(Tổ Quốc) - Trong phần chất vấn chiều nay, Quốc hội “nóng” chuyện làm thế nào để đưa ra giải pháp nhằm ngăn chặn tình trạng xâm hại tình dụng trẻ em, trong đó yêu cầu Bộ trưởng LĐ-TB-XH phải có giải pháp mạnh mẽ.
ĐB Nguyễn Quang Tuấn (đoàn Hà Nội) thẳng thắn nhận định, các ĐB đã đưa ra nhiều câu hỏi về vấn đề này và Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cũng đã trả lời nhưng các giải pháp Bộ trưởng đưa ra chưa hài lòng, chưa có giải pháp mạnh.
 ĐB Nguyễn Quang Tuấn (đoàn Hà Nội). Ảnh: Nam Nguyễn |
Theo ĐB Nguyễn Quang Tuấn, vì đây là tội phạm đặc thù, bằng chứng mất dần theo thời gian, mất dần từng giờ nên tiếp nhận tin báo tố cáo phải nhanh chóng mới có thể kết tội. Nạn nhân thường là các cháu bé nên tinh thần hay hoảng loạn, khó lấy lời khai. Bên cạnh đó, nhận thức của các cơ quan tố tụng còn khác nhau, như vụ ấu dâm tại Vũng Tàu mà Nguyễn Khắc Thuỷ là tội phạm vừa qua đã cho thấy điều đó.
Cùng câu hỏi với ĐB Nguyễn Quang Tuấn, ĐB Lưu Bình Nhưỡng (đoàn Bến Tre) cho biết ông đã theo dõi về vấn đề xâm hại tình dục. Các cụ có câu “đi hỏi già về nhà hỏi trẻ”. Như đại biểu Lê Thị Nga nói “cháu nói không nghe đến khi cháu tự tử mới đau lòng. Nên đừng để tình trạng này xảy ra”. Các gia đình bị hại thường rất đơn độc. ĐB Lưu Bình Nhưỡng đề nghị Bộ LĐ-TB-XH phải có giải pháp mạnh mẽ hơn.
ĐB Ngô Thị Minh, Lê Thị Nga cũng đề cập vấn đề này. Đại biểu Lê Thị Nga cho rằng, hầu hết các vụ án đều phải có chỉ đạo của lãnh đạo cấp cao thì mới xử lý. Vậy những trường hợp không có chỉ đạo của lãnh đạo cấp cao thì sao?
Trả lời nội dung này, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cho biết, thời gian qua, hệ thống pháp luận để đảm bảo quyền lợi cho trẻ em thì cơ bản là đồng bộ. Phân công công việc bảo vệ quyền lợi của các em cũng rất rõ (Bộ Công an, Bộ LĐ-TB-XH, Viện kiểm sát)…
“Tôi cũng đồng ý với ý kiến của ĐB Lưu Bình Nhưỡng khi nhận định nhiều vụ việc còn kéo dài, xử lý chưa nghiêm minh. Nhiều vụ việc có ý kiến của lãnh đạo cấp cao của Đảng, Nhà nước mới tiến hành”, Bộ trưởng nói.
Về phía Bộ LĐ-TB-XH, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cho biết, hầu như những vụ việc liên quan đến xâm hại trẻ em, đặc biệt là những vụ nghiêm trọng Bộ đều có ý kiến. Nhiều vụ ông đã trực tiếp gọi điện cho Chủ tịch nước, Chủ tịch Quốc hội, Thủ tướng Chính phủ để xin ý kiến.
“Cá nhân tôi cũng có những vụ báo cáo trực tiếp như vụ ông Nguyễn Khắc Thuỷ. Vào buổi sáng kết thúc phiên toà, ngay buổi chiều tôi đã báo cáo Quốc hội, xin trao đổi trực tiếp với Viện trưởng Viện kiểm sát Tối cao, Chánh án Toà án Nhân dân tối cao. Tôi cũng nói rõ quan điểm cá nhân tôi cũng như với trách nhiệm là cơ quan quản lý nhà nước không đồng tình với cách xét xử như vậy. Chúng tôi đề nghị 2 cơ quan xem xét xử lý lại để xử lý nghiêm minh. Và 2 cơ quan đã ghi nhận ý kiến của tôi… Hay vụ "Minh béo", cá nhân tôi cũng đã có ý kiến… Vì thế, không phải Bộ không lên tiếng mà cách lên tiếng tuỳ theo từng vụ việc. Có vụ thì báo cáo trực tiếp lãnh đạo, vụ thì trao đổi với địa phương”, Bộ trưởng phân trần.
