(Tổ Quốc) - Gặp Tạo từ những năm đầu thế kỷ 21, đại loại vào năm 2002-2003 gì đó khi tôi mới ra trường, chập chững loay hoay tìm đường mưu sinh lập nghiệp còn Tạo thì đã là một nghệ sĩ quá nổi tiếng.
Thường thì những người nổi tiếng, như các sao bây giờ, đi liền với danh là chảnh. Nhưng Tạo thì không thế, hay nói đúng ra là không thể thế được.
Cái chất quê luôn gắn liền với Tạo, với hình ảnh của một người anh luôn mỉm cười và ánh mắt hiền từ mỗi lần gặp, những câu thơ anh chia sẻ cùng bạn bè văn nghệ sĩ luôn tràn ngập những hình ảnh của thôn quê Việt Nam. Đó cũng là những câu thơ như cất lên thành nhạc trong làn khói mỏng.
Nói là nghệ sĩ lớn bởi Tạo giỏi. Là một nhà thơ nổi tiếng với nhiều bài thơ, tập thơ… mà ấn tượng nhất với con bé ngót nghét hăm ba là bài thơ về màu đen mang tựa Bức tranh đen anh đọc nó nghe ngày đầu gặp mà nó chỉ nhớ nhất đoạn …Con mèo tôi mới làm quen/ làm quen là bởi nó đen quá chừng/ Mặt trời tôi vẽ không ngừng/ mặt trời đen. Cũng xin đừng trách tôi/ bức tranh chỉ một màu thôi/ đen như màu áo xui tôi nhớ nàng… mà vần điệu lúc đó với nó không biết có ý nghĩa gì lắm không nhưng thực sự nó bị cuốn hút bởi sự thăm thẳm trong âm sắc giọng đọc nhà thơ, đặc biệt là trong khung cảnh chiều đông lạnh ngắt của Hà Nội.
Là một nhạc sĩ nổi tiếng với những khúc ca êm đềm về quê, nhưng Làng quan họ quê tôi và Khúc hát sông quê có lẽ là những ca khúc làm nên tên tuổi nhạc sĩ Nguyễn Trọng Tạo. Nói vậy bởi những ngày lang thang, cứ nơi nào có Tạo là xuất hiện các ca sĩ bất đắc dĩ, thấy thực sự rất ngạc nhiên bởi hát trên những sân khấu lớn, trong các chương trình âm nhạc của VTV hay sóng phát thanh thì đó là quá bình thường, nhưng ngoài đường, quán nhậu, cứ ngồi xuống là chỉ vài phút sau có ngay một anh sấn tới hát ầm lên Ơi con sông quê ơi con sông quê….
Nói Tạo đa tài bởi anh còn là một họa sĩ được bạn bè và giới văn nghệ sĩ quý mến bởi những bìa sách vẽ minh họa, mà đồ là làm miễn phí phần lớn, dành cho các bạn. Phải nói thực rằng tôi rất ấn tượng với sức vẽ của Tạo. Cứ nhìn số lượng bạn bè văn sĩ đi với anh bao nhiêu thì nhân đôi số đó lên sẽ ra số bìa sách anh vẽ. Có lẽ chất thơ nó gần với họa, mà thơ thì Tạo quá “sẵn” nên họa ra thành hình hài trang nhất các tác phẩm dành cho bạn bè.
15 năm quen biết Tạo, nhiều chương trình ca nhạc thấy anh xuất hiện nhưng chỉ với tư cách là người có ca khúc nổi tiếng được sử dụng trong chương trình chứ bặt nhiên không thấy một chương trình âm nhạc nào của riêng anh, đem khúc mắc đó trong lòng, nhiều lần định hỏi nhưng chưa kịp ngỏ lời thì 2017 Tạo thông báo sẽ tổ chức một đêm nhạc đầu tiên và duy nhất các ca khúc gắn với tên Nguyễn Trọng Tạo. Đêm nhạc “Nguyễn Trọng Tạo - Đêm duy nhất - Khúc hát sông quê” diễn ra ngày 08/9/2017 tại Nhà hát Lớn Hà Nội với chương trình dài những ca khúc gắn liền với tên tuổi người nghệ sĩ tài hoa đó.
