Việt Nam và Cuba có đầy đủ các yếu tố để tiếp tục phát triển quan hệ song phương bền chặt

Mối quan hệ được xây dựng từ niềm tin, tình cảm "ruột thịt" thiêng liêng

Mối quan hệ hữu nghị, thủy chung, trong sáng giữa Việt Nam và Cuba được Chủ tịch Hồ Chí Minh, lãnh tụ Fidel Castro và các thế hệ lãnh đạo, nhân dân hai nước kế tục và vun đắp đã trở thành tài sản quý báu đối với sự nghiệp bảo vệ và xây dựng chủ nghĩa xã hội ở mỗi nước.

Trong trái tim nhân dân Việt Nam, câu nói của lãnh tụ Fidel Castro: “Vì Việt Nam, Cuba sẵn sàng hiến dâng cả máu của mình!” đã trở thành bất hủ và là biểu tượng cao đẹp của tình đoàn kết anh em gắn bó, thủy chung giữa hai dân tộc và nhân dân hai nước. Câu nói trong cuộc mít-tinh tại quảng trường cách mạng Jose Marti ở La Habana ngày 2/1/1966 đã thể hiện tình cảm ruột thịt, sự sẵn sàng hy sinh, sẻ chia của Cuba đối với người đồng chí, anh em Việt Nam.

Trong những thời khắc vô cùng cam go trong cuộc kháng chiến của nhân dân Việt Nam, lãnh tụ Fidel Castro đã biến những chuyến công du nước ngoài thành cơ hội vận động chính phủ và nhân dân các nước đoàn kết, ủng hộ Việt Nam. Những cuộc tuần hành quần chúng ở Cuba thể hiện đoàn kết với Việt Nam luôn có sự xuất hiện, đồng hành của nhà lãnh đạo cao nhất của Đảng, Nhà nước Cuba.

Vượt qua khoảng cách xa xôi về địa lý, hoàn cảnh còn nhiều khó khăn, Cuba luôn sát cánh, hỗ trợ Việt Nam với tinh thần một người bạn chân thành, một người đồng chí tin cậy. Tháng 9/1973, sau khi Hiệp định Paris về Việt Nam được ký kết, Fidel Castro là vị nguyên thủ quốc gia đầu tiên và duy nhất trên thế giới tới thăm tỉnh Quảng Trị - vùng giải phóng miền Nam Việt Nam.

Chuyến thăm lịch sử của Lãnh tụ Cuba Fidel Castro lúc đó không chỉ thể hiện sự ủng hộ, động viên rất lớn về chính trị đối với cách mạng Việt Nam, là một dấu mốc lịch sử đặc biệt trong quan hệ hai nước, đồng thời là một biểu tượng của phong trào quốc tế đoàn kết và ủng hộ cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc của Việt Nam.

Sau chuyến thăm này, Fidel Castro và nhân dân Cuba đã tặng Việt Nam nhiều công trình kinh tế - xã hội với tổng trị giá khoảng 80 triệu USD, gồm: Khách sạn Thắng Lợi (tại Hồ Tây, Hà Nội), Bệnh viện Việt Nam - Cuba (tại Đồng Hới, Quảng Bình), Đường cao tốc Xuân Mai, Trại bò giống Ba Vì, Xí nghiệp gà Lương Mỹ. Đặc biệt, Cuba còn cử chuyên gia về cầu đường sang Việt Nam cùng với bộ đội Trường Sơn mở rộng đường Hồ Chí Minh…; tặng bò giống, gà giống, chi hơn 6 triệu USD để Việt Nam mua nhiều thiết bị hiện đại…

Tình cảm sâu sắc của Chủ tịch Cuba Fidel Castro đối với Việt Nam và sự giúp đỡ hết lòng của Cuba đã trở thành nguồn động viên to lớn tiếp thêm ý chí sức mạnh cho quân, dân Việt Nam, đưa cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước đến thắng lợi hoàn toàn.

