Truyện ngắn của tác giả Cao Thanh Mai

Tác giả Cao Thanh Mai

 

ĐI BIỂN MỘT MÌNH

Trời đã vào thu. Lá chuẩn bị buông cành, không gian yên tĩnh, tiếng thu chưa xào xạc. Ngoài trời vẫn còn lác đác những cơn mưa muộn. Bà Xoan lấy cớ con dâu đi làm cả ngày mình bà quanh quẩn mãi trong nhà cũng chán, bà muốn lên chùa đọc kinh tiện thể phụ chăm mấy chục trẻ bị bỏ rơi cùng các cô. Thùy Vân ủng hộ mẹ. Hôm nào cô cũng đưa mẹ đến cổng chùa rồi mới đến cơ quan. Chiều, bà về trước nấu cơm đợi Thùy Vân về cùng ăn. Cuộc sống hai mẹ con quá đổi bình lặng đôi khi có phần tẻ nhạt. Ai cũng cố giữ một điều gì đó trong lòng mà sợ nói ra sẽ làm tổn thương người khác.

- Thùy Vân à! Thắng Tam bao giờ về hả con?

- Xong đợt diễn tập này anh ấy sẽ được nghỉ phép mẹ ạ!

- Đến mùa biển động rồi nhắc chồng con cẩn thận nghe.

- Dạ! Mẹ yên tâm đi. Bộ đội hải quân mà, sóng gió quen rồi. Thôi con đến cơ quan đây!

Hằng ngày, Thùy Vân vẫn đi về trên con đường quen thuộc quanh bãi biển rồi ngược lên một con dốc hẹp. Lạ một điều là nhà nào cũng thích trồng hoa tigôn đỏ leo quanh cổng rào. Một con đường rất xinh, người đi xa đều thấy lòng xao xuyến, nôn nao nhớ muốn sớm quay về. Người lạ đến lại lưu luyến, bâng khuâng khi quay gót. Căn nhà nhỏ của hai mẹ con cũng vậy, nằm trên một quả đồi không cao lắm nhưng đủ ngắm biển bao la. Thùy Vân hay đùa, đây là đường Hoa Tigôn đẹp nhất. Chiều ấy, đi làm về, Thùy Vân thấy cô gái bế đứa trẻ sơ sinh, người đầy những vết thâm tím ngồi dưới chân con dốc xin tiền. Cô dừng lại quan sát, đứa bé đang khát sữa khóc không ra hơi. Người mẹ trông rất thiểu não. Đây không thể là người dàn cảnh xin tiền như một số báo chí đưa tin. Cô vội chạy vào quán café gần đó mua cốc sữa nóng đem ra cho cô gái kia rồi hỏi chuyện.

- Em cho cháu uống tạm chút sữa này đi. Bé sắp kiệt sức rồi. Hai mẹ con nhà ở đâu, sao lại bồng bế nhau ra đường như thế này?

Cô gái như không còn đủ sức trả lời, thều thào nói:

- Dạ, em cảm ơn chị. Em ở miền Tây đi làm công nhân trên thành phố, lỡ có bầu với anh quản lý, ảnh nói ảnh chưa có gia đình sẽ lo cho mẹ con em. Em mới sinh cháu được mấy ngày, vợ ảnh không biết sao hay được tới đánh đập và đuổi mẹ con em đi vầy nè. Em không dám về nhà, chỉ vừa đủ tiền tới đây thôi. Em hết tiền rồi, không có tiền mua đồ ăn nên không có sữa cho con bú. Em cám ơn chị lắm.

- Tối nay em định thế nào?

Nghe hỏi, cô gái rớm nước mắt, ngước nhìn Thùy Vân không thể có câu trả lời.

- Con nhỏ mà sống cảnh không tiền không nhà thế này khổ lắm. Gần đây có một nhà trọ giá bình dân, chị đưa em đến đó nhờ tá túc qua đêm rồi tính tiếp. Nếu em không có khả năng nuôi con thì chị nói giúp gởi vào nhà chùa, sau đó tìm việc làm, khi nào có tiền tới đón con về cũng được. À! Con em trai hay gái?

- Dạ. Bé gái!

Thùy Vân đưa mẹ con cô gái ấy vào một nhà trọ gần đó. Cô gái không một phản kháng nào. Đứa bé lại ngọa nguậy trong tay mẹ, chắc lại khát sữa. May quá vừa kịp đến nhà trọ trời đổ cơn mưa chiều. Cô gái như không còn sức, ngồi bệt xuống thềm nhà. Mưa lớn quá các quán đóng cửa hết rồi. Chủ nhà trọ chỉ có mì tôm cho cô gái ăn đỡ. Thùy Vân bế đứa bé cho mẹ nó ăn. Nhìn cô gái đưa đôi tay run lẩy bẩy đón tô mì nấu vội húp lấy hút để Thùy Vân thắt ruột. Thỉnh thoảng đứa bé khóc ré lên trong tay cô. Thùy Vân khe khẽ ru. Ăn xong mồ hôi lấm tấm trên vầng trán, cô gái kéo vạt áo lên lau có vẻ tươi tỉnh hơn rồi đưa tay xin bồng lại con.

- Em tên gì, có đem giấy tờ theo không để chị đăng ký với nhà trọ?

Cô gái lần tìm trong túi áo khoát nhầu nhĩ tờ giấy chứng minh nhân dân đã cũ đưa Thùy Vân. Huỳnh Thị Ngọt. Sinh năm… ngọ. Quê… đúng là miền Tây rồi.

…

Thùy Vân bàn với mẹ về trường hợp hai mẹ con cô gái và ngỏ lời muốn cưu mang cô ấy trong nhà:

- Mẹ à! Tình cảnh cô ấy tội quá. Bây giờ không biết làm gì để sống. Nếu mình không giúp, cô ấy chẳng biết đi đâu, làm gì nữa. Ý mẹ thế nào?

- Mẹ ủng hộ việc con giúp người hoạn nạn. Nhưng ở trong nhà liệu có ổn không con?

- Chỉ cần mẹ đồng ý trông giúp đứa bé, con sẽ tìm việc cho cô ấy. Hy vọng mọi việc sẽ tốt đẹp mẹ ạ!

- Vậy ngày mai con đón mẹ con cô gái đó về đi!

Tuy được mẹ chồng đồng ý nhưng Thùy Vân vẫn thấy lo. Từ nay trong nhà có tiếng khóc cười của trẻ thơ, mẹ sẽ gởi nỗi niềm nhớ thương con trai vào những lời ru tha thiết. Không máu mủ ruột rà nhưng nó là cái duyên cái nợ mà nên. Mẹ sẽ không đi chùa nữa. Cô cứ miên man nghĩ về sự xuất hiện của mẹ con Ngọt trong nhà mình bầu không khí bớt tẻ nhạt hơn.

Sáng hôm sau, bà Xoan không lên chùa như mọi hôm mà ở nhà dọn dẹp chuẩn bị đón mẹ con Ngọt. Bà hiểu tấm lòng của con dâu chỉ muốn bà bớt cô quạnh tuổi già. Con trai cứ đi biền biệt, bà bảo xin về đất liền nó lại nói: “Ai cũng muốn về đất liền thì lấy ai giữ đảo hả mẹ?” Nghe con nói bà cứng miệng. Ừ! Giữ đảo quan trọng hơn. Nhưng còn vợ nó hao gầy tuổi thanh xuân thì sao? Làm gì có sự lựa chọn hoàn hảo. Bà hiểu lý tưởng con trai đang theo đuổi chỉ thấy Thùy Vân sớm tối thui thủi mà thương. Nó lấy việc cơ quan, đi từ thiện làm vui, bà lấy việc sớm hôm phụ giúp nuôi trẻ mồ côi để khuây khỏa nỗi buồn. Hai người đàn bà cô độc cùng một nỗi nhớ về Thắng Tam đang canh giữ biển đảo quê hương. Bốn năm ra đảo công tác được hơn hai lần về thăm nhà mà lần nào cũng vội vì kết hợp công tác tạt qua nhà vài ba bữa. Vợ chồng chưa kịp bén hơi. Mẹ con chưa vơi nỗi nhớ lại vội vã: “Con đi vì đơn vị đang cần”. Bộ đội thời bình có khác chi thời bà chờ đợi ông Thắng ở chiến trường Tây Nam hồi ấy. Có đứa nhỏ này cực một chút nhưng vui…

Thấy con dâu về, bà Xoan lật đật chạy ra. Bà đón đứa bé ngủ ngoan trên tay Thùy Vân, đưa mắt như muốn hỏi: “Mẹ nó đâu?”. Thùy Vân trao đứa bé cho mẹ rồi đi thẳng vào trong. Bà không khỏi ngạc nhiên về thái độ của con dâu:

- Thùy Vân! Chuyện là sao hả con? Mẹ đứa bé đâu sao con không đưa về?

- Mẹ à! Ngọt gửi đứa bé này lại chỗ nhà trọ rồi bỏ đi. Con cũng không hiểu chuyện gì xảy ra nữa. Cô ấy nói với chủ nhà trọ nhờ con nuôi giúp đứa bé vì thấy con là người tốt. Con sẽ lên báo công an và tìm cô ấy về đây. Ngọt chưa đi xa được đâu. Vì làm gì có tiền mà đi. Mẹ trông giúp cháu nhé!

