(Tổ Quốc) - Theo báo cáo của Vụ Văn hóa dân tộc (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch), trong năm 2018, công tác bảo tồn và phát huy văn hóa truyền thống vùng đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS), miền núi đã đạt được những kết quả quan trọng.
Việc bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa đặc sắc của đồng bào DTTS ngày càng có hiệu quả.
Triển khai thực hiện Nghị quyết của Đảng, Chính phủ về công tác văn hóa dân tộc
Triển khai kế hoạch công tác năm 2018, Vụ Văn hóa dân tộc luôn quán triệt chỉ đạo và phối hợp với các địa phương tổ chức nhiều hoạt động nhằm thực hiện các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước về công tác văn hóa đối với vùng đồng bào các DTTS, miền núi góp phần củng cố, tăng cường khối đại đoàn kết các dân tộc trong thời kỳ mới; tăng cường nhận thức của các cấp, các ban, ngành, đoàn thể và đồng bào các dân tộc về thời cơ cũng như thách thức của công tác văn hóa nói chung, văn hóa vùng đồng bào DTTS nói riêng; tăng cường khối đại đoàn kết các dân tộc trong tình hình mới, bảo tồn và phát huy những giá trị văn hóa đặc sắc của cộng đồng 54 DTTS anh em.
Ở cấp Trung ương: Vụ Văn hóa dân tộc tiếp tục quán triệt và chỉ đạo tổ chức nhiều hoạt động nhằm triển khai thực hiện Nghị quyết số 33-NQ/TW hội nghị Trung ương 9 (khóa XI) về "Xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu bền vững của đất nước"; Nghị quyết Trung ương lần thứ 7 (khóa IX) về "Phát huy sức mạnh đại đoàn kết dân tộc"; Chỉ thị số 1971/2010/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ về "Tăng cường công tác dân tộc thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước"; Nghị định số 05/2011/NĐ-CP về công tác dân tộc, Quyết định số 1270/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Đề án "Bảo tồn, phát triển văn hóa các DTTS Việt Nam đến năm 2020"; Tham mưu xây dựng các đề án, các dự án thành phần cụ thể hóa Đề án 1270. Các dự án, đề án góp phần quan trọng trong công tác bảo tồn, định hướng phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của từng tộc người thiểu số trong cộng đồng các dân tộc Việt Nam.
Nhiều hoạt động hưởng ứng Ngày Văn hóa các dân tộc Việt Nam 19/4 được tổ chức trên khắp các tỉnh, thành phố. Ảnh: Nam Nguyễn
Ở cấp địa phương: Nhiều địa phương đã tập trung đầu tư cho hoạt động bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa các DTTS, tổ chức khảo sát, thống kê, đánh giá thực trạng các giá trị văn hóa truyền thống, từng bước kiểm kê di sản văn hóa vật thể và phi vật thể, lập hồ sơ khoa học, từ đó có kế hoạch gìn giữ và phát huy các giá trị văn hóa, góp phần nâng cao nhận thức của cộng đồng xã hội trong việc gìn giữ và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của các DTTS. Các tỉnh vùng DTTS thường xuyên tổ chức các hoạt động biểu diễn, giao lưu văn hóa nghệ thuật quần chúng mang tính cộng đồng. Việc tổ chức định kỳ "Ngày hội văn hóa, thể thao và du lịch các dân tộc", "Ngày Văn hóa các dân tộc Việt Nam 19/4" đã thu hút đông đảo nghệ nhân, diễn viên, vận động viên tham gia các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể thao dân gian truyền thống đặc sắc, góp phần phục hồi, phát triển các làn điệu dân ca, dân nhạc, dân vũ, trò chơi dân gian và lễ hội truyền thống của mỗi địa phương, khơi nguồn sáng tạo trong cộng đồng các dân tộc. Nhiều địa phương thực hiện Quyết định số 1270/QĐ-TTg ngày 27/7/2011 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt "Đề án Bảo tồn, phát triển văn hóa các DTTS Việt Nam đến năm 2020".
Nhiều hoạt động được tổ chức nhằm bảo tồn và phát huy văn hóa các DTTS
Với chức năng nhiệm vụ là cơ quan tham mưu quản lý Nhà nước lĩnh vực văn hóa dân tộc, Vụ Văn hóa dân tộc đã soạn thảo và tham gia soạn thảo các văn bản liên quan đến lĩnh vực văn hóa DTTS, trình lãnh đạo Bộ và các cấp có thẩm quyền ký ban hành. Các văn bản đảm bảo chất lượng, đúng nội dung, mục đích, yêu cầu theo chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn trong quá trình thực hiện nhiệm vụ chung của ngành và kế hoạch công tác của đơn vị.
Bên cạnh đó, tổ chức Hội nghị Tổng kết 10 năm thực hiện Quyết định số 1668/QĐ-TTg ngày 17/11/2008 của Thủ tướng Chính phủ về Ngày văn hóa các dân tộc Việt Nam, tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam, ngày 19/4/2018; Tổ chức 02 lớp truyền dạy văn hóa phi vật thể cho dân tộc Lự, La Hủ tại tỉnh Lai Châu ( từ ngày 20 đến 28/4/2018); Tổ chức đội tuyên truyền văn hóa (văn hóa và biên phòng) đi biểu diễn phục vụ đồng bào DTTS vùng biên giới, biển đảo khu vực miền Trung tại tỉnh Quảng Ngãi (Từ ngày 23 đến 28/4/2018); Tổ chức Liên hoan nghệ thuật hát then, đàn tính các dân tộc Tày - Nùng - Thái tại tỉnh Hà Giang năm 2018, từ ngày 12 đến 14/5/2018.
