(Tổ Quốc) - Tiếp theo chương trình làm việc của Phiên họp lần thứ 26, ngày 20/9, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến (lần 2) về dự án Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi). Một trong những nội dung nhận được sự quan tâm của các thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội là về bổ sung trợ cấp hưu trí xã hội.
Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn điều hành phiên họp
Tán thành bổ sung quy định “trợ cấp hưu trí xã hội”
Theo Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Nguyễn Thúy Anh, phạm vi điều chỉnh của dự án Luật đã bổ sung “trợ cấp hưu trí xã hội” trên cơ sở kế thừa và phát triển quy định hiện hành về chính sách bảo trợ xã hội người cao tuổi được quy định tại Luật Người cao tuổi.
Tại Báo cáo số 1888 của Ủy ban Xã hội đã đề cập 02 loại ý kiến khác nhau về nội dung này nên thuộc phạm vi điều chỉnh của Luật nào.
Loại ý kiến thứ nhất, tán thành với dự án Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi) lần này về việc bổ sung quy định “trợ cấp hưu trí xã hội” trong dự thảo Luật như Tờ trình của Chính phủ.
Loại ý kiến thứ hai cho rằng, không cần thiết bổ sung quy định về “trợ cấp hưu trí xã hội” vào dự án Luật mà có thể sửa đổi các quy định tương ứng của Luật Người cao tuổi, các quy định này sẽ là bộ phận của pháp luật về bảo hiểm xã hội tương tự như quy định chế độ bảo hiểm thất nghiệp trong Luật Việc làm, chế độ bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp trong Luật An toàn, vệ sinh lao động.
"Đa số ý kiến trong Thường trực Ủy ban Xã hội nhất trí với loại ý kiến thứ nhất nhằm bảo đảm hướng tới từng bước hoàn thiện hệ thống hưu trí đa tầng, liên kết, linh hoạt và theo đúng tinh thần của Nghị quyết số 28-NQ/TW về cải cách chính sách bảo hiểm xã hội của Hội nghị lần thứ 7 Ban chấp trung ương khóa XII (Nghị quyết số 28)" - Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Nguyễn Thúy Anh cho biết.
Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Nguyễn Thúy Anh báo cáo tại phiên họp.
Tuy nhiên, theo bà Nguyễn Thúy Anh, Chính phủ cần đánh giá kỹ lưỡng tác động của việc quy định trợ cấp hưu trí xã hội đối với ngân sách Nhà nước, xung đột chính sách khi đưa các đối tượng thuộc phạm vi điều chỉnh và áp dụng của Luật Người cao tuổi sang dự án Luật này, nhất là các tác động liên quan đến chính sách khuyến khích người lao động tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện.
Bên cạnh đó, dự thảo Luật cần bổ sung quy định rõ phương thức chuyển kinh phí và việc thanh toán, quyết toán, có bao gồm phần chi trả bảo hiểm y tế hay không? Hiện nay, dự thảo Luật mới chỉ giao Chính phủ quy định chi tiết trình tự, thủ tục thực hiện trợ cấp hưu trí xã hội” là chưa đầy đủ.
Cần nghiên cứu để bổ sung quy định việc huy động các nguồn lực xã hội đóng thêm, phương thức đóng theo hướng linh hoạt hơn để đối tượng này có mức hưởng cao hơn quy định tại điểm b khoản 1 Điều 22 của dự thảo Luật.
Bên cạnh đó, có ý kiến thành viên Ủy ban Xã hội cho rằng, hiện nay trợ cấp xã hội đối với người cao tuổi theo quy định của Luật Người cao tuổi còn rất thấp và có khoảng cách khá xa so với mức chuẩn nghèo về thu nhập (kể cả ở nông thôn và thành thị). Chính vì vậy, khi chuyển nhóm đối tượng rất đặc thù này với mức hưởng rất thấp sang phạm vi của dự án Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi) thì liệu có hợp lý?
Hơn nữa, đây là một loại trợ cấp xã hội cho người cao tuổi không có thu nhập, không xuất phát từ nguyên tắc đóng - hưởng như đối tượng hưu trí. Đồng thời, Ban soạn thảo cũng chưa nêu cơ sở lý luận và thực tiễn đầy đủ để quy định cụ thể ngay trong dự thảo Luật tuổi hưởng trợ cấp là 75 tuổi.
Tương lai sẽ phải hạ dần xuống bằng với tuổi nghỉ hưu
Đề cập đến nội dung cụ thể về trợ cấp hưu trí xã hội để hình thành hệ thống bảo hiểm xã hội đa tầng theo Nghị quyết 28-NQ/TW về cải cách chính sách bảo hiểm xã hội, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho biết, sẽ phải điều chỉnh lại Luật Người cao tuổi.
Chủ tịch Quốc hội nêu ý kiến tại phiên họp.
Sau này, Luật Người cao tuổi sẽ điều chỉnh nhiều vấn đề khác về người cao tuổi, còn nội dung trợ cấp với người cao tuổi sẽ trở thành một cấu phần trong hệ thống bảo hiểm xã hội đa tầng và quy định tại Luật Bảo hiểm xã hội sửa đổi.
"Do đó, phải nghiên cứu kỹ các điều khoản cần sửa đổi để tương thích giữa hai luật" - Chủ tịch Quốc hội nêu rõ.
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cũng lưu ý, trợ cấp hưu trí xã hội là từ nguồn thuế chứ không phải theo nguyên tắc đóng - hưởng, không thể quay lại tư duy trợ cấp đóng - hưởng… Vấn đề này liên quan đến quá trình thực hiện nghị quyết của Trung ương, pháp luật phải có điều chỉnh. Về chính sách không có gì phải bàn.
Chủ tịch Quốc hội cho biết, trước mắt, tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội là 75 tuổi, tương lai sẽ phải hạ dần xuống bằng với tuổi nghỉ hưu theo quy định của Bộ luật Lao động và mức tiền hưởng sẽ tăng dần lên, phù hợp với khả năng của ngân sách.
Liên quan đến vấn đề rút bảo hiểm xã hội một lần được Chính phủ trình trong dự thảo Luật lần này, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho rằng, rút bảo hiểm xã hội một lần là vấn đề lớn nhất trong sửa đổi luật lần này.
Theo Chủ tịch Quốc hội, để hạn chế rút một lần thì có nhiều cách, trong đó giảm thời gian đóng và hưởng bảo hiểm xã hội từ 20 xuống 15 năm và tới đây theo nghị quyết Trung ương hướng tới lộ trình là 10 năm. Đây có thể là yếu tố khiến người lao động cân nhắc, còn rút hay không là quyền của người lao động./.