Một ngày quần với công việc mệt nhoài, giờ thêm việc này nữa Thùy Vân cảm thấy căng thẳng. Đúng là ách giữa đàng…

Trời đang dịu mát bỗng chao nghiêng những áng mây đen. Thùy Vân đổ xuống dốc, gió từ biển thổi thốc lên khiến cô loạng choạng. Cô ghé nhà trọ lấy xe rồi chạy thẳng đến trụ sở công an gần đó báo sự việc và xin được giữ cháu bé lại để chăm sóc chờ ngày đăng tin tìm mẹ nó.

Vân hy vọng Ngọt đang ẩn nấp đâu đó để theo dõi cô và sẽ nhận lại con mình. Trưởng công an phường đã có buổi làm việc thấu tình đạt lý. Vậy là trong thời gian chờ đợi Ngọt quay lại đón con, Thùy Vân được quyền chăm sóc đứa bé. Bà Xoan sẵn tấm lòng từ bi mà nuôi dưỡng bé chu đáo hơn. Thùy Vân cảm động trước tấm lòng của mẹ chồng đã không trách phiền mà còn chia sẻ, cảm thông với việc làm của cô. Hình như đứa bé cũng cảm nhận được tình cảm yêu thương của hai người xa lạ dành cho mình nên rất ngoan, cháu không quấy khóc, cứ bú xong là lăn ra ngủ. Hai tuần chăm sóc đã mến tay, mến chân, bà Xoan bàn với Thùy Vân:

- Vân à! Con có dò tìm được tin tức gì của mẹ con bé không? Hay là ta lên công an xin nuôi hẳn đi. Theo mẹ, cô ấy vẫn quanh quẩn đây thôi. Đàn bà khổ vậy đó con à! Nếu bồng bế con còn nhỏ đi xin việc ai người ta nhận vào làm? Xa con mà biết có người tốt nuôi giúp dẫu có đau buồn cũng an tâm hơn. Nỗi khổ này thì mẹ hiểu. Ngày ấy, bố con còn ở trong chiến trường Tây Nam, nơi trường mẹ dạy sắp giải thể nhà trường gợi ý giáo viên tự đi liên hệ xin việc phù hợp với hoàn cảnh mình. Mẹ cũng đi gõ cửa khắp nơi. Sau câu chào hỏi, đại diện cơ quan nào cũng hỏi: “Cô có gia đình chưa?”. “Có rồi”. “Có con chưa?”. “Chưa”. Cuối cùng mẹ đành lủi thủi ra về. Vì, quan niệm thời ấy khá ấu trĩ. Con có biết sao không? Nếu chưa có gia đình thì sẽ có. Nếu có gia đình rồi sẽ có con… Những người như vậy sẽ bận bịu việc chồng con mà xao nhãng việc cơ quan. Cuối cùng, cũng có một nơi nhận mẹ vào dạy. Vì trường mới thành lập, người ta cần giáo viên. Đi dạy được hai năm mẹ mới sinh Thắng Tam cho con đó. Mẹ con bé dại dột quá khi chưa tìm hiểu kỹ người ta đã vội trao thân mình. Cũng may là mẹ tròn con vuông. Ông bà mình nói “đi biển mồ côi một mình” là vậy đó. Mọi hậu quả đau đớn chỉ người phụ nữ gánh chịu thôi. Ngày mẹ sinh Thắng Tam, bố con được nghỉ phép một tháng ở nhà chăm sóc vợ con. Mẹ thông cảm cho mẹ con bé nhưng con cố gắng đi tìm cô ấy về đây để chăm sóc con mình. Mai nầy lớn lên hiểu được hoàn cảnh mình đứa bé tủi thân lắm con à! Mải nói mà mẹ quên. Con định đặt tên con bé là gì? Nếu mẹ bé chưa đặt tên thì ta nên chọn một cái tên nào đó để gọi. Ý con thế nào?

- Nghe mẹ nói con mới hiểu hết những gì mẹ đã trải qua. Con may mắn được làm con dâu của mẹ. Từ nay con xin mẹ chỉ bảo cho con những kinh nghiệm để sống với đời. Còn tên đứa bé con cũng có suy nghĩ rồi. Ta tạm gọi bé tên là Ca Dao được không mẹ? Vì hằng ngày con hay nghe mẹ ru bé bằng những bài ca dao rất hay. Thùy Vân bùi ngùi.

- Được đấy con!

Vậy là, từ ngày có bé Ca Dao, ngôi nhà suốt ngày đóng cửa nay như rộn ràng tiếng khóc cười của bé, nó làm thay đổi nhịp sống tẻ nhạt của hai mẹ con Thùy Vân. Sau giờ làm cô tất tả chạy nhanh về phụ mẹ cơm nước, chăm sóc Ca Dao. Nỗi nhớ Thắng Tam vẫn đong đầy được gửi gắm qua từng lời ru của mẹ. Còn Thùy Vân mượn ca dao để nói lên nỗi niềm nhớ thương chồng và mong ngóng có được đứa con của chính mình.

Nói gì thì nói ẩn sâu trong đáy mắt Thùy Vân vẫn đượm một nỗi buồn. Bà Xoan dành phần chăm sóc Ca Dao để Thùy Vân có thời gian nghỉ ngơi còn đi làm nữa. Nhiều đêm nhìn mẹ chồng ôm Ca Dao say giấc cô thấy chạnh lòng. Ước gì đứa bé ấy chính là ruột rà, máu mủ của mình. Chắc mẹ cũng mong có được đứa cháu để bế bồng lắm nên mới chịu chăm sóc trẻ con dù tuổi mẹ cũng khá cao. Thùy Vân len lén lau nước mắt. Cô và Thắng Tam cưới nhau đã hơn bốn năm rồi. Ngày chồng nhận quyết định ra đảo công tác Thùy Vân cũng buồn lắm. Mới cưới được vài tháng, còn bỡ ngỡ việc cơ quan mới nên chưa dám có con. Có lần chồng về phép được vài ngày thì gặp đèn đỏ, lần thì không trúng ngày trứng rụng. Nghe lời mẹ chồng tâm sự Thùy Vân càng thương bà hơn. Con chưa vào lớp một thì nhận tin chồng hy sinh trên đường hành quân từ đất bạn trở về Việt Nam. Một mình mẹ bươn chải vừa nuôi con vừa lo công tác. Hiểu được hoàn cảnh côi cút của mình Thắng Tam luôn chăm học để mẹ vui, nhưng khi học xong cấp ba anh lại xin thi vào học viện Hải quân rồi đăng ký ra đảo công tác tới giờ đã gần bốn năm rồi.

Trộm vía, bé Ca Dao không kén sữa nên sau thời gian được chăm sóc cẩn thận bé rất bụ bẫm đáng yêu, ít quấy khóc bà và mẹ Thùy Vân. Giờ đây bà Xoan cũng thôi đi chùa. Đàn bà, đôi khi, họ chỉ cần có đứa con cũng đủ an ủi trong cuộc sống lắm muộn phiền này. Có lúc bà Xoan cạn nghĩ hay là con dâu chưa muốn sinh con vì còn phấn đấu hoặc con dâu bị vô sinh. Nếu vậy tội Thắng Tam của bà quá. Cái suy nghĩ ích kỷ ấy có lúc bà cũng làm khó con dâu. Thùy Vân hiểu lòng mẹ nhưng không cách nào giải thích cho bà Xoan hiểu được, có bé Ca Dao cả hai mẹ con mới nhận ra ai cũng mong có đứa trẻ để vui cửa vui nhà. Lần sau Thắng Tam có về nhất định bà sẽ nói thẳng ý nguyện của bà cho con trai hiểu. Biết đâu bé Ca Dao sẽ đem lại điều may mắn cho cả gia đình bà?

Loay hoay với Ca Dao hai mẹ con Thùy Vân suýt quên làm đầy tháng tính theo giấy chứng sinh mẹ bé để lại. Thùy Vân mãi bận bịu cũng quên điện báo chồng hay về sự xuất hiện của bé trong nhà mình. Không khéo chồng về đột xuất thì nguy to. Khi nói ý định này cùng mẹ chồng, Thùy Vân nhận được sự đồng tình của bà Xoan. Nhưng:

- Chuyện này con để đó cho mẹ. Mẹ muốn dành cho chồng con một bất ngờ nên con đừng báo trước. Con đừng lo còn có mẹ bên con mà.

Đúng là có những chuyện xảy ra trong cuộc đời mình không lường trước được. Ngọt đã không quay trở lại tìm Ca Dao lần nào nữa. Mẹ đã nói đúng, Thùy Vân nghĩ. Hy vọng cô ấy đã tìm được việc làm ổn định cuộc sống.

…

Trời trở gió bà Xoan húng hắng ho, lồng ngực thấy khô ran, người đau nhức mỏi mệt. Bà không cố được như mọi khi, Thùy Vân thay mẹ chăm sóc Ca Dao. Nhìn bé ngoan, đã biết ư a hóng chuyện, cứ xong cữ sữa bé lại ngủ say, lòng Thùy Vân như quên hết mọi nỗi buồn. Công sinh không bằng công dưỡng. Sau này lớn lên con có hiểu không hay khi gặp lại mẹ ruột mình thì quên hết những ngày mẹ con, bà cháu gắn bó bấy lâu nay? Dù có bao dung đến mấy cũng chạnh lòng khi nghĩ đến giây phút đó. Sức khỏe bà Xoan có phần trở nặng, cảnh nhà đơn chiết bà lại không muốn đi nằm viện. Bà nhập viện thì không biết Thùy Vân xoay sở như thế nào. Nhưng rồi bà cũng phải chấp nhận vì không gượng được nữa. Thùy Vân đành gửi bé Ca Dao cho chị Thu cạnh nhà để đưa mẹ chồng vào bệnh viện. Lúc này cô mới hiểu “họa vô đơn chí” là gì. May là có những người láng giềng tốt bụng.

