Vẫn còn nhiều tồn tại trong triển khai thực hiện Nghị quyết 30 của Quốc hội về các chính sách phòng, chống dịch bệnh COVID-19

Áp dụng hiệu quả, linh hoạt

Báo cáo kết quả triển khai thực hiện các chính sách phòng, chống dịch bệnh Covid-19 quy định tại Nghị quyết số 30, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan cho biết, dịch bệnh COVID-19 đã cơ bản được kiểm soát trên cả nước đưa đất nước trở lại trạng thái “bình thường mới”, góp phần vào tăng trưởng kinh tế, ổn định xã hội. Các chính sách phòng, chống dịch bệnh COVID-19 tại Nghị quyết số 30 đã được triển khai đồng bộ, toàn diện, thống nhất trong cả hệ thống chính trị từ Trung ương đến địa phương.

Chính phủ đã chủ động, sáng tạo áp dụng linh hoạt, kịp thời các biện pháp theo quy định tại Nghị quyết số 30 góp phần kiểm soát thành công tình hình dịch bệnh COVID-19 và chuyển hướng chiến lược phòng, chống dịch kịp thời, đúng đắn tại những thời điểm quyết định.

Theo Bộ trưởng Đào Hồng Lan, về áp dụng các biện pháp đặc biệt, đặc thù, đặc cách, khác luật trong phòng, chống dịch, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã áp dụng hiệu quả, linh hoạt hầu hết các biện pháp hạn chế trong phòng, chống dịch như trong tình trạng khẩn cấp, các biện pháp đặc biệt, đặc thù, đặc cách chưa được luật quy định hoặc khác với quy định của luật, pháp lệnh hiện hành để đáp ứng yêu cầu cấp bách của công tác phòng, chống dịch COVID-19.

Cụ thể, Chính phủ đã áp dụng các biện pháp hạn chế đi lại, giãn cách xã hội như trong tình trạng khẩn cấp; tổ chức các lực lượng tuyến đầu chống dịch; áp dụng cơ chế đặc biệt, đặc thù, đặc cách trong cấp phép, đăng ký lưu hành đối với thuốc, vắc xin, sinh phẩm xét nghiệm; áp dụng cơ chế đặc biệt, đặc thù, đặc cách trong mua sắm; thành lập và hoạt động các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh, thu dung, điều trị người bệnh COVID-19, tổ chức khám, chữa bệnh và thanh toán chi phí khám bệnh, chữa bệnh COVID-19; thực hiện chế độ chính sách đối với người được điều động tham gia phòng, chống dịch bị nhiễm COVID-19 hoặc phải cách ly y tế sau thời gian tham gia phòng, chống dịch.

Về nguồn lực tài chính, ngân sách cho phòng, chống dịch, Chính phủ chủ động điều hành ngân sách nhà nước và giải pháp tiết kiệm chi để bổ sung nguồn phòng, chống dịch; ưu tiên sử dụng ngân sách nhà nước và huy động mọi nguồn lực hợp pháp khác cho công tác phòng, chống dịch COVID-19.

Về chính sách an sinh xã hội, Bộ trưởng Đào Hồng Lan cho biết, Chính phủ đã bảo đảm an sinh xã hội, việc làm, chăm lo sức khỏe và đời sống Nhân dân, người có công, gia đình chính sách, người nghèo, phụ nữ, trẻ em, người cao tuổi, người khuyết tật, người yếu thế khác và lực lượng tuyến đấu chống dịch; Thực hiện miễn, giảm thuế, phí, lệ phí cho doanh nghiệp, người dân chịu ảnh hưởng của dịch COVID-19.

Chia sẻ về những khó khăn, tồn tại, hạn chế trong việc triển khai thực hiện Nghị quyết, Bộ trưởng Đào Hồng Lan cho biết, việc ban hành văn bản hướng dẫn còn chậm; công tác tuyên truyền, phổ biến có lúc chưa kịp thời; một số địa phương còn ban hành quy định gây bức xúc trong xã hội (như quy định về giấy đi đường, lưu thông hàng hóa, hàng hóa thiết yếu...); thực hiện các biện pháp hạn chế còn chưa thống nhất. Tổ chức thực hiện vẫn là khâu yếu; công tác chỉ đạo điều hành ở các cấp có nơi, có lúc còn lúng túng, chưa thống nhất, chưa tính hết yêu cầu thực tiễn, chưa kịp thời điều chỉnh khi tình hình thay đổi.