Cầm list 20 bài hát được trình diễn trong đêm nhạc, với 18 ca khúc do Tạo sáng tác cả nhạc và lời hoặc phổ nhạc từ thơ của bạn cùng 2 bài thơ của Tạo được các nhạc sĩ Phú Quang và Giáng Son phổ nhạc, cảm thấy thực sự nhẹ lòng khi chìm trong cảm giác êm đềm của các giai điệu bởi giám đốc âm nhạc và đạo diễn chương trình bằng đêm nhạc đã khắc họa được rõ “hình” và “hồn” của Tạo. Đêm nhạc được đông đảo bạn bè và người yêu mến ủng hộ, thể hiện bằng một khán phòng đầy ắp những ánh mắt lấp lánh trìu mến. Sự thành công của đêm nhạc không phải ở những ca khúc, bài thơ hay nhất của Tạo mà bởi những âm hưởng và dư âm đọng lại mãi trong lòng khán giả.
Đêm nhạc thành công, Tạo vui lắm, lại hẹn hò, gặp gỡ bạn bè để chia sẻ cảm xúc này nọ về âm nhạc và thi ca. Trong Nam ngoài Bắc, chỗ nào có bạn văn bạn thơ của Tạo là câu chuyện về nhạc và thơ của Tạo lại ồn ào, lại trở thành tâm điểm của câu chuyện.
Rồi Tạo ốm. Quá nhanh quá nguy hiểm bởi sự chủ quan lẫn sự quá lạc quan về sức khỏe của Tạo. Thương Tạo vô cùng bởi bạn bè đông là vậy nhưng mọi người cũng chỉ thường xuyên thăm hỏi anh chứ không ai ở bên chăm sóc anh thường xuyên được. Ngót nghét bốn tháng, bằng sự kỳ diệu nào đó mà có lẽ chỉ những văn nghệ sĩ mới có thể tưởng tượng được, Tạo bình phục dần, đi lại được, nói vẫn hơi khó nghe nhưng mừng nhất là có vẻ Tạo chẳng quên gì cả. Từng ánh mắt, từng khuôn mặt, thói quen bạn bè Tạo đều nhớ. Thấy Tạo đi nhiều sự kiện, xuất hiện ở nhiều địa điểm, nhà bạn văn bạn thơ, Tạo năng đi lại, trò chuyện với mọi người. Vui và mừng lắm lắm cho Tạo và thấy vui nhất có lẽ là thay vì rượu, giờ Tạo đòi uống lavie, “nặng” lắm là bia, nhưng cũng chỉ để cầm để chạm cốc cho có khí thế mà thôi.
Còn mừng cho Tạo và hơn thế là cho những người yêu mến các ca khúc và thi ca của Tạo bởi sau đêm nhạc mà anh nói là duy nhất năm ngoái, người nghệ sĩ ham chơi và tình yêu luôn nồng cháy đó, thông báo với mọi người một đêm nhạc sẽ được tổ chức tại quê hương xứ Nghệ vào ngày 10/8 này.
Trong buổi họp thông báo đêm nhạc tại Nghệ An, những văn nghệ sĩ gắn bó với Tạo nhiều năm nay như Nguyễn Thụy Kha, Giáng Son… và các ca sĩ thể hiện những ca khúc hay nhất của Tạo như Trọng Tấn, Anh Thơ, Thanh Hoa, Lê Anh Dũng, Phương Anh, Phương Thanh… cũng sẽ cùng Tạo hành hương. Chắc chắn một điều, đêm nhạc này sẽ lại là một sự kiện nữa ghi đậm dấu ấn tình yêu của Tạo dành cho đời. Dường như chính tình yêu ấy giúp Tạo vững tin và vượt qua mọi rào cản của cuộc sống mà vững bước đem những gì đẹp đẽ nhất của mình dâng hiến cho mọi người.
Và tôi biết, bằng những cảm nhận của riêng mình về con-người-thơ-nhạc Nguyễn Trọng Tạo ấy, tình yêu lớn nhất của đời ông luôn là quê hương, là ngôi nhà mà dù ở đâu, Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, Mỹ, Pháp, Ba Lan, Nga, Nhật Bản… mãi là nguồn cảm hứng vô tận cho một tài hoa.
Bài: Khánh Vân
Ảnh: Nguyễn Trọng Tạo
------------
(*) Nhà thơ Nguyễn Trọng Tạo