• Đường dây nóng

    0901.22.33.66 - toasoan@toquoc.gov.vn

  • Liên hệ quảng cáo

    091.358.6788

Bài 2: Đâu là giới hạn của sự phản cảm?

Văn hoá 01/09/2011 09:49

(Toquoc)-Sau vụ Hồ Quỳnh Hương bị “tuýt còi”,các nghệ sỹ trẻ chẳng mặc kín đáo hơn mà còn có xu hướng ngược lại.

(Toquoc)-Sau vụ Hồ Quỳnh Hương bị “tuýt còi”, các nghệ sỹ trẻ chẳng ăn mặc kín đáo hơn mà còn có xu hướng ngược lại. Sân khấu nghệ thuật biểu diễn chuyển sang thời đại “trong dần ra, mỏng dần đi, ngắn dần lên” và chẳng ai bị phạt hay nhắc nhở cho đến tận sự kiện “Đêm mỹ nhân” với “giới hạn” là bộ đồ ren của ca sỹ Minh Hằng.

>> Bài 1: Trang phục biểu diễn và giới hạn phản cảm

Nói là họ thách thức các nhà quản lý thì cũng có phần võ đoán bởi đời sống âm nhạc và thời trang trên thế giới thay đổi từng ngày. Những bộ đồ ngắn đến không thể ngắn hơn của Rihanna, những trang phục lập dị điên rồ đến không thể điên rồ hơn của Lady Gaga, những vũ đạo sexy đến không thế sexy hơn của Bi Rain thu hút hàng triệu fan hâm mộ trên toàn thế giới, trong đó có Việt Nam. Các nghệ sỹ trong nước vì thế không thể cứ kín cổng cao tường trên sân khấu. Họ buộc phải chạy đua để theo kịp xu hướng mới nhất, hot nhất trên thế giới (dù chỉ được mỗi chuyện trang phục), để chiều fan và hút fan, từ mốt tất lưới rách lỗ chỗ của Britney Spears đến mốt cạo trọc một bên đầu của Rihanna. Điều đó có ý nghĩa với họ hơn nhiều Quy chế 47.

Trang phục quần ren của Minh Hằng gióng lên hồi chuông báo động về tình trạng ăn mặc ngày càng phản cảm của nhiều nghệ sỹ (Ảnh: Đất Việt)

Quan niệm về thời trang, về hở hang của công chúng đương nhiên cũng “thoáng” hơn sau khi đã không lạ gì chuyện ăn mặc của nghệ sỹ nước ngoài đồng thời được truyền thông trong nước “cổ xúy” bằng thông tin và hình ảnh nghệ sỹ hở hang tràn ngập trên các trang báo mạng lẫn báo giấy một cách tự do và thiếu kiểm soát. Bởi thế, các nghệ sỹ thi nhau lên báo để “cởi đồ” hay “khoe hàng”. Bởi thế, chiếc váy khoe tới “4/5” ngực của người đẹp Jenifer Phạm trên sân khấu Hoa hậu Trái đất 2010 trong vai trò MC dẫu có nhiều phản hồi trái chiều thì vẫn được bênh vực vì “đẹp”. Thậm chí các nghệ sỹ khác khoe ngực “không đẹp” trong các event ầm ĩ, sang trọng trước hàng trăm quan khách thì cũng chẳng bị dư luận “ném đá”. Có chăng chỉ là những tin tức cố tình “phê” để “câu view” trên một số trang giải trí như cô ca sỹ A, cô người mẫu B mặc đồ “cưỡng bức vòng 1” hay “sao Việt và mốt úp gáo dừa”…

Chỉ đến khi cô ca sỹ Minh Hằng mặc bộ đồ gây sốc mạnh cho thị giác trong Đêm mỹ nhân mới đây – một đêm nhạc quyên góp tiền từ thiện – thì các nhà quản lý mới giật mình thổi còi sau một thời gian dài buông lỏng. Thực tế, bộ đồ ren thủng lỗ chỗ ấy thể hiện khả năng nắm bắt thời trang nhanh nhạy của Minh Hằng bởi kiểu dáng lẫn chất liệu đó đang là mốt thịnh hành của các sao Hollywood mà Emma Watson, Kelly Osbourne, Rachel McAdams, Kim Kardashine ưa chuộng, mới đây nhất là hai sao Hoa ngữ Chương Tử Di và Viên Lập diện trong Lễ trao giải Hoa biểu lần thứ XIV.

