(Tổ Quốc) - Tọa lạc trên ở thôn Ninh Trung, xã Liêm Sơn, huyện Thanh Liêm, tỉnh Hà Nam, chùa Địa Tạng Phi Lai Tự xây dựng từ thế kỷ 10, được mệnh danh là chốn tiên cảnh giữa lòng núi rừng.
Nằm cách trung tâm thành phố Hà Nội khoảng 70 km về phía nam chỉ mất hơn 1 giờ chạy xe, chùa Địa Tạng Phi Lai Tự có lịch sử 1.000 năm tuổi nằm trọn trong lòng dãy núi Phi Lai, hai bên là "tả Thanh Long – hữu Bạch Hổ". Các sư thầy trong chùa cho biết, theo như người dân trong làng kể lại chùa được xây dựng vào thời Nhà Lý khoảng thế kỉ 10-11 với tên gọi là chùa Đùng. Thuở mới xây dựng, ngôi chùa này có quy mô vô cùng rộng lớn lên tới hơn 120 gian và đã được nhiều đời vua ghé thăm.
Khoảng 200-300 năm trước, ngôi chùa bị lãng quên, không có sư trụ trì, kiến trúc của ngôi chùa cũng có phần bị hao mòn, cây cối mọc rậm rạp ở xung quanh. Tới tháng 12 năm 2015, đại đức Thích Minh Quang đã tới chùa và bắt đầu tiếp nhận, tu sửa lại kiến trúc của ngôi chùa. Kể từ đây chùa Đùng cũng đã được đổi tên thành Địa Tạng Phi Lai Tự.
Xung quanh lối vào trong chùa đều được bày trí hoa sen. Mỗi mùa là một loài hoa khác nhau, đến khi hết mùa sen, chùa sẽ trồng các loài hoa khác để bày trí như: hoa súng, hoa cúc,…
Khác với những chùa khác, chùa Địa Tạng thiết kế phần sân trước khuôn viên được trải sỏi màu trắng thay vì lát gạch đỏ. Sư thầy trong chùa chia sẻ: "Chùa thiết kế như vậy không chỉ tạo tiểu cảnh cho đẹp mà sỏi trắng còn mang ý nghĩa của sự thiền định. Khi du khách dạo quanh khuôn viên, nhìn những viên sỏi trắng tinh khiến lòng người trở nên an yên, nhẹ nhàng".
Đặc biệt, ngay trước Tổ đường của chùa 12 vòng tròn được vẽ trên nền sỏi tượng trưng cho 12 nhân duyên của con người. Khi nhìn vào từng viên sỏi bao vây quanh chân sẽ giúp cho tâm mỗi người thanh thản.
Giống như bố cục của các ngôi chùa truyền thống, nơi lớn nhất là tòa Tam Bảo. Tượng Đức Địa Tạng đặt trong tổng thể kiến trúc hài hòa lấy màu nâu, vàng, trắng làm chủ đạo.
Sự khác biệt còn nằm ở hệ thống tượng thờ bên trong chùa đều được tạc bằng gốm không nung.
Nơi tắm Phật được đặt trước nơi thờ Tam Bảo để du khách đến gột rửa tâm hồn, xóa tan mọi muộn phiền và những điều xấu trong suy nghĩ cũng như trong cuộc sống. Bình thường những chùa khác chỉ có tháng 4 mới làm lễ tắm Phật nhưng ở chùa Địa Tạng làm quanh năm để mọi người luôn có thể thực hiện nghi thức này mỗi khi đến Chùa.
Chùa Địa Tạng Phi Lai Tự được xây dựng theo kiến trúc cột kèo truyền thống, với các chi tiết được chạm trổ hoa văn tinh tế, riêng biệt, đặc trưng của các ngôi chùa tại Việt Nam
Hệ thống mái chùa nhiều lớp với mái ngói đặc trưng tạo hình rồng phượng nguy nga.
Chuông gió là một điểm nhấn tại chùa Địa Tạng Phi Lai, được trang trí khắp nơi xung quanh chùa với các loại kích thước khác nhau. Những bản nhạc reo vui của Chư thiên, đất trời và lòng người quyện hòa...
Đến với chùa Địa Tạng Phi Lai Tự, ngoài được hành hương khấn Phật du khách có thể trải nghiệm leo núi phía sau chùa. Hiện chùa có gần 20 điểm dừng chân khác nhau trên con đường lên tới đỉnh núi.
Sự hấp dẫn của chùa không chỉ nằm ở không gian bên trên đồi thông, trên đường đi mọi người sẽ bắt gặp các ngôi nhà đất bình dị, mộc mạc – nơi ở của các sư thầy. Ngoài ra, leo theo triền núi từ phía bên phải của chùa có những hang đá cùng với thảm thực vật vô cùng phong phú như rừng táo, sim rừng, ổi, cây leo rực rỡ sắc màu.
Chùa Địa Tạng Phi Lai Tự còn được ghi dấu ấn bởi sự thanh bình, không ồn ã thường thấy của một điểm du lịch nổi tiếng. Dù cuối tuần chùa đón rất nhiều khách tham quan chụp ảnh, nhưng hầu như không có những hoạt động chèo kéo, mua bán trong khuôn viên chùa.