Cùng với đó, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan cũng thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ trình bày Tờ trình đề xuất nội dung đưa vào Nghị quyết của Quốc hội về việc chuyển tiếp thực hiện một số chính sách theo quy định tại Nghị quyết số 30/2021/QH15 về các chính sách phòng, chống dịch bệnh COVID-19 và cho phép tiếp tục sử dụng giấy đăng ký lưu hành thuốc, nguyên liệu làm thuốc hết thời hạn hiệu lực từ ngày 01/01/2023 mà chưa kịp gia hạn theo quy định của Luật Dược, Bộ trưởng Bộ Y tế cho biết, mục 3 Nghị quyết 30 chỉ có hiệu lực đến hết ngày 31/12/2022 trong khi một số chính sách đã triển khai nhưng cần thêm thời gian để thực hiện hết cho các đối tượng và giải quyết các vướng mắc, tồn đọng đối với các hoạt động đã thực hiện nhưng chưa được chi trả, quyết toán. Do đó, Chính phủ đề xuất Quốc hội việc chuyển tiếp thực hiện đối với 2 chính sách để bảo đảm quyền, lợi ích của người dân.

Theo đó, Chính phủ đề nghị Quốc hội ghi nhận kết quả triển khai thực hiện Nghị quyết và công bố hết hiệu lực toàn bộ đối với 8 Nghị quyết, hết hiệu lực một phần đối với 2 Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và giao cho Chính phủ chỉ đạo các Bộ, ngành, địa phương tiến hành rà soát, xử lý kết quả rà soát theo quy định trên cơ sở các nội dung đánh giá tại Báo cáo của Chính phủ.

Thiếu những phân tích, đánh giá cụ thể

Thẩm tra Báo cáo của Chính phủ đánh giá việc thực hiện quy định tại Nghị quyết số 30/2021/QH15, Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Nguyễn Thúy Anh cơ bản nhất trí với Báo cáo của Chính phủ và đánh giá cao tinh thần cầu thị, trách nhiệm cao của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ trong việc chuẩn bị báo cáo, nghiêm túc tiếp thu ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về cách thức đánh giá việc thực hiện quy định tại khoản 3 Nghị quyết số 30/2021/QH15.

Tuy nhiên, Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội cũng cho biết, báo cáo của Chính phủ còn thiếu những phân tích, đánh giá cụ thể về tồn tại, hạn chế khi thực hiện từng cơ chế, chính sách cụ thể và nguyên nhân để làm căn cứ cho đề xuất, kiến nghị.

Bên cạnh đó, có ý kiến đề nghị bổ sung thông tin, đánh giá, làm rõ hơn các nội dung như: về công tác tổ chức cách ly tập trung, tình trạng lây nhiễm chéo tại các khu cách ly tập trung do không bảo đảm điều kiện về cơ sở vật chất; việc thực hiện Nghị quyết 43/2022/QH15 của Quốc hội về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ, chương trình phục hồi và phát triển kinh tế xã hội.

Về việc thực hiện biện pháp hạn chế trong phòng, chống dịch COVID-19, Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội cho biết, bên cạnh những kết quả đạt được, việc thực hiện các biện pháp giãn cách xã hội, cách ly có lúc, có nơi còn lúng túng, tổ chức thực hiện chưa nghiêm, chưa thống nhất; công tác duy trì, quản lý việc chấp hành quy định về phòng, chống dịch và phối hợp giữa các lực lượng có lúc, có nơi còn thiếu chặt chẽ; người đứng đầu, cán bộ lãnh đạo, quản lý một số cơ quan, đơn vị, địa phương vẫn còn chủ quan, lơ là; ý thức chấp hành của một bộ phận người dân còn chưa tốt.