Liên hoan nghệ thuật hát then, đàn tính các dân tộc Tày - Nùng - Thái tại tỉnh Hà Giang năm 2018. Ảnh: Bảo Trung
Ngoài ra, tổ chức 02 lớp tập huấn tuyên truyền phổ biến pháp luật cho cán bộ văn hóa xã, già làng, trưởng bản, người có uy tín thuộc các xã đặc biệt khó khăn, xã biên giới, vùng bãi ngang và hải đảo tại tỉnh Nghệ An (từ ngày 22 đến 25/5/2018) và Lâm Đồng (từ ngày 20 đến 22/6/2018); Tổ chức 02 lớp tập huấn về công tác tuyên truyền bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc, bài trừ hủ tục lạc hậu trong đồng bào DTTS cho cán bộ làm công tác văn hóa và người có uy tín vùng đồng bào DTTS, vùng biên giới tại tỉnh Lạng Sơn (từ ngày 19 đến 21/6/2018) và Đắk Lắk (từ ngày 09 đến 12/7/2018).
Đồng thời, tổ chức Ngày hội văn hóa các dân tộc miền Trung lần thứ III tại tỉnh Quảng Nam, năm 2018 (từ ngày 24 đến 26/8/2018); Tổ chức Ngày hội văn hóa, thể thao và du lịch các dân tộc vùng Đông Bắc lần thứ X tại tỉnh Vĩnh Phúc, năm 2018 (từ ngày 02 đến 04/11/2018); Sơ kết 05 năm thực hiện Quyết định số 4686/QĐ-BVHTTDL ngày 31 tháng 12 năm 2013 của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch về việc Phê duyệt Đề án tổ chức định kỳ "Ngày hội, giao lưu văn hóa, thể thao và du lịch vùng đồng bào các DTTS" theo khu vực và toàn quốc giai đoạn 2013 – 2020, tổ chức tại tỉnh Vĩnh Phúc ngày 02/11/2018.
Đưa các chương trình hoạt động văn hóa, nghệ thuật (các trường văn hóa nghệ thuật thuộc Bộ) phục vụ đồng bào vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo, vùng DTTS khu vực phía Bắc tại tỉnh Lạng Sơn, năm 2018 (từ ngày 17 đến 19/11/2018); Tổ chức cuộc thi sáng tác ca khúc về đề tài DTTS, miền núi năm 2018 cho các tác giả người DTTS; Xây dựng 01 mô hình mẫu câu lạc bộ văn hóa, văn nghệ dân gian cho các dân tộc có số dân rất ít người khu vực phía Bắc tại tỉnh Lào Cai; Xây dựng kế hoạch bảo tồn phát triển văn hóa các DTTS vùng đồng bằng sông Cửu Long đến năm 2030...
Đặc biệt, trong năm 2018, Vụ Văn hóa dân tộc đã hỗ trợ phục dựng và bảo tồn 10 lễ hội cho các đồng bào DTTS tỉnh: Hà Giang, Điện Biên, Thái Nguyên, Thừa Thiên Huế, Quảng Bình, Thanh Hóa, Lai Châu, Gia Lai, Bình Phước, Trà Vinh; Thực hiện hướng dẫn, hỗ trợ xây dựng 03 làng, bản, buôn truyền thống tiêu biểu cho các dân tộc của 03 tỉnh: Quảng Ninh, Lâm Đồng, Sơn La. Bên cạnh đó, hỗ trợ trang thiết bị, sản phẩm văn hóa thông tin cho các đồn Biên phòng và các đội tuyên truyền văn hóa Bộ đội biên phòng để xóa các điểm trắng văn hóa tại vùng biên giới, ven biển, hải đảo...
Trong năm 2018, Vụ Văn hóa dân tộc đã hỗ trợ phục dựng và bảo tồn 10 lễ hội cho các đồng bào DTTS. Ảnh minh họa (nguồn: Lan Phạm)
Việc thực hiện có hiệu quả công tác Văn hóa dân tộc năm 2018 của Vụ Văn hóa dân tộc đã góp phần quan trọng ổn định, cải thiện, nâng cao mọi mặt đời sống của đồng bào vùng DTTS; góp phần tích cực xây dựng nông thôn mới, văn hóa dân tộc ngày càng được quan tâm đúng mức, đáp ứng được nhu cầu nguyện vọng của đồng bào các dân tộc trên địa bàn cả nước... Nhờ đó, đời sống tinh thần đồng bào DTTS, vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn được cải thiện rõ rệt; Trật tự, an toàn xã hội được ổn định; An ninh, quốc phòng được giữ vững... Đồng bào các DTTS đoàn kết, tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng, nỗ lực phấn đấu vươn lên thoát nghèo; Qua đó, việc bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa đặc sắc của đồng bào ngày càng có hiệu quả, đi vào chiều sâu, đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước.
