Cần tiếp tục nâng cao chất lượng Giải thưởng Sách quốc gia

Theo báo cáo tổng kết Giải thưởng Sách quốc gia lần thứ 6, thực hiện ý kiến chỉ đạo của lãnh đạo Bộ Thông tin và Truyền thông, Cục Xuất bản, In và Phát hành đã phối hợp với Thường trực Hội Xuất bản Việt Nam thực hiện việc rà soát quy chế, điều lệ Giải thưởng và các vấn đề liên quan nhằm nâng cao chất lượng Giải thưởng Sách quốc gia đáp ứng yêu cầu phát triển trong giai đoạn hiện nay.

Với những điểm đổi mới trong quy chế, điều lệ Giải thưởng Sách quốc gia lần thứ 6 năm 2023 đã thu hút nhiều tác giả, đơn vị xuất bản tham gia với những cuốn sách, bộ sách chất lượng. Cụ thể: có 41 nhà xuất bản gửi sách tham dự với 312 tên sách, 435 cuốn sách, tăng trên 15% số cuốn so với năm 2022. Các cuốn sách, bộ sách đề xuất giải thưởng đều đảm bảo chất lượng, có nội dung phong phú, hình thức đẹp, có tính đa ngành, đa mục tiêu và hướng đến nhiều đối tượng độc giả khác nhau.

Sau khi được Bộ Thông tin và Truyền thông phê duyệt Kế hoạch tổ chức Giải thưởng Sách Quốc gia và Quyết định số 1685/QĐ-BTTTT ngày 31/8/2023 thành lập Hội đồng Giải thưởng Sách quốc gia lần thứ 6, công tác chấm Giải đã triển khai khẩn trương, đúng quy chế, khoa học, bảo đảm thực hiện nghiêm quy trình 03 vòng. Hơn 70 chuyên gia, nhà khoa học, nhà quản lý tham gia, trong đó có nhiều chuyên gia đầu ngành, nhà khoa học có uy tín, phù hợp với chuyên ngành sách đã thể hiện sự nghiêm túc, thẳng thắn, công tâm, trách nhiệm điện cao trong công tác chấm giải.

Trải qua các vòng chấm, Hội đồng Giải thưởng Sách quốc gia lần thứ sáu đã thống nhất đề xuất trao giải cho 41 tác phẩm bao gồm: 02 giải A; 10 giải B; 11 giải C, 18 giải khuyến khích. Những cuốn sách, bộ sách vinh danh lần này được đầu tư công phu, phong phú về đề tài, sắc sảo về nội dung, đồ sộ về quy mô, đa dạng về phong cách và giàu tính sáng tạo, mang tinh thần nhân văn sâu sắc. Trong đó, nhiều tác phẩm với sự tìm tòi, đột phá, mới mẻ và hấp dẫn, được độc giả đón nhận, đánh giá cao.

Bên cạnh những kết quả đạt được, công tác tổ chức lễ trao Giải thưởng Sách quốc gia lần thứ 6 năm 2023 vẫn còn nhiều hạn chế, khó khăn như: Số lượng đầu sách tham gia dự thi tăng nhưng so với Giải thưởng Sách quốc gia lần thứ 5, số lượng các nhà xuất bản tham gia giảm 2 đơn vị, còn 41 nhà xuất bản. Cùng với đó, các đối tượng ngoài nhà xuất bản như cơ quản quản lý, viên nghiên cứu, cơ quan báo chí chưa tham gia Giải thưởng. Ngoài ra, hiện nay, vẫn còn thiếu một số giải như Giải thưởng sách được bạn đọc yêu thích nhất, giải sách có số lượng lớn nhất…

Chính vì thế, để xứng đáng với sự kỳ vọng của đông đảo bạn đọc, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao, tiếp tục đưa Giải thưởng Sách quốc gia trở thành một trong những giải thưởng uy tín nhất trong lĩnh vực văn hóa nghệ thuật, khoa học xã hội và nhân văn… Cục trưởng Cục Xuất bản, In và Phát hành Nguyễn Nguyên đề xuất: Bên cạnh việc tôn vinh các tác giả, tôn vinh những người làm xuất bản giống như các giải thưởng sách khác thì Giải thưởng cần phải hướng đến mục tiêu quan trọng nữa là tôn vinh bạn đọc. Bởi những cuốn sách được trao giải đều là những cuốn sách hướng tới bạn đọc, là những cuốn sách mà bạn đọc muốn đọc, cần đọc. Nên vậy, cần xem xét bổ sung thêm một hạng mục Giải bạn đọc yêu thích. Hạng mục này không có mức giải A, B, C như các giải của từng mảng sách nhưng cũng cần phải có cơ chế đề cử, cơ chế đánh giá bình chọn khác với các hạng mục giải vốn có.

Ngoài 5 mảng sách truyền thống được trao giải, cần xem xét nghiên cứu có nên mở rộng mảng đề tài, đặc biệt mảng sách phát triển kỹ năng sống. Bởi trong thời gian qua, đây là cuốn sách mà rất nhiều bạn đọc quan tâm và đã trở thành một trong những mảng sách chủ lực của nhiều đơn vị làm sách. Đồng thời, cần kiện toàn ban giám khảo, nâng cao chất lượng chấm giải theo hướng kịp thời phát hiện, tôn vinh chính xác khách quan, công tâm các cuốn sách xứng đáng được trao giải.

Trong khuôn khổ hội nghị, các chuyên gia, nhà khoa học, đại diện các nhà xuất bản, doanh nghiệp làm sách cũng đã đóng góp ý kiến đối với một số vấn đề căn bản để hướng tới đề xuất với Bộ Thông tin và Truyền thông tiếp tục hoàn thiện các điều lệ, quy chế Giải thưởng Sách quốc gia và công tác tổ chức Giải thưởng trong thời gian tới./.