(Tổ Quốc) -Vừa qua, vụ việc NSƯT Lê Văn Thể (giáo viên thỉnh giảng tại Trường Trung cấp nghệ thuật Xiếc và Tạp kỹ Việt Nam- Bộ VHTTDL) có khiếu nại vì hồ sơ xét danh hiệu NSND của ông bị “trượt” tại Hội đồng cấp Bộ. Các nghệ sĩ tại Liên đoàn Xiếc Việt Nam, Trường Trung cấp nghệ thuật Xiếc và Tạp kỹ Việt Nam đã làm rõ vấn đề này.
Ông Thể cho rằng, Hội đồng thiếu công tâm, cứng nhắc khi đánh trượt ông khỏi danh hiệu NSND bằng hình thức bỏ phiếu. Trong đó, Hội đồng cấp Bộ, hồ sơ của ông đã bị trượt vì lý do chưa đạt đủ số phiếu đồng ý của thành viên Hội đồng cấp Bộ trình lên Hội đồng cấp Nhà nước xét tặng danh hiệu NSND, NSƯT lần thứ 9. Các nghệ sĩ tại Liên đoàn Xiếc Việt Nam, Trường Trung cấp nghệ thuật Xiếc và Tạp kỹ Việt Nam đã làm rõ vấn đề này.
Hội đồng cấp Bộ không thể làm theo cảm tính
NSND Tạ Duy Ánh, Chủ tịch Hội đồng cấp cơ sở xét tặng danh hiệu NSND, NSƯT của Liên đoàn Xiếc Việt Nam, Thành viên Hội đồng xét tặng danh hiệu NSND, NSƯT cấp Bộ VHTTDL cho biết: Liên quan đến khiếu nại của NSƯT Lê Văn Thể, theo quan điểm của tôi nghệ sĩ đã hiểu hoàn toàn sai. Tôi là thành viên trong Hội đồng cấp Bộ xét tặng danh hiệu NSND, NSƯT thì trong danh sách tên của NSƯT Lê Văn Thể là cái tên đầu tiên được xét tặng. Chỉ riêng điều này đã thể hiện sự trân trọng đối với một nghệ sĩ cao niên 78 tuổi như chú. Mặc dù chú Lê Văn Thể chỉ có 1 HCV nhưng Hội đồng vẫn xét với một ưu tiên đặc biệt so với những trường hợp khác. Mặc dù NSƯT Lê Văn Thể có 3 HCB nhưng trong tiêu chuẩn xét tặng danh hiệu NSND cũng đã ghi rất rõ là chỉ tính HCV nên HCB không thể quy đổi.
Cũng theo NSND Tạ Duy Ánh, đơn kiến nghị của NSƯT Lê Văn Thể có hai nội dung. Một nội dung khẳng định thành tích của mình là xứng đáng phong tặng NSND. Hai là tố cáo NSƯT Hoàng Minh Khánh làm đạo diễn, người cũng đang có hồ sơ đề nghị xét tặng danh hiệu NSND lần thứ 9 năm 2018. Tuy nhiên, trong công văn trả lời của Bộ VHTTDL cũng đã nêu rất rõ ràng “Nội dung mang tính chất tố cáo, Bộ VHTTDL đề nghị NSƯT Lê Văn Thể cung cấp bằng chứng, chứng cứ liên quan đến nội dung ông viết. Sau đó Bộ VHTTDL chuyển Thanh tra Bộ xem xét, giải quyết theo quy định của pháp luật tố cáo”.
 Hiệu trưởng và học sinh Trường Trung cấp nghệ thuật Xiếc và tạp kỹ Việt Nam chụp ảnh lưu niệm sau khi giành giải cao trong một Liên hoan xiếc quốc tế |
Với vai trò là Chủ tịch Hội đồng cấp cơ sở xét tặng danh hiệu chúng tôi cũng đã khẳng định Hội đồng cấp cơ sở đã xét rất kỹ và khẳng định NSƯT Lê Thể chưa đủ số lượng HCV để xét tặng danh hiệu NSND. Nhưng chúng tôi nhìn trên nhiều góc độ cả về tình cảm và tinh thần thì việc 78 tuổi nhưng vẫn yêu nghề, vẫn tiếp tục dạy học sinh là điều đáng trân trọng. Bởi trong 4 yếu tố để xét tặng danh hiệu NSND cũng quy định không nhất thiết phải đủ số lượng HCV nếu như người được đề nghị đạt được những yếu tố khác. Tuy nhiên, khi lên Hội đồng cấp Bộ sau khi xem xét, thảo luận và ngay bản thân tôi cũng đã có tiếng nói bảo vệ nhưng nhưng rất tiếc là số phiếu đồng ý xét tặng danh hiệu NSND cho NSƯT Lê Thể không đạt 90% trong tổng số thành viên Hội đồng. Tôi là thành viên của Hội đồng và phải tuân thủ theo ý kiến chung. Hội đồng cấp Bộ không thể nhận định theo cảm tính do đó hồ sơ không tiếp tục được đề nghị xét tặng ở cấp Hội đồng tiếp theo.
Ủng hộ người làm nghề
TS. Hoàng Minh Khánh – Hiệu trưởng Trường trung cấp nghệ thuật Xiếc và Tạp kỹ Việt Nam cho biết, với tư cách là một người làm công tác đào tạo, các nghệ sĩ tại Trường rất ủng hộ việc bình xét danh hiệu NSND, NSƯT và chúng tôi luôn tuyệt đối ủng hộ nhau.