Tình hình sức khỏe bà Xoan có phần xấu đi. Thùy Vân điện cho chồng hay. Anh lại chưa thể về ngay được vì chưa có chuyến tàu vào đất liền. Mọi việc chăm sóc Ca Dao cô giao hẳn cho chị Thu để tập trung lo cho mẹ chồng. Nhiều đêm ngồi cạnh mẹ, hết xoa tay lại bóp chân cho bà đỡ đau nhức, Thùy Vân lại thấy có lỗi vô cùng. Cô không sinh được cho bà đứa cháu nào lại để bà vất vả chăm sóc đứa con cô nhặt được mà không lời quở trách. Nhìn bà thiêm thiếp giữa hai cơn đau Thùy Vân thấy nhói lòng. Chồng mất sớm, con còn thơ dại một mình phải vượt qua bao khó khăn thời bao cấp nuôi dạy Thắng Tam trở thành người hữu dụng mẹ đánh đổi niềm vui, hạnh phúc cá nhân để xứng đáng với người chồng đã hy sinh của mình. Mẹ đã tâm niệm không vì bất cứ lý do gì đổ lỗi cho hoàn cảnh mà để Thắng Tam trở thành một người thất học và không được dạy dỗ đàng hoàng. Sự hy sinh của mẹ quá lớn mẹ ơi! Thùy Vân thì thầm.

Một tuần nhờ sự chăm sóc và điều trị tích cực sức khỏe bà Xoan có khả quan hơn. Bà thều thào hỏi:

- Thắng Tam về chưa con?

- Chưa mẹ ạ! Chắc một vài ngày nữa có chuyến tàu chồng con mới về được.

- Còn bé Ca Dao con gửi cho ai? Người đó có đáng tin cậy không? Con bé đáng yêu quá.

- Mẹ cứ yên tâm nghỉ ngơi cho khỏe đã. Con gửi bé chỗ chị Thu, bà chóng khỏe về trông cháu nhé!

- Ừ! Mẹ khỏe. Mẹ khỏe rồi.

Bà Xoan nắm tay con dâu đầy xa xót. Nước mắt bà lăn dài thấm từng giọt, từng giọt vào chiếc gối. Ngày ấy, chồng đi công tác xa bà có đứa con an ủi đỡ nhớ chồng. Nay nhìn con dâu đẹp người đẹp nết vậy mà ông trời chưa cho nó mụm con nào, bà thương lắm nên mới ủng hộ việc con dâu nhận nuôi bé Ca Dao. Giờ sức khỏe bà yếu rồi làm sao đỡ đần nó như trước nữa. Lần này con trai về nhất định bà bắt nó xin về đất liền mới được. Đó là mong muốn của bà nhưng chắc gì Thắng Tam đồng ý?

Cả khu phố có con đường hoa Tigôn đẹp nhất như bừng sáng hẳn lên ngày anh bộ đội sĩ quan hải quân xuất hiện. Nhà bà Xoan rộn ràng tiếng cười nói của bà con khu phố đến mừng bà xuất viện về. Mọi người không khỏi ngỡ ngàng vì sự trùng hợp này. Thắng Tam ôm chầm lấy mẹ, còn bà Xoan cứ hết khóc lại cười. Trong niềm vui sum họp thì bất ngờ chị Thu bế bé Ca Dao sang mừng bà nội xuất viện và ra mắt bố. “Ai cũng hiểu chỉ một người không hiểu”. Thắng Tam kinh ngạc tột cùng đưa mắt tìm Thùy Vân, mặt đỏ bừng bừng. Đây không thể là con anh được. Thùy Vân đọc được trong mắt chồng câu nói ấy. Cô không thể kéo dài giây phút căng thẳng làm mất niềm vui sum họp, định lên tiếng. Nhưng bà Xoan đã nói trước:

- Con ạ! Chuyện nhà còn dài để sau rồi hãy nói.

- Mẹ!

- Nghe lời mẹ con lấy nước mời bà con đi!

…

Bé Ca Dao ngủ ngoan trong tay bố Thắng Tam, chốc chốc lại nhếch mép cười vừa như con chào gặp bố vừa như chế giễu chưa chi bố đã nghi ngờ mẹ Thùy Vân của con. Còn Thắng Tam sau khi bà con về, anh được nghe mẹ kể câu chuyện đầy nhân văn của vợ thì ngượng ngùng xin lỗi.

- Đàn ông là hay chúa ghen, hay nghi ngờ khi chưa tìm hiểu kỹ sự việc. - Thùy Vân cấu yêu chồng, nói nhỏ.

- Được rồi anh sẽ đền cho em một thằng cu nữa cho Ca Dao có chị có em nhé!

Bà Xoan tủm tỉm cười. Tiếng khúc khích của hai con làm bà quên hết cơn bạo bệnh vừa qua.

Ở cái tuổi gần đất xa trời, bà không nghĩ cuối đời mình lại được nếm mùi hạnh phúc gia đình như thế này. Bà vui và hạnh phúc lắm. Giờ mẹ con bà phải vui trước đã. Càng ngẫm càng thấy đúng, cứ làm việc tốt rồi sẽ được đền đáp. Hãy gieo yêu thương để nhận lại yêu thương nhé!

Hình minh họa: vietgiaitri.com

ĐÈN NHÀ BÊN THÌ SÁNG

Cuối cùng gã cũng về với đất sau hai mốt ngày nằm viện. Gia đình đưa gã về nghĩa trang từ lúc nửa đêm nơi có lò thiêu và tẩm liệm luôn. Sống như thế nào, chết thế ấy. Lạnh lẽo, cô đơn. Gã có hai vợ với hai đứa con gái. Những ngày cuối cùng còn trên dương thế, tranh thủ lúc tỉnh táo giữa những cơn hôn mê gã tâm sự với bồ cuộc đời khốn nạn của gã. Bồ khóc sướt mướt mong gã sống thêm để được chăm sóc. Gã ra vẻ cảm động lấy tay ra hiệu cho bồ cúi sát vào mặt như thể gã tặng bồ một nụ hôn chứa chan lưu luyến và cảm ơn. Suốt thời gian gã ủ bệnh cho đến hôn mê phải đi cấp cứu nằm viện, bồ luôn bên cạnh chăm sóc tận tình chu đáo. Kể ra đến cuối đời, gã không có gì phải hối tiếc. Dù gã là một thằng đàn ông chẳng ra gì trong mắt mọi người, gã là kẻ ăn bám, sống bên lề xã hội, không giấy tờ tùy thân, nhưng vẫn còn một con đàn bà chí tình chí nghĩa như vậy là quá đủ rồi.

Nhưng gã là ai? Xã hội này còn nhiều người như gã không? Cha gã một bác sĩ da liễu rất giỏi, trong năm đứa con, không đứa nào nối nghiệp bố. Bác sĩ Vũ là một kẻ sĩ bất đắc chí, hợm đời. Lão cho rằng mình giỏi và không có đứa nào ngoài lão nắm vững từng loại bệnh về da liễu một cách bài bản như ngày xưa lão từng được học với những bác sĩ nước ngoài. Lão chữa cho biết bao bệnh nhân hết bệnh nhưng bệnh của lão, bác sĩ nào cũng bó tay. Cũng vì lão là bác sĩ bậc thầy nên ai cũng ngại kê toa bốc thuốc. Lão thấy mình cô đơn không ai đủ tầm để đổi trao chuyên môn nghiệp vụ. Vậy là lão tìm đến rượu. Rượu là cứu cánh cho những kẻ bế tắc trong cuộc sống. Lão làm bạn, trở thành tri âm tri kỷ và thiếu nó lão như con cá sống trên cạn. Đầu tiên lão chỉ lấy rượu để giải sầu, để nghiền ngẫm sự đời, sau đó lão uống rượu thay nước hằng ngày. Cứ khát nước lão lại tu rượu. Người lão lúc nào cũng khật khà khật khưỡng. Khi lão cầm cái ly cứ mải sóng sánh, lắc lư trên đôi tay run rẩy, mắt trắng dã, da bợt ra, đám con thì thầm với nhau lão không sống được bao lâu nữa đâu. Chúng âm thầm lo hậu sự khi lão cố tu rượu vào để chứng minh lão còn tồn tại. Cái ngày đám con chờ đợi tiễn đưa lão cũng đến. Lão ra đi trong cơn quẫy đạp, đau đớn dữ dội. Rượu có sức tàn phá ghê gớm. Lão chỉ còn da bọc xương. Cỗ áo quan sơ sài không xứng với cái nghề lúc sống lão cống hiến cho xã hội. Biết làm sao được! Lão được đưa đến lò thiêu ở một nơi không phải quê xứ, lão cũng không có nhà để đưa về. Lão đang sống ở một nơi thật xa quê.

