiên cứu. Thứ trưởng cũng đề nghị Vụ Khoa học, Công nghệ và Môi trường trong năm nay thực hiện công bố các kết quả nghiên cứu khoa học của Bộ VHTTDL. Khi có kết quả thực tế có thể tiếp tục tổ chức cho các các đơn vị tham khảo để có động lực tiếp tục triển khai.