Bí mật động trời: Tâm chấn 10 năm WikiLeaks nằm ở đâu?

Là một tổ chức truyền thông phi lợi nhuận do nhà hoạt động Australia Julian Assange lập ra vào năm 2006, tài liệu đầu tiên do WikiLeaks công bố là một kế hoạch nhằm ám sát các quan chức chính phủ Somali vào ngày 28/12/2006.

Năm 2008, Trung tâm phản gián Mỹ đã xếp WikiLeaks là một mối đe dọa tiềm tàng cho quân đội.  Năm 2009, người đứng đầu WikiLeaks Assange đã giành giải báo chí của Tổ chức Ân xá quốc tế với loạt bài mang tên "The cry of Blood"  viết về một vụ thảm sát tại Kenya.

Nhà hoạt động Australia Julian Assange lập ra WikiLeaks vào năm 2006. (Nguồn: Reuters)

Được tự WikiLeaks đăng tải hoặc thông qua các phương tiện truyền thông, những bí mật của WikiLeaks thường xuyên trở thành tin nóng, khi công bố sự thay đổi trong chương trình hoạt động của các ứng viên Tổng thống Mỹ hay các điện tín ngoại giao cho thấy sự vận động ngầm trong chính trường.

Tài liệu về Iraq và Afghanistan

Trong năm 2010, WikiLeaks bắt đầu công bố trực tuyến các tài liệu quân sự và ngoại giao chính thức của Mỹ. Những thông tin đầu tiên liên quan đến hoạt động của Mỹ ở Afghanistan. Tháng 5/ 2010, cựu quân nhân Mỹ Bradley (nay là Chelsea) Manning đã bị bắt ở Iraq và được giao cho một đơn vị quân đội với cáo buộc rò rỉ , nơi ông đã được giao cho một đơn vị quân đội. Trong tháng 7 cùng năm, Manning bị cáo buộc đã tiết lộ tài liệu mật cho WikiLeaks.

Manning đã tiết lộ một số lượng lớn tài liệu, bao gồm cả các video của cuộc không kích, trong đó khiến nhiều dân thường thiệt mạng trong khi hàng trăm ngàn báo cáo quân đội về các sự cố chiến tranh tại  Afghanistan và Iraq, tệp dữ liệu liên quan đến tù nhân bị giam giữ tại trại giam Vịnh Guantanamo Mỹ và khoảng 250.000 thông điệp ngoại giao từ Bộ Ngoại giao Mỹ.

Vào tháng 8/2013, Manning đã bị kết án 35 năm tù giam vì tội tiết lộ hơn 700.000 tài liệu mật. Trong tháng 10/ 2010, WikiLeaks công bố một bộ gần 400.000 tài liệu với tên "Iraq War Logs," trong khoảng thời gian từ ngày 1/ 1 2004 tới 31/ 12, 2009. Tiết lộ thêm hàng loạt thông tin mới, dữ liệu  này cũng cho biết thêm có 15.000 thường dân thiệt mạng.

Thư tín ngoại giao Mỹ

Tháng 11/ 2010, WikiLeaks công bố các thư tín ngoại giao từ đại sứ quán Mỹ trên toàn thế giới gửi về Bộ Ngoại giao Mỹ. Các tài liệu này chứa đựng nhiều ý kiến thẳng thắn về các nhà lãnh đạo chính trị nước ngoài và chính sách của họ. Vào tháng 4/2013, WikiLeaks phát hành 1,7 triệu tài liệu của Bộ Ngoại giao Mỹ và thông tin tình báo giai đoạn1973-1976. Theo ông  Assange, các tài liệu này làm sáng tỏ một loạt các hành động của Mỹ đã có ảnh hưởng chính trị và lịch sử thế giới. Henry Kissinger, Ngoại trưởng Hoa Kỳ từ năm 1973 và 1977, là tác giả của nhiều các tài liệu bị rò rỉ. WikiLeaks đã gộp các tài liệu này vào nhóm Thư viện công về ngoại giao Mỹ (PlusD) – lưu giữ bộ sưu tập lớn nhất thế giới các thông tin liên lạc ngoại giao bí mật của Mỹ và có thể truy cập trực tuyến.

Hoạt động của tình báo Mỹ

Tháng 5/2014, WikiLeaks phát hành tài liệu cho biết Cơ quan An ninh Quốc gia (NSA) đã ghi lại và lưu trữ gần như tất cả các cuộc gọi điện thoại trong nước và quốc tế từ hai hoặc nhiều quốc gia được xác định trong năm 2013.

Tháng 6/2015, WikiLeaks công bố tài liệu chứng minh rằng NSA đã giám sát các đời Tổng thống Pháp, khởi đầu với Jacques Chirac, và đã tham gia vào hoạt động gián điệp kinh tế nhằm vào các công ty của Pháp.

Một tháng sau đó, một vụ rò rỉ mới cho thấy NSA đã do thám các quan chức hàng đầu của Đức, trong đó có Thủ tướng Angela Merkel trong nhiều năm.

Ukraine

Tháng 5/2014, WikiLeaks công bố một báo cáo mật của Trợ lý Bộ trưởng Ngoại giao William Burns ngày 1/2/2008. Báo cáo này đề cập đến việc mở rộng của NATO về phía đông, kết nạp Ukraine và Georgia vào tổ chức và, và các rủi ro của chính sách.