Bổ sung thêm về vấn đề được các ĐBQH quan tâm, ông Lê Minh Trí – Viện trưởng Viện KS Nhân dân tối cao cho rằng, đây là vấn đề vô cùng bức xúc. Tuy nhiên, để quan tâm giải quyết vấn đề này cần có sự vào cuộc đồng bộ, từ sự quyết tâm của cả hệ thống chính trị đến hoàn thiện cả hệ thống pháp luật để đảm bảo yêu cầu của cuộc đấu tranh này không chỉ dừng lại ở quyết tâm mà phải bằng pháp luật, bằng phối hợp của các cơ quan liên quan, truyền thông giáo dục đồng bộ kỹ năng cho các em…
 Đại biểu Lê Thị Nga đặt câu hỏi: Hầu hết các vụ án đều phải có chỉ đạo của lãnh đạo cấp cao thì mới xử lý. Vậy những trường hợp không có chỉ đạo của lãnh đạo cấp cao thì sao? Ảnh: Minh Khánh |
“Đặc biệt, khi phát hiện cần phải xử lý nghiêm minh để răn đe, kịp thời”, ông Lê Minh Trí nói.
Tại buổi chất vấn, ông Nguyễn Hoà Bình - Chánh án Toà án Nhân dân Tối cao - cũng cho biết, những vụ này không khó khăn trong quá trình xét xử nhưng khó khăn trong công tác điều tra. Phần lớn đây là những vụ việc truy xét, không có bằng chứng, thời gian xảy ra đến khi phát hiện thường dài, nạn nhân và gia đình thường che giấu. Có những loại tội giám định trở thành nhiệm vụ bắt buộc nhưng gia đình từ chối giám định, gây khó khăn cho công tác điều tra, xét xử.
Về giải pháp, ông Nguyễn Hoà Bình cho rằng các cơ quan tố tụng đã phối hợp rất chặt chẽ, đưa được 90% các vụ việc đưa ra xét xử đúng người đúng tội. Tỷ lệ trả, hủy sửa, trả hồ sơ đòi hỏi phải hạ xuống theo yêu cầu của Quốc hội, mong muốn của cử tri.
Về giải pháp triển khai tổ chức, đã ban hành thông tư yêu cầu tòa án địa phương, trong đó có các tòa án cấp huyện đủ điều kiện hình thành tòa chuyên trách về hôn nhân gia đình và vị thành niên.
“Ngoài ra, chúng tôi đã áp dụng phòng xét xử thân thiện dành cho trẻ vị thành niên ở TP.HCM và đang nhân rộng ra cả nước. Những nạn nhân có thể không phải ra tòa mà chỉ thẩm vấn qua micro để đảm bảo về mặt tâm lý”, ông Nguyễn Hoà Bình cho hay./.
Tham gia giải trình về tình trạng xâm hại trẻ em, Bộ trưởng Công an Tô Lâm cho hay, chỉ riêng 5 tháng đầu năm 2018 đã xảy ra 682 vụ trong lĩnh vực này, số lượng vụ xâm hại tình dục chiếm 84%, giảm gần 8% so với cùng kỳ năm 2017. Theo ông, việc tố cáo tội phạm xâm hại trẻ em thường diễn ra chậm nên điều tra thu chứng cứ, dấu vết khó khăn. Nhiều trường hợp nạn nhân cũng như người thân giấu thông tin khiến nhiều tội phạm thực hiện thời gian dài mới bị phát hiện. Có những gia đình không hợp tác điều tra vì sợ ảnh hưởng tới tâm lý trẻ. Các vụ án xâm hại tình dục thường không có nhân chứng trực tiếp, nạn nhân nhỏ tuổi nên khai báo không chính xác, không thống nhất, hoặc khai theo hướng dẫn của cha mẹ nên khó khăn điều tra; đánh giá chứng cứ giữa các cơ quan tố tụng cũng chưa thống nhất.
Về phương hướng chỉ đạo hoạt động của lực lượng công an, ông Tô Lâm nêu ra một số nhóm giải pháp như: tăng cường công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thưc phòng chống xâm hại tình dục; chấn chỉnh công tác xử lý tin báo tố giác tội phạm…
Hà Giang
