Chuyên gia Nguyễn Trí Hiếu: Nợ xấu trên sổ sách không thực tế

Chia sẻ với Đầu tư Tài chính, TS. Nguyễn Trí Hiếu, chuyên gia tài chính – ngân hàng cho rằng, mặc dù con số tuyệt đối về nợ xấu của các ngân hàng thương mại (NHTM) đang tăng lên, song con số nợ xấu trên sổ sách này không thực tế, vì ít nhất vẫn còn 240.000 tỷ đồng nợ xấu tại Công ty Quản lý tài sản của các TCTD (VAMC) mà thực chất vẫn là nợ xấu.

Một trong những nguyên nhân do trong năm nay các NHTM không phải chịu áp lực bán nợ xấu cho VAMC.Tuy nhiên, để con số nợ xấu trong ngưỡng 3% như vậy cần báo động.

Ông Hiếu cho rằng, có 3 nguyên nhân dẫn đến tình trạng này. 

Thứ nhất, khi dư nợ tín dụng tăng lên nợ xấu cũng tăng lên. Từ đầu năm đến thời điểm hiện nay gần giữa tháng 8/2016, tức hơn 180 ngày để nợ từ đầu năm có thể rơi vào nhóm 3 (nhóm nợ xấu từ 90 ngày đến 180 ngày), đủ thời gian để các món nợ không thanh toán được, hoặc khách hàng không có khả năng trả gốc hoặc lãi hay là cả hai đủ để rơi vào nợ nhóm 3, đó là chưa kể nợ cũ của những năm trước. Với những khách hàng không đủ khả năng trả nợ, những món nợ này cũng sẽ nhảy lên nhóm 2, nhóm 3 hoặc nhóm 5.

 Thứ hai, rất nhiều món nợ theo thông tư trước đây của NHNN được phép giữ nguyên nhóm nợ. Và thực tế nhiều ngân hàng thực hiện điều này do họ cho rằng những món nợ đó vẫn có khả năng thu hồi. Tuy nhiên, đến thời điểm này những món nợ này không thể thu hồi được buộc các ngân hàng phải đưa vào nhóm nợ cao hơn. Điều này làm tăng nợ xấu của ngân hàng.

Thứ ba, trong năm nay các ngân hàng không bị áp lực bán nợ cho VAMC (thời điểm này năm ngoái các ngân hàng bắt buộc phải bán nợ xấu cho VAMC để nợ xấu về dưới tỷ lệ 3%). Bởi lẽ VAMC cũng không mặn mà trong vấn đề mua nợ vì đến nay vẫn không xử lý được nhiều.

Đánh giá về bản chất nợ xấu của các ngân hàng, ông Hiếu cho rằng, không nắm rõ trong tài sản cho vay của ngân hàng thực sự có bao nhiêu nợ tốt, bao nhiêu nợ xấu, do ngân hàng vẫn chưa minh bạch.

Theo chuyên gia này, nguyên nhân dẫn tới thiếu minh bạch có thể vì nhiều lý do, chẳng hạn như nhảy nhóm nợ là ngân hàng phải trích lập dự phòng rủi ro, không có đủ lợi nhuận chia cho cổ đông; nợ xấu tăng sẽ bị cơ quan quản lý soi… Cũng có trường hợp trên bảng cân đối kế toán của ngân hàng có phần lãi dự thu, trong khi đó có phần không còn thu được nữa nhưng vẫn để trên sổ sách làm phình ra trên bảng kết quả kinh doanh.

“Tôi nghĩ hệ thống ngân hàng vẫn có thể giữ tỷ lệ nợ xấu ở mức dưới 3%, nên con số công bố không phải là con số thực, vì tổng nợ xấu có đến 240.000 tỷ đồng đang nằm ở VAMC chỉ đem qua để làm sạch sổ sách, vẫn là tài sản của ngân hàng. Nếu VAMC không giải quyết được, sau 5 năm hoặc muộn nhất 10 năm tất cả nợ xấu đó lại trở về với ngân hàng", chuyên gia này nhận định./.

Quỳnh Anh (Theo Đầu tư Tài chính)