Báo cáo trích dẫn các chuyên gia nói rằng Nga đặc biệt quan ngại việc sáp nhập Ukraine vào NATO có thể chia rẽ đất nước này, dẫn đến bạo lực và trong một trường hợp xấu nhất, đến chiến tranh.

Báo cáo cho rằng một chính sách như vậy có thể làm mối quan hệ giữa Nga và Ukraine xấu đi nghiêm trọng. Tháng 6/ 2014, WikiLeaks cho biết Tổng thống Ukraine Petro Poroshenko đã giới thiệu tóm tắt với Đại sứ Mỹ tại Ukraine John Herbst về tiến độ hình thành một chính phủ liên minh vào mùa xuân năm 2006.

Một thông báo từ Đại sứ quán Mỹ tại Kiev gửi về Bộ Ngoại giao Mỹ ngày 28/ 4/ 2006 nhận định ông Poroshenko là người trong cuộc thuộc về chính đảng tại Ukraine của chúng ta. Các nhà ngoại giao Mỹ bày tỏ sự nghi ngờ về độ tin cậy từ những thông tin của Poroshenko.

Đặc biệt, Poroshenko bị tình nghi tham gia vào một âm mưu bắt cóc đồng minh Aleksandr Turchynov của cựu Thủ tướng Ukraine Yulia Tymoshenko. Theo các tài liệu đăng tải trên mạng của Wikileaks, Tymoshenko có thể đã hợp tác với Semion Mogilevich – người được cho là ông trùm mafia khét tiếng của Nga.

Những vụ rò rỉ quan trong nhất năm 2015 - 2016

Vào ngày 16/4/ 2015, WikiLeaks công bố hơn 30.000 tài liệu thư tín từ nội bộ tập đoàn Sony Pictures Entertainment (SPE). Dữ liệu bao gồm thông tin liên lạc giữa CEO của SPE Michael Lynton và quan chức ngoại giao Mỹ Richard Stengel cho biết Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ đã cố gắng liên kết tập đoàn này trong một "cuộc chiến tuyên truyền" chống lại Nga. Ngày 4/6/2015, WikiLeaks đưa ra 17 tài liệu mật làm sáng tỏ bí mật đàm phán trong khuôn khổ Hiệp định quan hệ đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP). Theo WikiLeaks, một trong những mục tiêu của TPP là chống lại các tác động kinh tế ngày càng tăng của các nước BRICS, gồm Brazil, Nga, Ấn Độ, Trung Quốc và Nam Phi.

Ngày 19/6/ 2015, WikiLeaks công bố hơn 70.000 tài liệu từ Bộ Ngoại giao Saudi, bao gồm thư từ bí mật của các Đại sứ quán Saudi trên thế giới. Tài liệu này cũng bao gồm các báo cáo từ các cơ quan của Saudi như Bộ Nội vụ và Tổng cục tình báo.

WikiLeaks cho biết Saudi Arabia khuyến nghị Bahrain hạn chế sự tiếp cận của người Shiite với một số dự án lớn. Theo WikiLeaks, Saudi Arabia đã thu thập thông tin về các hoạt động của người Shiite ở Bahrain về chính trị, kinh doanh hay các mối quan hệ gia đình.

Ngày 1/12, WikiLeaks công bố 2.420 tài liệu liên quan đến cuộc điều tra của Quốc hội Đức đối với sự hợp tác của cơ quan tình báo Đức (BND) và cơ quan An ninh Quốc gia Hoa Kỳ (NSA), đặc biệt, các hoạt động giám sát của cả hai bên.

Các tài liệu cho thấy BND có thể đã cố gắng giữ lại một số thông tin trong quá trình kiểm tra của chính phủ và không tiết lộ danh sách đầy đủ tất cả đối tượng bị giám sát theo yêu cầu của NSA.

Vào ngày 5/12, WikiLeaks phát hành 57.934 email bị cáo buộc là từ tài khoản của Bộ trưởng năng lượng Thổ Nhĩ Kỳ Năng lượng và con rể của Tổng thống Recep Tayyip Erdogan là Berat Albayrak.

Văn bản dường như cho thấy sự liên hệ giữa Albayrak và công ty năng lượng Thổ Nhĩ Kỳ Powertrans- trước đó bị cáo buộc bán dầu giao dịch từ IS.

Đảng Dân chủ Mỹ

Trong năm 2016, WikiLeaks phát hành hàng loạt các tài liệu liên quan đến Đảng Dân chủ Mỹ.

Vào tháng 7/2016, khoảng 28.000 tệp dữ liệu gửi đi hoặc nhận được từ các nhân viên Ủy ban Quốc gia Dân chủ đã được công bố, để lộ ra những lời chỉ trích của đảng về ứng viên tổng thống tiềm năng Bernie Sanders trong khi bày tỏ sự thiên vị bà Hillary Clinton, người cuối cùng đã giành được đề cử.

Bắt đầu từ ngày 7/ 10 tới ngày 8/ 11, khi cuộc bầu cử tổng thống diễn ra, Wikileaks đã công bố tổng cộng 58.660 email, bị cáo buộc thu được từ Chủ tịch chiến dịch tranh cử của bà Clinton, John Podesta – cho thấy có thể có sự sử dụng sai mục đích tiền trong Quỹ của bà Clinton, thông tin về việc FBI yêu cầu truy cập các thư điện tử của bà Clinton, sự thay đổi quan điểm của cựu Ngoại trưởng Mỹ về tự do thương mại cũng như những lo lắng của các trợ lý về khả năng thắng cử của bà.

(Theo Sputnik)