Đáp lại chân tình của người đồng chí, anh em, Việt Nam luôn dành tình cảm hữu nghị đặc biệt, đoàn kết và hợp tác chân thành với Cuba. Thực hiện lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh, các thế hệ lãnh đạo và nhân dân Việt Nam luôn khẳng định, đoàn kết và ủng hộ Cuba là lương tâm và trách nhiệm của những người cộng sản và toàn thể nhân dân Việt Nam; là đạo lý, truyền thống uống nước nhớ nguồn của dân tộc Việt Nam thủy chung với đồng chí, bạn bè.

Việt Nam hết lòng chia sẻ với Cuba kinh nghiệm phát triển kinh tế - xã hội và hội nhập quốc tế. Tình cảm đoàn kết và ủng hộ Cuba cũng luôn được Việt Nam thể hiện nhất quán và mạnh mẽ trong lập trường tại các diễn đàn quốc tế.

Mở ra thời cơ, vận hội mới trong hợp tác phát triển

Trong những năm qua, quan hệ đoàn kết truyền thống, ủng hộ và hợp tác toàn diện anh em Việt Nam-Cuba không ngừng được quan tâm củng cố, thúc đẩy và phát triển trên mọi lĩnh vực, chính trị, kinh tế-thương mại, an ninh-quốc phòng, nông nghiệp, xây dựng, giáo dục, y tế, công nghệ sinh học, giao thông, thể dục-thể thao... và hợp tác, ủng hộ lẫn nhau tại các diễn đàn quốc tế.

Các đoàn đại biểu ở cấp cao nhất của Đảng và Nhà nước ta, từ Tổng Bí thư, Chủ tịch nước, Thủ tướng, Chủ tịch Quốc hội đến các bộ ngành trong suốt những năm qua đã đến thăm Cuba, nổi bật là chuyến thăm của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng năm 2018.

Chuyến thăm cấp nhà nước tới Cuba của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng thể hiện tình đoàn kết trước sau như một, củng cố sự tin cậy chính trị, thúc đẩy hợp tác trên các lĩnh vực kinh tế thương mại, đầu tư giữa hai nước, có bước phát triển thực chất, tương xứng hơn với quan hệ chính trị.

Trong chuyến thăm này, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng khẳng định, Việt Nam sẽ luôn ở bên cạnh Đảng, Nhà nước và nhân dân Cuba anh em trong cuộc đấu tranh vì những mục tiêu và lý tưởng cao đẹp của chủ nghĩa xã hội; sẽ chung vai, sát cánh, đồng hành cùng Cuba trong công cuộc cập nhật hóa mô hình phát triển kinh tế - xã hội; sẵn sàng chia sẻ những kinh nghiệm của Việt Nam sau hơn 30 năm tiến hành công cuộc đổi mới.

Có thể thấy, tuy gặp không ít khó khăn, thách thức, mối quan hệ hợp tác kinh tế, thương mại và đầu tư giữa hai nước tiếp tục được quan tâm và phát triển, nhất là lĩnh vực đầu tư.

Nhiều dự án đầu tư 100% vốn nước ngoài và liên doanh giữa hai nước đã được thiết lập và đi vào hoạt động. Các doanh nghiệp quan trọng của Việt Nam quan tâm đến thị trường Cuba và đã đến Cuba để tìm cơ hội hợp tác, đầu tư.

Về trao đổi thương mại, ngày 1/4/2020, Hiệp định thương mại Việt Nam-Cuba (ký ngày 9/11/2018) chính thức có hiệu lực, với nhiều cam kết ưu đãi thương mại mới, đem lại lợi ích cho doanh nghiệp hai nước và tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa song phương.

Về hợp tác nông nghiệp, dự án hợp tác hỗ trợ Cuba phát triển sản xuất lúa gạo quy mô hộ gia đình giai đoạn 2011-2015, với tổng số vốn đầu tư 43 triệu USD, đạt kết quả tích cực.