Lúc lão mất, gã vừa tốt nghiệp cấp ba. Hoài bão được vào một trường danh tiếng bỗng tan tành mây khói. Đang lang thang ở mạn ngược, gã được lệnh phải khăn gói vào nơi lão sống để đưa tro cốt lão về quê. Thực ra, đó cũng không phải quê lão, chỉ là nơi công tác, người ta cấp cho lão một căn nhà tập thể nho nhỏ cho một gia đình đông con ở nơi đất chật người đông. Khi lão xin nghỉ việc, đúng hơn người ta sắp xếp cho lão nghỉ vì không thể để một bác sĩ suốt ngày say xỉn khám bệnh ở một bệnh viện thuộc hàng lớn nhất nước. Gia đình lão bắt đầu những chuyến di chuyển giống như dân du mục vì cái tính sĩ diện của lão quá lớn. Con lão tự mưu sinh. Có đứa cũng thành công, đứa mạc vận như gã. Đời lão chẳng có gì để lại cho con cháu ngoài tấm thân tàn tạ. Ai rồi cũng về với đất, cái kết của cha con gã giống nhau cùng một con đường, cùng một trải nghiệm.

Cuộc đời đưa đẩy gã bước chân vào đời như một gã vừa thọt vừa chột. Gã không rõ đường sáng làm sao đi vững được? Gã bắt đầu mưu sinh bằng đủ nghề. Từ bốc vác, chạy xe ôm, buôn thịt chó, bán quần áo cũ đến môi giới xin việc làm, cả nhà đất… Đặt chân vào lĩnh vực nào gã cũng cho là mình bậc thầy. Gã khoát lác cứ như mình sinh ra để làm nghề đó. Ai thuê gì làm nấy. Không làm lấy gì sống? Một câu hỏi đặt ra không cho riêng gã. Nhiều lần gã thất bại. Có hề gì. Thất bại là mẹ thành công. Gã tích lũy được kinh nghiệm trong trường đời. Gã bắt đầu gian manh, mánh khóe. Đời dạy con người nhiều bài học quí báu từ cuộc sống, gã còn học thêm được nhiều mưu mẹo để lách luật trên thương trường. Đôi khi, gã bể mánh quay về làm cu li cho những tay thầu xây nhà trong các khu dân cư. Kể ra gã cũng đầy quyết tâm. Trong bốn anh em trai chỉ có gã là lăn lộn trường đời nhiều nhất. Gã có tiền, đầy phong trần và gã có con khi tuổi đời còn rất trẻ. Đàn bà và trẻ con không trói buộc được đời gã ở cái xó xĩnh quanh năm bán mặt cho đất bán lưng cho trời. Gã xem đó là một sự cố trên bước đường lang bạt mà thôi. Không chịu trách nhiệm nuôi con. Đó là bản tính của gã. Hai đời vợ, hai đứa con đều theo vợ như lời gã khai nhận với bồ trong lúc hấp hối với khoảng chục bồ khác nữa. Đến cuối đời gã còn tự hào với thành tích đào hoa của mình. Gã không sống chung được với ai, vì vậy ra ngoài thuê nhà trọ và gặp bồ cũng có hoàn cảnh tương tự.

Mẹ gã dù có thương con cách mấy cũng không thể sống cùng gã được. Những ngày gã ngã bệnh nằm lây lắt trong căn phòng trọ tăm tối một mình, lúc gã quằn quại với cơn đau khủng khiếp bà cũng không thể kề cận. Bà sợ ngửi mùi hôi thối từ thân thể kém vệ sinh của gã bám vào. Bà là người ưa sạch sẽ, thích gọn gàng, tươm tất từ sợi tóc đến móng tay, móng chân. Đặc biệt bà có thể tắm ngày đôi ba bận. Bà không quen chăm sóc người bệnh. Con cháu trách bà chỉ phân trần “mẹ già rồi, không thể tiếp xúc với mùi kinh tởm ấy được. Mẹ buồn nôn lắm”. Bà đúng là vợ một bác sĩ da liễu. Nhưng những cách cư xử của bà làm cho người ngoài nhìn vào có cảm giác gã là một đứa con nuôi, chuyện bà đối xử lạnh nhạt là đương nhiên. Trước khi nhắm mắt gã nói với bồ: “Anh thương mẹ nhiều lắm. Anh là đứa con bất hiếu, mong mẹ tha thứ cho anh”. Hôm tang gã, bồ có nói lại lời trăn trối ấy. Bà ngồi im. Sáng ấy, bà đến đốt cho gã nén nhang rồi ra về vì thấy khó chịu trong người. Gã chết đi như sự giải thoát cuộc đời trầm luân mà gã trót mang ở kiếp nạn này và giải thoát cho người sống khi gã là gánh nặng “bỏ thì thương mà vương thì tội”. Đến mẹ gã còn quá vô tình thì hỏi ai sẽ dành cho gã những giọt nước mắt xót xa?

Gã nằm thoi thóp trên giường bệnh. Lúc tỉnh lúc hôn mê. Khi tỉnh gã kịp nhớ mấy hôm rồi gã chưa uống được giọt rượu nào. Tự dưng gã thấy thèm cái mùi cay cay, cái vị nồng nồng của rượu. Gã thấy lân lân lại xin tiền mua. Con đường gã thành ma men khác với cha gã nhưng cùng về một đích cuối và gã có cách đi nhanh hơn. Gã mới ngoài ba mươi mùa xuân nồng. Gã triền miên trong rượu nhưng không lưu manh như Chí. Vì gã còn chút liêm sĩ ở đời. Gã cũng không thèm rạch mặt, nằm vạ xin tiền. Vì lo sợ gã ra ngoài không an toàn tính mạng người nhà chuẩn bị cho gã rượu giống như cho lão. Gã khác Chí ở chỗ không có tiền gã sẽ mua thiếu, rồi ghi địa chỉ nhà cho chủ quán đến đòi tiền. Được cái gã chưa quỵt tiền ai bao giờ. Đôi khi gã gặp những thằng ma cô đứng đầu hẻm chỉ cầm ống tiêm thôi cũng vãi đái rồi. Chính những cơn say triền miên đã biến gã từ một thanh niên có hoài bão trở thành con ma men và giờ thần chết chỉ chờ sự lụy tàn của gã là rước đi. Nghĩ đến, gã thấy rùng mình về sức tàn phá của rượu đắng. Tại sao gã lại vùi chôn tuổi thanh xuân của mình như chiếc xe tuột dốc không phanh vậy? Gã tự lao nhanh xuống vực thẳm và không ai kịp níu giữ gã lại nữa. Tất cả đã quá mỏi mệt vì gã rồi. Giải thoát là cách tốt nhất mà mọi người cùng nhất trí.

Đám tang gã diễn ra nhanh gọn, thủ tục đơn giản nhất nhưng có chút ấm áp khi vợ con thứ hai của gã kịp thời có mặt. Hai vành tang trắng, giọt nước mắt còn sót lại chút tình người vẻn vẹn ba mươi phút cuối hẳn là gã cũng hài lòng. Để tránh sự phức tạp diễn ra, người nhà gã cho bồ lánh mặt, mặc dù bồ là người xứng đáng được chít vành khăn tang cho một cuộc tình đầy chông chênh với gã. Kiếp trước bồ nợ gã món nợ nghĩa nhân nên kiếp này phải trả một cách tự nguyện. Có lần bồ đòi gia đình gã cho bồ một chút danh phận. Danh phận gì ở đây với một thằng dở hơi sắp chết? Người nhà gã trả lời bồ. Mà cũng đúng. Có người trong hoàn cảnh đó đã “xa chạy cao bay”, đằng này bồ cứ xáp vô một cách tự nguyện. Thiệt lạ! Thế mới đời!

Nghĩ đi nghĩ lại thấy ông Nam Cao tài thiệt. Tài đến thế là cùng! Đời đã sinh ra Chí thì hà cớ gì không rặn thêm Thị Nở cho “Đôi lứa xứng đôi” nhỉ? Chuyện về gã tưởng chỉ có thế. Mới đây dân tình đồn thổi, thằng ấy trông củ mỉ cù mì vậy mà cũng hay ra phết đấy. Còn hay thế nào thiên hạ cứ dấm dấm, dúi dúi thông tin như giấu mắm lên máy bay không bằng. Cứ như chuyện gã sẽ rơi vào quên lãng nào ngờ đến một ngày nhóm siêu bình luận viên khai quật triệt để. Tưởng không có gì vậy mà có đấy, có đấy…

Những ngôi nhà trong khu phố tôi đêm đêm vẫn rực sáng, ai cũng hoan hỉ chào nhau tỏ bày tình thương mến thương. Sự đoàn kết, tương trợ được phát huy tối đa, không ai rảnh việc mài đũng quần ngồi mách lẻo chuyện người khác. Nếu chẳng may vô tình lọt ra ngoài đến tai những bình luận viên siêu đẳng thì người hàng xóm mới biết thực ra nhà ai cũng có mảng tối. Vì ai cũng nghĩ đèn nhà bên bao giờ cũng rạng sáng hơn nhà mình.

Sự đời lắm cái trớ trêu, đôi khi không nói trước được. Khu dân cư nơi hắn trọ có đôi vợ chồng rất hợp nhau trong từng lời ăn tiếng nói, trong công việc kinh doanh. Ai nhìn vào cũng ngưỡng mộ. Giàu có và hạnh phúc, kiếm tiền quá dễ dàng. Chồng tung vợ hứng lừa khách hàng nhẹ dạ cả tin. Cứ như diều gặp gió bay mãi trên bầu trời.