 Các nghệ sĩ, giáo viên Trường Trung cấp nghệ thuật Xiếc và Tạp kỹ Việt Nam |
TS Hoàng Minh Khánh cho biết thêm: “Anh Lê Văn Thể đã gắn bó với trường suốt nhiều năm nay với vai trò giáo viên thỉnh giảng sau khi nghỉ hưu tại Liên đoàn Xiếc Việt Nam. Chúng tôi hết sức tôn trọng một người nghệ sĩ tận tâm với nghề như anh. Tuy nhiên, tiêu chuẩn xét tặng danh hiệu phải qua các Hội đồng. Trong đó theo quy định Luật Thi đua khen thưởng, những người ở Hội đồng cấp cơ sở có đủ điều kiện đề nghị lên Hội đồng cấp Bộ với danh hiệu NSND phải có 2 HCV. Theo tôi biết, anh Thể mới có 1 HCV”.
Làm rõ hơn thông tin NSƯT Lê Văn Thể tố cáo liên quan đến 2 tiết mục “Những thiên thần đen” đạt giải vàng Liên hoan xiếc Quốc tế tổ chức tại Huế năm 2016 và “Cánh chim Việt” giải vàng Liên hoan Xiếc quốc tế Cu Ba 2017. TS Hoàng Minh Khánh khẳng định: “Với vở “Cánh chim Việt” tôi khẳng định NSƯT Lê Văn Thể không hề tham gia vào bất cứ công đoạn nào trong việc huấn luyện, dàn dựng tiết mục này. Cụ thể, nhận lời mời của BTC Liên hoan Xiếc quốc tế tại Cu Ba, trường Xiếc đã có quyết định thành lập đoàn tham dự Liên hoan. Trong danh sách có tôi là Trưởng đoàn; ông Nguyễn Việt Hùng là giáo viên huấn luyện kỹ thuật; ông Nguyễn Minh Chính là trợ lý hỗ trợ kỹ thuật xiếc cho hai em diễn viên là Hồ Nguyễn Thị Thu Thùy và Nguyễn Ngọc Ánh.
Theo quy định, nghệ thuật Xiếc cơ bản phải đảm đương 4 chức năng: xây dựng đề án tiết mục (Tác giả kịch bản); Thiết kế sơ bộ đạo cụ tiết mục (kỹ sư cơ khí); Huấn luyện kỹ năng, kỹ xảo cho học sinh (Huấn luyện ); Dàn dựng tiết mục biểu diễn (Đạo diễn). Phải thực hiện tốt 4 bước thì tiết mục mới đủ kỹ năng và trình độ của diễn viên. Tuy nhiên với tiết mục Cánh chim Việt, NSƯT Lê Văn Thể không tham gia vào bất cứ công đoạn nào trong 4 công đoạn trên.
Còn với tiết mục “Những thiên thần đen”, trong quyết định tham gia cuộc thi có nêu rõ NSƯT Lê Văn Thể có trách nhiệm quản lý, giáo dục học sinh và tổ chức giảng dạy tiết mục đúng Đề án của TS. Hoàng Khánh Minh đã được duyệt. Tiết mục này tại Liên hoan Tài năng trẻ 3 nước Việt Nam – Lào – Campuchia tôi giành được giải đạo diễn xuất sắc còn NSƯT Lê Văn Thể giành giải HLV xuất sắc. Tuy nhiên, theo tiêu chí xét tặng NSND thì Huy chương chỉ dành cho đạo diễn và diễn viên thôi, chứ không có giải thưởng cho giáo viên huấn luyện”.
Ông Ngô Lê Thắng, Phó hiệu trưởng Trường Trung cấp nghệ thuật Xiếc và Tạp kỹ Việt Nam cũng khẳng định: NSƯT Lê Văn Thể không tham gia gì ở tiết mục Cánh chim Việt đạt HCV ở Cu Ba năm 2017. Chúng tôi có những bằng chứng, căn cứ văn bản quyết định, những công việc thực tế để chứng minh điều này. Ở tiết mục này, em Hồ Nguyễn Thị Thu Thùy chưa hề được anh Lê Văn Thể tập tiết mục. Còn em Ánh được nghệ sĩ Lê Văn Thể luyện tập nhưng khi đi thi thì thay đổi thành con quay, nên Ánh phải đổi toàn bộ kỹ thuật, động tác kỹ thuật. Ở tiết mục này, biên đạo múa là NSƯT Lê Khánh Toàn, trang phục thay đổi, kỹ thuật biểu diễn thay đổi vì NSƯT Trịnh Mạnh Hùng đưa vào động tác trượt đầu trên trụ. Không giống tiết mục Tạo hình trên xà đơn mà anh Lê Văn Thể huấn luyện.
Còn NSƯT Nguyễn Việt Hùng, người trực tiếp huấn luyện tiết mục Cánh chim Việt đi thi và được HCV tại Cu Ba năm 2017 cho biết: “Tôi huấn luyện các em từ khi em Nguyễn Ngọc Ánh từ làm con chuyển sang làm trụ tiết mục đu quay, em Hồ Nguyễn Thị Thu Thuỳ thì chưa hề được tập. Tôi và anh Nguyễn Minh Chính dạy các động tác theo yêu cầu của đạo diễn, khi động tác được thực hiện tốt thì đạo diễn Hoàng Minh Khánh mới vào dàn dựng lại đưa các yếu tố như âm nhạc, phục trang, ý tưởng vào để đi thi. Khi thầy Khánh được trao giải Vàng ở Cu Ba và được xét NSND thuộc tiêu chuẩn trong Nghị định cho nên tôi cảm thấy đúng quy định. Chúng tôi làm huấn luyện, tiêu chí của BTC cuộc thi ở Cu Ba không có Bằng khen cho người huấn luyện, nhưng chúng tôi làm việc là thực hiện nghĩa vụ của một người huấn luyện và không được giải thưởng cũng không có vấn đề gì để suy nghĩ cả”.