Bộ váy hở 4/5 ngực của Jennifer Phạm cũng khiến công chúng "nhức mắt" (Ảnh: Internet)

Nói bộ đồ của Minh Hằng hở hang thì có thể là oan cho cô thật bởi như giải trình là bên trong cô có mặc đồ da chứ không phải không mặc gì. Nhưng có lẽ Minh Hằng không hiểu (hoặc không muốn hiểu) giữa hở và phản cảm không phải lúc nào cũng đồng nghĩa. Có những trang phục rõ là hở nhưng không phản cảm và ngược lại chẳng hở gì mà vẫn phản cảm.

Phản cảm là một khái niệm mang tính cảm tính và phụ thuộc vào thẩm mỹ của mỗi người. Trong một môi trường nghệ thuật mà các quy chuẩn thẩm mỹ chưa được gây dựng, văn hóa phương Đông thì đang lung lay dữ dội mà văn hóa phương Tây thì chưa thành hình, và sự cảm tính trở nên lấn át thì thật khó để các nhà quản lý văn hóa biểu diễn đưa ra những quyết định đủ sức thuyết phục cả công chúng lẫn giới làm nghề.

Tuy nhiên cũng không thể biện hộ cho việc khó quản lý với lý do chưa có quy định rõ ràng ngắn dài bao nhiêukín hở ra sao như giải thích ông Chánh thanh tra Sở VHTTDL Bà Rịa – Vũng Tàu. Bởi nếu có, thì hẳn các nhà quản lý mỗi năm sẽ phải bổ sung quy chế một vài lần theo sự thay đổi của xu hướng thời trang, ví như năm nay được phép hở chỗ này, năm sau được phép hở thêm chỗ kia.

Bên cạnh đó, thuần phong mỹ tục là một khái niệm khả biến chứ không bất biến, nên việc quản lý phải hết sức linh hoạt. Chẳng ai dám chắc chắn rằng Việt Nam sẽ không bao giờ có bãi biển khỏa thân như ở châu Âu hay phong trào khỏa thân tập thể để gửi đi một thông điệp xã hội nào đó. Các nghệ sỹ có thể ngày mai sẽ mặc hở hơn cả hôm nay, đến cỡ của Rihanna hay Lady Gaga. Nhưng họ cũng cần phải biết rằng, ngay cả nền văn hóa được xem là hết sức cởi mở và tông trọng tự do cá nhân như phương Tây cũng chỉ trích mạnh mẽ lối ăn mặc của các nghệ sỹ này bởi những tác động xấu mà họ gây ra với giới trẻ. Nền văn hóa nào cũng thế, cũng có thuần phong mỹ tục riêng, và luôn rạch ròi giữa gợi cảm và thô tục.

Ông Vương Duy Biên – Cục trưởng Cục Nghệ thuật biểu diễn khẳng định rằng sẽ không quy định cụ thể về mức ngắn hay hở trong trang phục biểu diễn của nghệ sỹ mà chỉ nói chung là “phản cảm”, “phi thẩm mỹ”, “trái thuần phong mỹ tục”, còn nghệ sỹ phải có ý thức trau dồi phẩm cách, trau dồi thẩm mỹ để phục vụ công chúng của mình bởi xét cho cùng, chỉ có mắt nhìn của công chúng mới là thước đo công bằng nhất.

Ông Vương Duy Biên cũng cho biết, quy định mới sắp ban hành vào cuối năm nay sẽ quy định cụ thể các hình thức xử phạt như vi phạm ở mức nào thì cảnh cáo, mức nào phạt tiền, mức nào thì cấm biểu diễn. Đồng thời sẽ ra thông tư để chi tiết các điều luật đó. Việc áp dụng hình thức cấm biểu diễn được xem là biện pháp có tính răn đe nhất khiến các nghệ sỹ có trách nhiệm hơn với công chúng mỗi khi chọn lựa trang phục biểu diễn.

Song những quy định chỉ thực sự có ảnh hưởng tới xã hội khi mỗi cá nhân được giáo dục đầy đủ về văn hóa thẩm mỹ và đạo đức nghề nghiệp, như nhà nghiên cứu phê bình mỹ thuật Nguyễn Quân khẳng định: “Chúng ta phải xây dựng một nền đạo đức ứng xử nơi công cộng, một nền văn hóa đại chúng từ nhà trường phổ thông đến hoạt động truyền thông. Đó là một chiến lược lâu dài nhưng nó xác định chúng ta có phải là một nước văn minh hay không”./.

Hoàng Hồng

NỔI BẬT TRANG CHỦ