Hắn tên Thái, một việt kiều Mỹ, sau mấy chục năm bôn ba xứ cờ hoa trở về thăm quê, đã bị Thanh, cô gái vừa vái lạy anh chồng Hàn đang chạy bàn trong quán bar hớp hồn. Tiếng sét xẹt ngang bầu trời đang chang chang nắng làm cả hai cháy sém trái tim đen. Hắn bắt đầu làm quen, xin số điện thoại, đưa đón cô em xinh đẹp có chút trục trặc về hôn nhân. Thái mủi lòng trước những lời tâm sự chân tình đầy chua xót phận đời đắng cay. Lần đầu hắn rung động trước người đẹp, mạnh dạn nắm tay Thanh bày tỏ sự đồng cảm, xin được sẻ chia với cô em có hoàn cảnh đáng thương. Bỏ chồng là chuyện bất đắc dĩ của người phụ nữ. Chẳng qua lỡ gặp phải người chồng vũ phu hoặc ích kỷ, ti tiện, ghen bóng ghen gió nên đành phải ra đi. Phụ nữ là cành hoa, là trứng mỏng mà, phải biết trân trọng thương yêu chứ. Đằng này cứ vùi hoa dập liễu ai chịu nổi phải chia tay thôi. Ngày qua tháng lại hắn và cô em như cá gặp nước rồi tình yêu đến lúc nào không hay. Sự kết hợp làm ăn thành công trong phi vụ đầu tiên đem về cho hai người vài trăm triệu trong thời gian ngắn khiến Thái nghĩ đây chính là người hắn đang tìm kiếm để phối ngẫu. Ông bà nói: Không phải tự nhiên mà thành, nhưng đây quả là một cặp trời sinh. Hãy để họ có nhau để đời bớt cô đơn.

Cơn sốt bất động sản nóng lên từng ngày. Nhu cầu người mua tăng đột biến. Có lúc năm bảy người cùng đặt hàng, vợ chồng hắn ao ước phải chi có cỗ máy mình lắp ráp trong đêm để sáng ra có nhà để khách hàng lựa chọn. Giá đất theo đó tăng vù vù, những dịch vụ nhà đất có lúc tăng không có dấu hiệu hạ nhiệt. Vợ chồng hắn trúng mánh, vi vu suốt ngày, chạy như con thoi từ khu dự án này đến khu đất nọ. Làm việc như điên, tiền vô ào ào khiến người khác ngưỡng mộ tài kiếm tiền của vợ chồng Thái Thanh quá trời. Những siêu bình luận viên dự đoán khối tài sản kết sù thu được trong thời gian ngắn của vợ chồng hắn là tỉ tỉ. Chứ ai dại gì đi nói cho bàn dân thiên hạ biết con số cụ thể là bao nhiêu. Mà lạ, cô vợ hắn ngày càng đẹp ra. Cô ấy có nụ cười “tỏa nắng” với hàm răng trắng sứ. Nhìn sáng lóa đến giật cả mình. Đối lập với anh chồng đen giòn, vì thường ngày phải ra công trường chỉ huy thợ xây những ngôi nhà cao tầng cho kịp tiến độ thi công theo đơn đặt hàng của khách. Có lúc vợ chồng Thái Thanh xây ba bốn căn liền nên cứ phơi người ngoài sương gió. Không sao, miễn có tiền là vui. Đến tỉ phú giàu nhất thế giới cũng còn tranh thủ cơ hội nữa là. Mình chẳng là cái đinh gì! Bài học được rút ra từ cái đầu đinh của Thái. Kinh nghiệm từ những năm tháng lăn lộn bên Mỹ quốc, đồng tiền phải sử dụng đúng mục đích. Mười mấy năm trở về Việt Nam hắn đã được nội hóa. Tiền làm ra vợ quản lý. Đúng chuẩn Việt Nam luôn.

Thật ra, có thời gian gã đi làm cu li chỗ hắn. Thi thoảng anh em cũng có nâng lên đặt xuống không phân biệt chủ tớ. Vợ hắn cũng tham gia phong trào... một, hai, ba… dô. Dân xây dựng mà. Có lần đang ngồi lay ray thì anh nhà đèn tắt phụt, hắn nhanh chân chạy đi đốt đèn cầy cho anh em thấy đường nhậu tiếp, chẳng biết vô tình hay cố ý cái anh nhà đèn lại phụt sáng bất ngờ. Bàn tay gã chưa kịp rút khỏi đùi vợ hắn. Con dao sáng loáng ném ra cái xoảng, mọi người hoảng hồn chạy tán loạn. Cuộc vui chưa chi đã sớm vội tàn. Tất nhiên người mất việc là gã. Những sự cố tương tự cứ xảy đến với gã như có sự sắp đặt số phận cho đến ngày gặp được bồ trở thành một cặp song kiếm hợp bích.

Còn hắn, lần ấy nổi cơn tam bành trị vợ một trận nhớ đời. Hóa ra trên đời đàn ông đều giống nhau cả à? Từ Hàn Quốc đến Việt Nam? Vợ hắn cãi lại. Đàn ông thằng nào chẳng thế, mầy thử biết hết rồi còn hỏi gì nữa. Hắn cũng không nhường vợ. Dù hắn có tiếp thu nền văn minh tiên tiến bên Mỹ quốc thì bản chất hắn, dòng máu hắn vẫn còn là Việt Nam thứ thiệt. Thế mới biết không dễ gì đồng hóa được những người khác màu da.

Đồng tiền có sức cám dỗ kỳ lạ. Càng lao vào kiếm tiền thì càng bị nó chi phối và tha hóa. Vợ chồng hắn cứ muốn làm giàu hơn khối tài sản kết sù của mình bất chấp mọi thủ đoạn. Cái giá phải trả cũng đắt đỏ làm sao. Hắn và vợ quên đi nền tảng hạnh phúc là đồng cảm, sẻ chia như phút ban đầu. Cho đến một ngày hắn chợt nhận ra cô vợ xinh đẹp của mình đang thủ thỉ với thằng bạn khác của hắn trên mức bình thường, hắn đã gạn đục khơi trong năm lần bảy lượt để tìm lại chút yêu thương mùa cũ. Nhưng rồi sao nó cứ nhạt dần. Những công trình nhà đang xây dở, những dự án mới cứ tuột khỏi tầm tay. Với kinh nghiệm dạn dày hắn biết mình phải làm gì. Hắn âm thầm kiểm tra toàn bộ tài khoản gửi các loại ngân hàng. Sau khi nắm vững các thông tin, hắn chỉ cười khẩy. Vợ đanh đá, chua ngoa cũng khôn lõi và có kỹ năng, kỹ xảo đấy. Hắn tự nhủ. Được thôi. Hãy đợi đấy. So về kinh nghiệm láu cá thì vợ làm sao qua mặt chồng. Lợi dụng sự sơ hở của vợ, hắn đã làm một việc không đáng mặt đàn ông. Lừa cho vợ uống rượu say, cầm tay vợ ký vào giấy tự nguyện chuyển giao những tài sản có giá trị bền vững nhất sẽ thuộc về hắn. Đời mà, hơn nhau ở thủ đoạn, đừng tưởng người không nói là không biết gì.

Vợ hắn ra điều ăn năn hối cải, một lần bắt được chín mười lần không. Hắn cảnh giác và kiểm soát gắt gao hơn. Hắn tinh quái ở chỗ càng ra vẻ yêu chiều vợ hơn lúc nào hết. Những công trình đã xong, khách hàng đã thanh toán đầy đủ. Phần giao dịch này hắn tự giải quyết vợ không hay. Cho đến một ngày tòa án gọi vợ chồng hắn phải có mặt tại tòa để giải quyết việc ly hôn vợ mới tá hỏa. Vợ làm ầm lên. Hắn nói vẻn vẹn một câu: Hẹn gặp nhau ở tòa. Thế là ra đi trắng tay. Mèo lại hoàn mèo.

*

Khi bệnh trở nặng và đang cô đơn, gã chợt nhớ đến Thanh. Bà chủ cũ. Chỉ là định tám cho đỡ buồn không ngờ gặp lúc Thanh đang lang thang trên phố vắng, ngắm nhìn những vì sao cô đơn:

- Chào Thanh! Lâu quá không gặp. Lúc này cô đang ở đâu?

- Anh Vinh à? Sao lại là anh? Tôi mất hết rồi. Thái đã ly hôn tôi trở về bên Mỹ với tất cả tài sản rồi. Tôi giờ trắng tay.

- Vậy cô sống ở đâu? Chỗ tôi còn phòng trọ hay cô về ở đó đi. Tôi kiếm được việc làm sẽ rủ cô đi chung. Hồi đó cũng tại tôi mà cô bị hắn đánh đập. Nhưng sao cô không biết phòng thân? Gã sốt sắng.

- Thì cũng có chút đỉnh. Anh cho tôi về chỗ anh thiệt chớ?

- Nếu cô không chê.

Một chút trượng phu khi gặp phụ nữ gãy gánh giữa đường làm Thanh cảm động. Theo lời gã cô tìm đến nhà trọ . Không ngờ gã sống quá luộm thuộm, hôi hám. Người nhà còn bận phải mưu sinh đâu thể phục vụ gã suốt được. Cám cảnh của nhau, ban đầu Thanh mướn phòng riêng, tiện thể nấu cho gã bữa cơm. Sau lại thấy mướn hai phòng phí tiền nên gã bàn với Thanh thôi trả một rồi dọn sang phòng gã cho tiện, bớt chi phí trong lúc chưa tìm được việc làm. Thế là từ đó vợ hắn trở thành bồ gã. Xét về pháp luật gã không sai. Cả hai đều tự do. Nhưng xét về đạo lý, vợ con gã còn cù bất cù bơ với lại khi sống chung họ không làm tờ hôn thú.

