Báo động về thiếu nhân lực, Hàn Quốc rộng cửa cho lao động nước ngoài

Theo Nikkei Asia, tỷ lệ sinh của Hàn Quốc (số trẻ trung bình mà một phụ nữ Hàn Quốc sinh trong suốt cuộc đời) đã và đang giảm với tốc độ nhanh nhất thế giới.

Với mức 0.78, Hàn Quốc là nước duy nhất trên thế giới có tỷ lệ sinh dưới 1. Trong khi chính phủ Hàn Quốc đã dành hơn 280 nghìn tỷ won (212 tỷ USD) trong 15 năm qua để giải quyết tình trạng này, kết quả họ thu được không hề khả quan. Do đó, Seoul đang phải tìm cách tuyển dụng thêm lao động từ nước ngoài để lấp chỗ trống về nguồn nhân lực.

Hệ lụy của khủng hoảng nhân lực hiện tại

Nikkei Asia dẫn nhận định của một chuyên gia cho biết, việc thiếu hụt nhân lực hiện tại sẽ là một trong những nguyên nhân khiến hai nước Indonesia và Nigeria đông dân sẽ vượt qua Hàn Quốc về quy mô kinh tế vào năm 2050, đẩy quốc gia Đông Á này ra khỏi nhóm 15 nền kinh tế lớn nhất.

Bất chấp hàng trăm tỷ USD đã được chi ra để cố gắng gia tăng tỷ lệ sinh, số trẻ em sinh ra tại Hàn Quốc vẫn tiếp tục giảm. Theo số liệu chính thức của Hàn Quốc được công bố hồi tháng 2 năm nay, chỉ có 249.000 trẻ được sinh ra tại nước này trong năm 2022, giảm 4.4% so với năm trước đó. Trong khi tỉ lệ sinh trên toàn quốc là 0.78 thì tỷ lệ sinh tại Seoul thậm chí còn thấp hơn, ở mức 0.59.

Trong khi có một số tập đoàn lớn thống trị nền kinh tế Hàn Quốc, 99% các công ty địa phương có quy mô tương đối nhỏ. Và mức lương thấp tại các công ty này khiến giới trẻ Hàn Quốc không hài lòng. Hệ lụy là những công việc vất vả và lương thấp trong ngành nông nghiệp, chăn nuôi, thủy sản và các ngành sản xuất không thể tìm thấy người.

Hiện tại, Chính phủ Hàn Quốc đang tìm kiếm thêm lao động nước ngoài. Hàn Quốc có khoảng 49.000 công dân nước ngoài cư trú dài hạn vào năm 1990, nhưng con số này, bao gồm cả những người lưu trú dưới 90 ngày, đã tăng lên 2,52 triệu vào cuối năm 2019, chiếm 4,9% tổng dân số khoảng 51 triệu người của Hàn Quốc.

Nhiều chính sách thu hút lao động nước ngoài

Năm 2004, Hàn Quốc bắt đầu tiếp nhận lao động nước ngoài tay nghề thấp. Theo chương trình này, chính phủ sẽ kiểm soát toàn bộ quá trình tuyển dụng, từ việc tuyển dụng, bố trí họ vào công việc, sau khi hết thời gian làm việc thì đưa họ về nước. Lực lượng lao động này được đưa vào nhiều lĩnh vực như sản xuất, xây dựng, nông nghiệp, chăn nuôi, dịch vụ và thủy sản.

Trong một động thái mà một chuyên gia gọi là "mở cửa" thị trường lao động, Hàn Quốc cũng đang hướng tới mở thêm 1 số chính sách để giúp người lao động nước ngoài trở thành thường trú nhân.

Người lao động nước ngoài giờ đây có thể có được nơi cư trú hợp pháp hoặc tình trạng thường trú nhân thông qua kết hôn. Việc kết hôn sẽ giúp lao động nước ngoài có giấy tờ công dân chính thức. Số lượng các cuộc hôn nhân giữa lao động nước ngoài và công dân Hàn Quốc đã tăng mạnh kể từ năm 2000, với 1/10 cuộc hôn nhân hiện nay là có sự tham gia của người nước ngoài.

Ikumi Haruki, giáo sư Đại học Seigakuin, người đã viết một cuốn sách về chính sách nhập cư của Hàn Quốc, cho biết sự hỗ trợ rộng rãi của chính phủ là chìa khóa để gia tăng số lượng lao động nước ngoài trở thành thường trú nhân hoặc thúc đẩy họ chọn Hàn Quốc là nơi cư trú lâu dài.

"Hàn Quốc cũng cung cấp các khóa học tiếng Hàn miễn phí tại 319 địa điểm trên cả nước," ông Haruki nói.

Kể từ những năm 2000, Hàn Quốc đã phát triển nhiều chương trình khác nhau để hỗ trợ cư dân nước ngoài, chẳng hạn như dịch vụ tư vấn và giáo dục ngôn ngữ. Các trung tâm hỗ trợ, được thành lập trên khắp đất nước, cung cấp các lớp học tiếng Hàn do các chuyên gia được chứng nhận giảng dạy bằng sách giáo khoa do chính phủ biên soạn.

Tuy các công việc dành cho người nước ngoài thường được trả lương cao nhưng họ cũng rất vất vả và phải làm việc nhiều giờ. Dù vậy, Hàn Quốc vẫn là một nơi làm việc hấp dẫn đối với những người trẻ Đông Nam Á có khát vọng toàn cầu, một phần nhờ vào sự quen thuộc của họ với các công ty và sản phẩm của Hàn Quốc. Theo các chuyên gia, sức hấp dẫn toàn cầu của K-pop và phim truyền hình Hàn Quốc cũng góp phần thu hút giới trẻ đến với đất nước này.

Nhìn lại các chính sách lao động nước ngoài của Hàn Quốc, Nikkei Asia đánh giá rằng dù vẫn cần được cải thiện thêm, những chính sách này vẫn mang lại nhiều bài học về cách giảm bớt tác động kinh tế từ tỷ lệ sinh giảm./.