(Tổ Quốc) - Chiều 26/8, triển lãm "TRONG RỪNG" tập hợp những bức họa mới nhất của cặp nghệ sĩ song sinh Lê Brothers (Lê Ngọc Thanh và Lê Đức Hải) đã khai mạc tại Mơ Art Space - B3, 136 Hàng Trống, Hoàn Kiếm, Hà Nội.
Triển lãm "Trong Rừng - in the FOREST" tập hợp các bức họa từ năm 2021-2023, xuất hiện đầu tiên bằng một seri các bức vẽ sơn dầu trên toan khổ lớn, các bộ khung cửa gỗ cổ và tủ gỗ được vẽ như một bề mặt hội họa tương thích với kết cấu ba chiều và vật liệu nặng và tiếp theo là các video hình ảnh động được thực hiện trong những chuyến Đi Rừng của 2 họa sĩ.
Trong Rừng, dự án mới nhất của 2 họa sĩ Lê Ngọc Thanh và Lê Đức Hải, là một đối thoại ngoại lệ với thực hành trước đây của cặp đôi nghệ sĩ cá tính này với đời sống bên ngoài, khi nhìn nhận một sự vật từ ngoại giới như một đối tượng bên cạnh họ, mà không phải là một nguyên cớ để phản ảnh tự sự của thân-tâm-trí như các công việc trước đây.
"Cây ơi mày bao nhiêu tuổi?" - Câu hỏi này bắt đầu xuất hiện trong tâm trí hai nghệ sĩ và nhắc đi nhắc lại sau nhiều chuyến đi dài vào các khu rừng phía Bắc Trường Sơn ở miền Tây tỉnh Thừa Thiên Huế, tiếp theo đó là những ngày tháng lang thang ở miền núi Tây Nguyên, rồi đến những chuyến đi xa ngoài lãnh thổ với rừng ở các vùng đất và lục địa khác nhau. Đặt chân lên những cánh rừng già, ngồi dưới bóng cây cổ thụ không vương dấu thời gian, hình hài của tự nhiên bắt đầu xuất hiện len lỏi vào bên trong, ghi hình vào cảm xúc và tâm trí.
Tự nhiên vẫn ở đó, nhưng đó là lúc nó mới được phát hiện. Đó là một tự nhiên của hiện diện ngoại thân và hiện diện bên trong đời sống nội tâm, mà phần lớn không được nhận ra bởi vì con người thường choáng ngợp trước sự trù phú lớn lao của phong cảnh tự nhiên…
Những bức tranh sơn dầu lớn khổ ngang không có bắt đầu và không có kết thúc, bề mặt chỉ là những dải màu dọc xen kẽ của những sắc độ từ trầm ấm, rực rỡ tới u tối lạnh lẽo.
Vẫn theo cách thức sáng tác đặc trưng của Lê Brothers, mỗi người tuần tự thay nhau làm việc trên những bề mặt màu sắc để thay nhau tường thuật về cảm xúc và nhận thức về Rừng, Trong Rừng, trong một mạch đối thoại và tự sự liên miên. Sự liên thông của cảm giác chuyển thành các thao tác vẽ, vẩy, vạch, miết, mài trên bề mặt tranh được diễn ra từ người này nối tiếp người kia khi sự chia sẻ nhận thức chung về tự nhiên.
Những diễn giải liên tục trên bề mặt tranh, thành những đường kẻ không hồi kết, chồng lớp, dầy đặc và chuyển biến - như hệ cảm xúc dầy đặc đa tầng vừa sinh sôi vừa úa tàn của Rừng đem lại cho họ. Từ những bề mặt tranh, kết cấu thị giác này lan lên các khung cửa gỗ cổ, lên những phiến vật chất do bàn tay con người và dấu ấn của thời gian, như sự bao phủ và sinh sôi của rừng sẽ xâm chiếm những gì còn lại.
Dàn dựng dàn trải trong không gian một cách phi tuyến, không nhằm hướng đến một lộ trình cụ thể cho người xem, những vật thể nghệ thuật do bàn tay con người kết hợp với vật thể tự nhiên của cây, nước, sinh vật, nhằm xây dựng và truyền đạt cảm giác về thiên nhiên, và tạo dựng sự đối thoại với thiên nhiên của mỗi người bước vào trong đó.
Nói về dự án mới này, 2 họa sĩ cho biết, "Cây ơi mày bao nhiêu tuổi? là câu hỏi bật ra từ cảm xúc ngay lúc đó khi chúng tôi chạm tay vào một thân cây cổ thụ trong rừng đại ngàn, và cả từ tâm khảm của chúng tôi, vừa ẩn mật vừa vô thức như tiếng vọng từ một cội nguồn xa xôi, một gắn kết nào đó đã mất đi. Như mỗi người đều có bản thổ, gốc gác, nhân thân, có lịch sử và có nơi chốn mình đến và đi, vậy tự nhiên đến từ đâu và đi về đâu? Tự nhiên là gì, là môi trường sống và dung dưỡng cho mọi sinh linh, hay chính nó là một thực thể sống khác mà các sinh linh trong đó là một phần cơ thể, là những tế bào của tự nhiên?".
Triển lãm mở cửa từ 27/8 đến hết ngày 29/10/2023.
Lê Ngọc Thanh và Lê Đức Hải (Lê Brothers), là anh em song sinh sinh năm 1975 tại tỉnh Quảng Bình, được biết tới như những nghệ sĩ sơn mài Việt Nam sáng tác về chủ đề chiến tranh. Cả hai tốt nghiệp Đại học Nghệ thuật Huế năm 2000, nơi Lê Ngọc Thanh học chuyên ngành sơn mài, còn Lê Đức Hải chọn sơn dầu.
Sau quá trình khám phá việc vẽ tranh, Lê Brothers bắt đầu thử nghiệm với nghệ thuật trình diễn và video art, với nhiều tác phẩm xoay quanh những ẩn dụ về sự tương đồng. Các sáng tác của cặp song sinh gây ấn tượng bởi cách tiếp cận độc đáo của họ tới các vấn đề lịch sử, căn tính, cũng như những giải thích về lịch sử trong bối cảnh hiện tại.
Lê Brothers đã trưng bày và trình diễn tại nhiều địa điểm trong nước và quốc tế, bao gồm The Nord gallerie tại Berlin (2018), Vietnam Eye in START tại Saatchi Gallery ở London (2017), Trung tâm Nghệ thuật Jim Thompson ở Bangkok (2016), Bảo tàng Nghệ thuật Gwangju (2016), Bảo tàng nghệ thuật đương đại Kumamoto ở Nhật Bản (2015), The Live Performance Biennale 2015 ở Canada, Palais de Tokyo ở Paris (2015), Bảo tàng Queens (2015), Hiệp hội nghệ sĩ thị giác Croatia ở Zagreb (2015), Iran CP Biennale (2014), Không gian nghệ thuật FreeS ở Đài Bắc, Đài Loan (2014), Singapore Biennale (2013). Các dự án được chọn bao gồm "The Bridge II" biểu diễn tại DMZ Gang Hwa, Hàn Quốc (2012); "Before 86" Cheongju Complex Cultural Center, Korea (2012); "Giao tiếp với thời đại", Saigon Open City, Vietnam (2006); "Window to Asian" Vietnam (2001)…