Các dự án hỗ trợ Cuba sản xuất ngô, đậu tương và nuôi trồng thủy sản kết thúc giai đoạn 1 và hiện tiếp tục thực hiện giai đoạn 2. Hai bên tiếp tục nghiên cứu và triển khai các dự án nông nghiệp-thủy sản khác, trong đó Chính phủ Việt Nam đã phê duyệt dự án hợp tác Việt Nam-Cuba phát triển sản xuất lúa gạo giai đoạn 2019-2023 và bước đầu đưa vào triển khai.

Về hợp tác vaccine, Việt Nam đã ký hợp đồng mua 5 triệu liều vaccine Abdala ngừa Covid-19 của Cuba và tiếp nhận 900 nghìn liều đầu tiên ngay trong chuyến thăm này; đồng thời, tiếp nhận 150.000 liều vaccine Abdala do Bộ Các Lực lượng vũ trang cách mạng Cuba tặng. Cuba đã chuyển tiếp 4,1 triệu liều vaccine Abdala còn lại trong tháng 10/2021.

Về hợp tác dầu khí, Tập đoàn Dầu khí Việt Nam đã cơ bản kết thúc đàm phán hợp đồng thăm dò và khai thác dầu khí tại hai lô 13 và 21A, tuy nhiên trong bối cảnh giá dầu thế giới chưa có chiều hướng cải thiện, phía Việt Nam đang đề nghị bạn lùi thời điểm ký kết hợp đồng hợp tác vào thời điểm thích hợp.

Về hợp tác viễn thông, Việt Nam chủ động thúc đẩy khả năng Viettel đầu tư vào Cuba. Phía Cuba mong muốn Viettel giúp trao đổi về kinh nghiệm đầu tư trước khi tiến hành các hoạt động hợp tác cụ thể.

Trong các lĩnh vực đầu tư khác, một số doanh nghiệp Việt Nam đang thúc đẩy các dự án đầu tư về xây dựng hạ tầng du lịch, hạ tầng khu công nghiệp, vật liệu xây dựng, sản xuất bột giặt và tã lót tại đặc khu phát triển kinh tế Mariel. Trước những thay đổi về chính sách quản lý kinh tế, môi trường đầu tư của Cuba, doanh nghiệp Việt Nam ngày càng quan tâm đầu tư tại quốc đảo vùng Caribe.

Trong lĩnh vực ngoại giao đa phương, Việt Nam và Cuba duy trì quan hệ hợp tác và ủng hộ lẫn nhau tại các tổ chức quốc tế và diễn đàn đa phương, nhất là tại Liên hợp quốc. Gần đây, Việt Nam ủng hộ Cuba ứng cử vào Hội đồng Nhân quyền nhiệm kỳ 2021-2023; tích cực thúc đẩy, hỗ trợ Cuba ký kết Hiệp ước Thân thiện và Hợp tác ở Đông Nam Á (11/2020).

Cuba đã ủng hộ Việt Nam ứng cử vào vị trí ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc nhiệm kỳ 2020-2021. Việt Nam nhất quán ủng hộ việc chấm dứt bao vây, cấm vận kinh tế-tài chính chống Cuba.

Gắn kết từ lịch sử đấu tranh vẻ vang và được vun đắp trong suốt chặng đường cách mạng ở cả hai nước bằng tình cảm đồng chí, anh em trong sáng cùng chung mục đích và lý tưởng cao đẹp, quan hệ đặc biệt giữa hai Đảng, hai nước Việt Nam và Cuba luôn được khẳng định là mối quan hệ anh em mẫu mực, hữu nghị truyền thống, hợp tác toàn diện và đoàn kết thủy chung.

Việt Nam và Cuba có đầy đủ các yếu tố để tiếp tục phát triển quan hệ song phương bền chặt, trên tinh thần độc lập, tự chủ và ý chí tự cường, hợp tác bình đẳng và cùng có lợi, vì sự nghiệp cách mạng ở mỗi nước, đóng góp cho hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển của khu vực và thế giới./.