Từ khi bồ về sống cùng gã, gia đình bớt một gánh lo. Dù biết cuộc tình chông chênh này chẳng đi đến đâu, có người sớm hôm bầu bạn với gã vẫn hơn. Rồi gã thấy ngày càng bế tắc trong cuộc sống. Trong cơ thể gã căn bệnh ung thư gan giai đoạn cuối hoành hành dữ dội hơn. Kết quả của quá trình sống vất vưởng của gã. Gã lại lao vào rượu để quên sầu, quên nỗi đau thân thể cả tinh thần. Bồ có khuyên can cũng bằng thừa. Cho đến ngày gã kêu bồ báo tin cho người nhà biết đưa vào bệnh viện thì đã quá muộn.

Lúc bác sĩ thông báo: Xin lỗi chúng tôi đã hết cách… bồ khóc gào thảm thiết:

- Anh ơi! Anh mau tỉnh lại đi anh. Em muốn được ở bên anh, chăm sóc anh…!

- Đồ dở hơi tự quàng cái ách vào cổ à? Sống thế quái nào được khi cái gan nó đen hơn than đước rồi.

Bồ trả lời một cách dõng dạc:

- Thế các bác có biết tình người là gì không vậy?

*

Tôi viết câu chuyện này khi người nhà gã cho biết bồ thường lên chùa cúng cầu siêu cho gã hàng tuần cho đến trăm ngày mất của gã. Nhiều người đặt câu hỏi:

- Gã có gì mà bồ tận tâm với gã quá vậy?

Có sống tận cùng dưới đáy xã hội mới quí tấm chân tình lúc mình bị ruồng bỏ, bơ vơ, dù kẻ đứng ra cứu giúp mình là ai đi nữa cũng là người mình đáng phải mang ơn!

Hình minh họa: blog

CHIM CÁNH CỤT BIẾT BAY

Đêm trước ngày rước dâu, má thì thầm: “Làm thân đàn bà con gái, chịu thiệt thòi một chút cũng không sao, nghen con. Lúc nào cảm thấy đời sống lứa đôi ngột ngạt, con phải biết mắt nhắm mắt mở. Không phải sự thật nào cũng cần được biết. Không phải cạn cùng của sự thật là… sự thật, biết không con”.

Bao ngày chạy đôn chạy đáo lo đám tiệc, giờ nghe lời má, tiếng được tiếng mất. Còn má ngồi ngắm nhìn con gái, mới ngày nào còn đỏ hỏn trên tay, ngày mai đã là con nhà người ta, má ứa nước mắt. Dạy con mà má thấy trĩu nặng trong lòng. Cái triết lý ấy của bà mẹ nghèo quanh năm sống ở đồng bưng nghe có cái gì xa xót, đắng cay. Bà mẹ nào cũng dạy con bằng tất cả tấm lòng, bằng sự đúc rút kinh nghiệm từ cuộc sống. Ngày trước, phận mồ côi, má nào được ai dạy dỗ, vậy mà đời cho má một đặc ân có cái nhìn thấu đáo.

Ngày mai, Tư Lành sẽ là vợ của một người đàn ông tận đẩu tận đâu, mặt mũi như thế nào còn chưa dám nhìn rõ. Mắt có lác, chân có đi cà thọt, tay có bị khoèo không? Tư Lành thấy chơi vơi, chới với. Qua giới thiệu của người thím họ xa rằng: anh ta và gia đình rất tốt. Nghe thì biết vậy. Tư Lành là gái quê biết đâu để “xác minh lý lịch”. Làm sao có điều kiện để đi “tìm hiểu”. Ở nơi khỉ ho cò gáy này thông tin truyền đến như chó chạy đất cày. Chỉ thắc mắc, nhà giàu có sao đi hàng trăm cây số về nơi xa xôi, hẻo lánh phải băng qua một cánh đồng chó ngáp, tới một dòng sông mênh mông, chờ sang đò đi một đỗi nữa mới tới để cưới vợ?

Bà mối nói: Trai thành phố bây giờ thích tìm gái ở nông thôn chân chất, hiền lành. Gái quê dễ thương cả dễ dạy. Làm dâu có gì cực đâu, chỉ cần ở nhà chăm sóc, cơm nước cho cha mẹ chồng là được rồi. Chẳng hơn ở quê làm thuê, làm mướn hoặc đi làm công nhân không đủ tiền thuê nhà trọ sao? Đâu phải ai cũng được người thành phố để mắt tới!

Bà mối vẽ ra một chân trời tươi hồng, mây trắng thảnh thơi bay cứ như là Tư Lành sinh ra để thuộc về nơi đó. Lời bà mối đúng quá. Nghe bùi tai quá. Ba má Tư Lành dè dặt gật đầu, còn với theo:

- Thím Sáu à! Vợ chồng tui quê mùa, ít hiểu biết, trăm sự trông cậy thím. Ở trên đó ngó chừng dùm con nhỏ, nó còn dại khờ lắm nghe thím.

- Anh chị Út cứ yên tâm đi! Em cũng coi giò coi cẳng rồi mới mai mối cho cháu chỗ đàng hoàng cho nó ấm thân, sau này anh chị còn được nhờ nữa chớ.

- Được vậy vợ chồng tui cám ơn thím nhiều lắm.

Rồi tới ngày Tư Lành lên xe bông. Đám con gái nhà quê được dịp ngắm trai thành phố. Tụi bạn nói Tư Lành tốt phước ghê tự nhiên lấy được chồng ăn trắng mặc trơn. Đầu chải phồng lên có móc lai hai bên thiệt ngộ. Mặc áo sơ mi trắng, quần tây thẳng ly có quai đeo nữa, bảnh lắm. Vậy đó, đứa nào cũng ríu ran, ríu rít đòi được làm dâu phụ. Chỉ có Tư Lành thấy chông chênh, chống chếnh.

Lời má dặn chờn vờn trong đêm xuất giá. Nó sụt sùi vài ba bận, gà gật năm bảy lần thì bị đánh thức. Ba trầm ngâm bên ly rượu cạn suốt năm canh. Tư Lành xót xa nhìn mái tóc rễ tre cứng quéo, bàn chân to bè lấm bùn của ba xỏ đôi giày nào cho xứng? Giữa tiếng nỉ tiếng non, ba ngước nhìn bầu trời đầy sao rồi bất thần hỏi:

- Ngày mai ba không đi được không con?

- Sao vậy ba?

- Ba không muốn người ta khó xử, với lại ba không quen đi xe.

- Ba không thương con sao?

Tư Lành hỏi làm ba thêm nghẹn đắng.

- Thương con lắm chớ. Nuôi con tới chừng này chỉ mong con yên bề gia thất. Con ráng làm tròn bổn phận nghe con! Ba…

Có điều gì đó ba không muốn nói ra sợ con gái buồn. Ba mặc cảm mình nghèo, thấy không phù hợp với nơi sang trọng.

- Chắc gì họ giàu có mà ba ngại?

Câu hỏi lửng lơ như cái móc câu.

Cuộc đời ba má gắn liền với ruộng rẫy. Đêm ngủ còn vương mùi bùn đất. Sáng dậy đã tất bật tay len, tay cuốc ra đồng làm thuê. Ước mơ giản dị nhất là cho chị em Lành được cấp sách tới trường rồi có cái nghề để thoát nghèo. Vậy mà có thành hiện thực được đâu.

Chị Hai Hiền của Lành mới xong cấp hai đã phải nghỉ học đi làm công nhân xí nghiệp ở tận Bình Dương. Nhọc nhằn, tằn tiện, gói ghém lắm mỗi tháng gởi về triệu bạc phụ ba má nuôi các em. Đáng lẽ chị Hai lấy chồng trước nhưng chị không chịu:

- Chỗ chị làm, công nhân nam cũng hoàn cảnh như vậy, cưới về thêm gánh nặng gia đình, để chị lo cho các em thêm vài năm nữa.

Chị Hiền mộc mạc, dễ thương là vậy. Hồi đó chắc ba má nghèo quá ăn uống kham khổ không đủ chất nên chị đèo đẹt thấy tội gì đâu. Khi mua được con cá, miếng thịt lại nhường em, dành phần ba má. Hai chị em cũng hay chia sẻ buồn vui. Từ ngày chị đi làm công nhân Tư Lành buồn thỉu, buồn thiu không người tâm sự. Ngày vui của Lành, chị chỉ xin nghỉ được hai ngày. Đêm qua, lúc hai chị em thủ thỉ, chị Hai lấy chiếc nhẫn nhỏ xíu xiu ra tặng, còn dặn em cất kỹ để phòng thân khi gặp bất trắc bán nó tìm về quê. Chị dặn thêm “đừng để chồng em biết nghe”. Chị chưa có gia đình mà chu đáo vậy đó. Tư Lành chỉ biết ôm chị, rồi hai chị em cùng khóc. Người chịu thiệt thòi là chị mà chị không đòi hỏi gì cho riêng mình. Tư Lành thương chị suốt ngày ngồi phòng máy lạnh, hết giờ, tan ca túa ra như ong vỡ tổ, quáng quàng tấp vô lề đường mua vội mớ rau héo, chút tép, ít cá hẩm về nấu ăn qua quít rồi tranh thủ nghỉ ngơi. Ngày mai lại vào ca tiếp tục vòng quay, chẳng có thời gian đâu để tìm hiểu, quen ai. Người trắng bệt thiếu sức sống. Chỉ có tấm lòng chị dành cho gia đình là nồng ấm, dạt dào. Còn thằng Hiếu, con Thảo đang lem luốc chắc sẽ buồn lắm luôn.