Bên cạnh đó, với việc tổ chức hoạt động khám, chữa bệnh trong phòng, chống dịch COVID-19, việc thanh toán chi phí khám bệnh, chữa bệnh đối với người bệnh COVID-19 được thực hiện theo quy định của pháp luật về bảo hiểm y tế, khám bệnh, chữa bệnh, Nghị quyết số 268/NQ-UBTVQH15 và Nghị quyết số 12/2021/UBTVQH15, song báo cáo của Chính phủ chưa phân tích, đánh giá cụ thể việc thực hiện nội dung này theo 02 Nghị quyết nêu trên.

Thẩm tra Tờ trình của Chính phủ đề xuất nội dung đưa vào Nghị quyết của Quốc hội về việc chuyển tiếp thực hiện một số chính sách theo quy định tại Nghị quyết số 30/2021/QH15, Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội cho biết, Ủy ban Xã hội cơ bản nhất trí sự cần thiết chuyển tiếp thực hiện một số chính sách theo quy định tại Nghị quyết số 30/2021/QH15 về các chính sách phòng, chống dịch bệnh COVID-19 và cho phép tiếp tục sử dụng giấy đăng ký lưu hành thuốc, nguyên liệu làm thuốc hết thời hạn hiệu lực từ ngày 01/01/2023 mà chưa kịp gia hạn theo quy định của Luật Dược và thống nhất cho rằng, đây chỉ là giải pháp tình thế, trước mắt để khắc phục tình trạng tồn đọng việc gia hạn giấy đăng ký lưu hành thuốc, nguyên liệu làm thuốc hiện nay.

Ủy ban Xã hội đề nghị Chính phủ có giải pháp căn cơ, bền vững và lâu dài để giải quyết các vướng mắc, bất cập được nêu tại Tờ trình số 494, đồng thời, nhấn mạnh một số khía cạnh như: Việc chậm thanh toán chi phí trong điều trị cho người bệnh COVID-19, chế độ hỗ trợ cho người tham gia phòng, chống dịch COVID-19 làm ảnh hưởng tới các cơ sở y tế, tâm lý y, bác sĩ và đội ngũ tham gia phòng, chống dịch COVID-19; Việc giấy đăng ký lưu hành thuốc không được gia hạn kịp thời xảy ra từ trước khi bùng phát dịch COVID-19 và trầm trọng hơn do tác động của dịch COVID-19…

Về đề nghị cho phép tiếp tục sử dụng giấy đăng ký lưu hành thuốc, nguyên liệu làm thuốc hết thời hạn hiệu lực từ ngày 01/01/2023 mà chưa kịp gia hạn theo quy định của Luật Dược, Ủy ban Xã hội cơ bản nhất trí với đề nghị của Chính phủ, theo đó, cho phép tiếp tục sử dụng giấy đăng ký lưu hành thuốc, nguyên liệu làm thuốc hết thời hạn hiệu lực trong khoảng thời gian từ ngày 01/01/2023 đến ngày 31/12/2024 được cơ sở đăng ký nộp hồ sơ gia hạn mà chưa được gia hạn kịp thời theo quy định của Luật Dược từ ngày hết hiệu lực đến hết ngày 31/12/2024 trên cơ sở danh mục do Bộ Y tế công bố.

Tuy nhiên, Ủy ban Xã hội đề nghị quy định nội dung này tại một Điều riêng do không còn liên quan đến phòng, chống COVID-19 của Nghị quyết số 30/2021/QH15 và đã thể hiện như quy định tại Điều 3 của dự thảo Nghị quyết đã được chỉnh lý. Bên cạnh đó, có ý kiến cho rằng, cần xác định được lộ trình đối với thời điểm nhận hồ sơ và tiến độ trình dự án Luật Dược (sửa đổi) để ràng buộc trách nhiệm của Chính phủ và thuận tiện cho Quốc hội, cơ quan của Quốc hội giám sát việc thực hiện Nghị quyết.

Ý kiến khác đề nghị cần quy định cụ thể và thận trọng hơn nữa vì thời gian áp dụng cơ chế đặc biệt này kéo dài.