Tư Lành mộc mạc, chân quê, chẳng biết phấn son làm đẹp, lại chưa biết yêu là gì, vừa tốt nghiệp cấp ba, còn đang phân vân học tiếp hay xin đi làm công nhân như chị Hiền. Bữa nọ, thím họ xa về quê chơi thấy Lành, liền buông tiếng trong bữa cơm: “Con gái học chi nhiều. Về trển coi được đám nào thím làm mai cho. Hễ được dẫn về coi mắt luôn nghe”. Và miếng cơm nhè nhẹ, Tư Lành mắc cỡ không dám ngước nhìn thím. Tưởng là câu chuyện đẩy đưa ngờ đâu ba tháng sau thím xuất hiện với một thanh niên ăn bận khá bảnh bao trong căn nhà nền đất nổi vẩy rồng, lấy khăn giấy lau cái ghế đẩu ba đóng bằng ván còng ngồi đùng đưa xiêu vẹo. Suốt buổi coi mắt Lành chỉ dám ngước mắt nhìn một lần rồi cụp xuống khi bắt gặp ánh mắt đong đưa của anh ta. Vậy mà không hiểu sao má khe khẽ gật đầu.

Đêm tân hôn, Lành tìm hoài không ra dáng hình của người chồng như mơ ước, chỉ thấy người đàn ông say khật khưỡng, ôm Lành như thú vồ mồi. Thỏa mãn, anh ta lăn ra thở hồng hộc, không quên rít lên: “Trong nhà này, cái gì của cô thì hẵng đụng vào, không thì thôi, đừng tò mò”. Trong nhà này có thứ gì là của Lành? Những thứ thuộc về Lành sẽ là tất bật cơm nước, chợ búa, lau chùi, giặt giũ. Trong nhà bếp sắp xếp rất trật tự, ngăn nắp. Có một nơi rất trang trọng đặt hai chiếc hộp theo qui định số tiền điện nước, ăn uống trong tháng của cả nhà tương ứng cho mỗi người. Hằng ngày, Lành được phép mở ra một lần lấy một số tiền nhất định, đi chợ. Tiền thừa còn lại sẽ được cho vô cái hộp thứ hai. Mà làm gì có tiền thừa nhiều. Theo lời mẹ chồng Lành, đó là cách gia đình bà tiết kiệm bấy lâu nay. Cuối năm sẽ mở ra, tiền được bao nhiêu bà dùng giúp đỡ những “người nghèo” trong khu phố! Con cháu học theo đó mà làm.

Mười tám tuổi, Lành vào đời chẳng lấy chút ngọt ngào. Ngày đằng đẵng dài, đêm thăm thẳm sâu ngồi canh cửa chờ chồng chân bước thấp bước cao, liêu xiêu, lẹo vẹo vào nhà. Có bữa Lành vừa mở cửa đã vấp phải đống thịt nằm kềnh ra đó. Lại dìu, lại lau rửa thay áo quần rồi nghe những lời cợt nhả, lả lơi ong bướm. “Làm thân đàn bà con gái, chịu thiệt một chút cũng không sao, nghen con”. Lời má văng vẳng theo. Chén cơm Lành ăn đã bắt đầu nêm một ít vị mặn…

Mẹ chồng Lành một người phụ nữ phốp pháp, tóc uốn tém rất “men nì” còn móng tay móng chân sơn màu nho chín. Nhìn vào bà ta vừa ra chất đàn ông vừa tinh quái đàn bà. Giọng bà phát ra đầy quyền uy, ngắn gọn:

- Cô phải biết phận mình. Tôi cưới cô cho thằng Đức chỉ trên danh nghĩa thôi. Thực chất là tôi mua cô từ bà thím họ xa gì đó của cô, chớ cô tưởng bước vô được gia đình danh giá này dễ lắm à? Ngoài công việc cô được giao trong nhà này ra còn con chó MiLa là bạn cô. Nhưng cô cũng phải chăm sóc nó cẩn thận đó. Mà nè, từ ngày cô về tới giờ thằng Đức nhà tôi có làm ăn được gì không mà cô trấm trơ ra vậy?

Phận của Lành trong nhà này là gì có ai xác định được đâu mà bảo Lành phải biết? Lành không có thời gian nghĩ cho bản thân mình. Ông bà ngoại chồng nghiêm khắc xét nét từng chút một. Ăn uống theo giờ nhất định, món ăn thay đổi theo sở thích, áo quần không được giặt máy… Chừng ấy công việc đã mệt phờ lại thêm cha chồng hay trở chứng nay cà phê đắng, mai trà nhạt, canh mặn, đồ kho không vừa miệng… Thôi thì đủ thứ dội vào thân phận của kẻ vừa làm tôi đòi, vừa làm cháu con, làm vợ như Lành. Đúng là một diễn viên đa năng! Vai nào cũng đòi hỏi Lành phải hoàn thành thật tốt. Công của Lành là đêm đêm được phục vụ cậu chủ đến rã rời nhưng không được kêu ca, phàn nàn. Gần một năm làm dâu, có lần Lành ngỏ ý xin về thăm nhà được mẹ chồng trả lời: “Công cô làm chưa đủ số tiền tôi bỏ ra mua cô, chừng nào đủ tôi cho về”. Bây giờ Lành mới thấm thía “chim cánh cụt làm sao bay được!”.

Bà Sáu Lèo. Thím họ xa của Lành. Bà mối mát tay đã bán Lành thu một số tiền kha khá mà ba má Lành không hay biết. Bà khốn nạn vậy sao bà Sáu Lèo? Lành đau đớn nghĩ nhưng chưa biết cách nào vạch mặt bà ta. Thực ra, ngày còn ở quê bà ta chuyên bán bún nước lèo riết rồi thành danh. Từ ngày theo chồng lên thành phố bà bỏ nghề, nhiễm lối sống thị thành dần quên mất gốc gác quê xứ của mình. Từ khi Sáu Tú chồng bà dính vào một vụ án tham nhũng đi tù, bà ta trở thành kẻ chuyên đi săn gái quê về gả bán cho những tay làm ăn xui xẻo, mua trinh con gái nhà lành để giải hạn dưới danh nghĩa cưới về làm vợ, làm con ở trong nhà. Thỉnh thoảng bà ta về quê, tiếng là thăm họ hàng, thực chất là đi tìm gái quê mùa, gia cảnh khó khăn, lợi dụng chỗ bà con quen biết để dắt mối lấy tiền “hoa hồng”. Cưới Lành là một trong những phi vụ làm ăn đó. Đức - chồng Lành hóa ra là một tay chơi có hạng dưới vỏ bọc con nhà giàu. Sau khi trắng tay vài ba phen cá độ tiền tỉ, hắn móc nối bà Sáu Lèo tìm gái trinh giải hạn. Nạn nhân tiếp theo của anh ta là Lành, gái quê chân chất đúng nghĩa. Còn ba má anh ta giao kèo: “Mầy cưới vợ đi rồi làm gì thì làm”. Anh ta cưới vợ cho ba má sai bảo, có chỗ để tuôn xả, dày vò khi gặp hạn lại không phải mất tiền. Tiện cả đôi đường, chớ gái quê mùa dốt đặc làm sao trói được chân anh ta? Ba má Tư Lành vì lâu ngày không gặp, mù mịt thông tin nên đã “giao trứng cho ác” mà không hay biết gì.

Sự đời quá đỗi đắng cay. Tư Lành liệu có hòa nhập với chốn phồn hoa đô hội? Mùi phèn chua lèn lẹt với làn da rám nắng phải tốn bao nhiêu tiền để tẩy trắng đây? Mà Đức có chịu chi tiền cho vợ làm đẹp không? Đức nhìn thấy cái vẻ đẹp mặn mòi tiềm ẩn của cô gái tuổi mười tám, nếu được đầu tư đúng chắc chắn Tư Lành không thua những cô gái chân dài. Nói trắng ra, một tay ăn chơi sành đời như Đức thà nhốt cô vợ xinh đẹp trong hình hài ô sin vẫn có nhiều cái lợi hơn. Tư Lành đổi đời biết đâu đi theo con đường của bà Sáu Lèo thì có mà hút gió! Hội bạn đàn đúm của Đức thừa biết Đức thà mang tiếng ăn chơi trác táng, nhưng khi nó chưa tán gia bại sản thì vợ nó chưa cho thằng khác đụng vào. Cái giá của Tư Lành coi vậy mà cao lắm!

Lành đã dần quen nếp sống ở “nhà chồng”, chẳng ai buồn hỏi han đến ngoài sai vặt và trút giận lên đầu. Con MiLa đã quen hơi cô chủ mới, ngày càng quấn quít Lành hơn. Những khi buồn Lành ôm chú chó nhỏ vào lòng ve vuốt, trò chuyện với nó. Như hiểu lòng cô chủ, MiLa nằm im, mắt lim dim thể hiện sự đồng cảm giữa hai nỗi cô đơn trong căn nhà rộng lớn nhưng trống vắng tình người này. Mang tiếng lấy chồng thành phố Lành chưa từng được chồng đưa đi chơi, hay được tự do đi thăm thú nơi nào. Ngoài những lời ngay ngắt Lành chưa được nghe chồng nói một câu ngọt ngào. Cuộc sống quá ngột ngạt, trong đầu Lành đã có ý nghĩ giải thoát. Còn lúc nào Lành chưa định được.

Năm hôm trước, Đức thông báo ngắn gọn trong bữa cơm tối hiếm hoi có mặt ở nhà:

- Báo với cả nhà, con sẽ đi chơi với tụi bạn ít ngày, chừng nào về con điện cho hay.

Từ ông bà cho đến ba má chồng như đã quen với sự đi rong của Đức nên chẳng ai buồn lên tiếng. Lành đứng phía trong bếp loáng thoáng nghe thì biết vậy chớ không dám hỏi lại. Trách nhiệm của Lành là chuẩn bị quần áo cho chồng đi chơi, còn đi với ai không có quyền biết. Lành gần như là một con rô bốt chỉ biết thực hiện mệnh lệnh của chủ.

Trước khi đi Đức nhắc lại rằng:

- Trong nhà này, cái gì của cô thì hẵng đụng vào, không thì thôi, đừng tò mò.

Thái độ của Đức lại gây sự tò mò cho Lành. Dù không được tôn trọng nhưng Lành là vợ, tại sao Đức luôn nói ra câu ấy. Lành muốn biết sự thật. Con người Đức như thế nào Lành chưa đủ kinh nghiệm để nhận biết. Khi lạnh nhạt, thờ ơ, khi vồ dập có phần tàn nhẫn khiến Lành luôn khiếp sợ con người của anh ta. Nay còn bí mật nào cất giấu mà cứ ngăn cấm Lành mãi vậy?

Cơ hội đã đến. Nhưng liệu bí mật được khám phá Lành có giữ được tính mạng mình? Trằn trọc suốt hai đêm, Lành đi về phía nơi Đức không cho đụng vào. Căn phòng im ỉm đóng. Lành ghé sát tai lắng nghe, bỗng có hơi thở hôi hổi nóng phả vào gáy, Lành quay lại… ông Phú đã áp sát người Lành. Tay ông ta mở khóa, đẩy Lành vào trong. Căn phòng lạnh toát, âm u, mùi mốc tỏa ra ngột ngạt. Ông Phú lên tiếng:

- Muốn biết sự thật lắm phải không con?

- Ba! Chỉ là tình cờ thôi. Ba tha cho con.

- Có muốn ba bỏ qua lỗi này không?

- Dạ có! Con sợ lắm. Ba cho con ra đi.

- Đâu có dễ vậy con!

- Con lạy ba! Ba hãy tha lỗi cho con lần này đi. Con biết lỗi rồi.

- Ba cũng đang cần giải hạn đây, con có biết không?

Lành tìm cách chống đỡ, ông ta càng lao vào. Đang sắp đạt được mục đích thì bất ngờ có tiếng bà Phú gọi. Ông ta ngượng ngùng bước ra còn dặn: “Ở yên đấy ba sẽ quay lại”. Lành lồm cồm vừa chạy ra ngoài vừa cài khuyu áo, về đến phòng mình, khóa chặt cửa vừa run sợ vừa âm thầm khóc.

Lành muốn gọi Đức về nhưng không biết số điện thoại của chồng. Liệu Đức về có chia sẻ với vợ không hay anh ta cho Lành đặt điều nói xấu cha mình? Câu chuyện này tới tai mẹ chồng, bà có để yên? Vai tuồng tiếp theo của Lành sẽ là gì? Lành thấy quay cuồng trong căn nhà đầy rẫy hiểm họa ập xuống đầu mình bất cứ lúc nào. Nỗi sợ hãi khi giáp mặt cha chồng, khiến Lành phát sốt.

Sau mấy ngày tham gia cá độ trúng mánh, tụ tập ăn chơi thác loạn Đức trở về có vẻ hoan hỉ hơn. Nhìn thấy bộ mặt rầu rĩ của vợ, anh ta nghĩ vì Lành nhớ chồng nên ban cho một nụ cười. Lành ngạc nhiên tột độ. Lần đầu tiên chồng tỏ ra thân thiện với mình, vậy có nên nói cho chồng biết sự việc xảy ra ở nhà?

Trong lúc Đức tắm, Lành soạn quần áo để giặt. Bất ngờ có tin nhắn từ điện thoại của Đức, tò mò, Lành cầm lên xem. Những hình ảnh nam nữ bên nhau khiến Lành bấn loạn, đánh rơi máy, ngồi thất thần. Đức bước ra, cầm máy, hiểu sự việc. Và cái gì đến cũng đến. Những cái tát như trời giáng, Lành đỗ gục xuống không sức chống đỡ.

Khi tỉnh lại, Lành lần xuống nhà dưới tìm con MiLa đang nằm ngủ trên sofa. Lành bế nó, mở cửa bước ra hiên vắng. Đêm xuống, sương rơi lành lạnh. Bầu trời đêm nay như có vài áng mây đen. Mùa mưa bão sắp đến rồi chăng? Đôi vai mềm của Lành run theo từng nhịp đập con tim. Trong nhà này chỉ có MiLa là bạn của Lành. Nó chỉ biết nghe, bày tỏ thiện cảm bằng cách nằm im hay quấn quít, mừng rỡ khi được cô chủ ôm ấp. Nó là con vật vô lo vô nghĩ, chủ nuôi như để trang trí, điểm xuyết trong căn nhà thiếu tình người. Làm phận chó, đôi khi được đối xử tốt hơn… nó không phải làm vẫn được chủ cho ăn đầy đủ. Lành là con người mà... tệ quá. Đời đầy cay đắng! Chim cánh cụt có bay được không? Lành tự hỏi cũng tự trách mình. Má dạy rồi mà sao không nghe.

Đức tìm Lành. Sự tức gận còn hiện rõ trên gương mặt góc cạnh của anh ta. Đức nghiến răng, cằm bạnh ra, những tia máu vằn lên rất đáng sợ. Lành ngồi co rúm ôm MiLa vào lòng, nín thở. Con chó ư ử vùng khỏi tay chạy về phía Đức, liền bị tông một đá bay văng ra. Nó kêu ăng ẳng vang khắp khoảng sân rộng phía trước nhà, phá tan không khí lặng yên của đêm. Đức gằn giọng:

- Cô nhìn con chó thì biết phận mình.

Ông bà Phú nghe tiếng chó kêu vang lật đật chạy xuống nghe ngóng. Nhìn thái độ giận dữ của con trai, bà rít lên:

- Cô làm gì vậy? Chồng mới đi chơi về đã kiếm chuyện gây sự. Bỏ cái kiểu ghen tuông nhà quê ấy đi, không phù hợp trong nhà này đâu. Đêm hôm không ngủ ra ngồi đó làm gì? Cô trù ẻo vậy nhà này sao cất đầu lên được?

Ông Phú, phận làm rể lại sợ vợ nên đứng yên. Thật ra ông ta còn tiếc việc chưa kịp thực hiện… thì bị vợ gọi. Sự bỉ ổi dần bộc lộ qua hành động của cha con ông Phú.

Nước mắt chực trào, Lành cúi gằm mặt đầy sợ hãi. Phút giây này, Lành nhớ lời má:

- Lúc nào cảm thấy đời sống lứa đôi ngột ngạt, con phải biết mắt nhắm mắt mở. Không phải sự thật nào cũng cần được biết. Không phải cạn cùng của sự thật là… sự thật, biết không con.

- Má ơi! Cạn cùng của sự thật trong căn nhà này là gì?

Phận gái đã theo chồng, Lành yếu đuối, mê muội. Rồi ngày cũng trôi qua. Nhưng, từ đấy, Lành biết thương thân mình, không lần tìm những tin nhắn hay căn phòng bí mật ấy thêm một lần nào nữa… Người đàn ông nào cũng có một căn phòng bí mật. Căn phòng ấy, tốt nhất là người vợ không nên đặt chân vào. Biết nhiều quá để làm gì? Chỉ cần biết người ấy qua những gì họ tự nguyện, công khai thể hiện, thế là đủ. Vương mang thêm làm chi cho bận lòng! Đến bao giờ chồng Lành tự nguyện?

Phải chăng, vì không hiểu được điều ấy, mà cuộc sống tù ngục của Lành dần đi vào bi kịch? Một chút băn khoăn không lời đáp. Một thoáng nghi ngờ, một chút tò mò không còn thôi thúc nữa. Tất cả đã cạn kiệt sức chịu đựng. Ngày nào đó khi sự cam chịu kia lên tiếng, nghĩa là Lành ý thức được thân phận của mình. Lúc này, Lành chưa đủ sức để đương đầu. Còn không sẽ là sự ra đi trong âm thầm để giải thoát mình.

Giờ Lành không biết rồi đây trên chặng đường dài, liệu mình có đủ dũng khí nói ra sự thật trong cái đêm rơi vào căn phòng cất giữ bí mật ấy hay không. Chính Lành cũng mang một bí mật của riêng mình. Không biết mình sẽ ra sao nếu tiếp tục tận mắt chứng kiến những bí mật khác? Đức là người ngăn cấm nhưng ông Phú lại là người đưa Lành đi khám phá? Cạn cùng của sự thật là gì? Chấp nhận sống bình thản hay tự giải thoát…?

Lành lẳng lặng, mân mê chiếc nhẫn nhỏ xíu xiu của chị Hiền. Bên ngoài, bầu trời đã lấp lánh những ánh sao đêm.

C.T.M