Dân số trẻ, khí thế trẻ, nhu cầu phát triển lớn - cơ hội tuyệt vời cho giáo dục Đông Nam Bộ

Tại Hội nghị phát triển giáo dục và đào tạo vùng Đông Nam Bộ đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045; triển khai Nghị quyết số 24-NQ/TW ngày 07/10/2022 của Bộ Chính trị về phương hướng phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng Đông Nam Bộ đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 diễn ra tại tỉnh Bình Dương sáng nay (18/4), Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà nhấn mạnh 5 vấn đề cần tập trung để phát triển giáo dục và đào tạo.

Theo đó, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà cho rằng cần có triết lý mới, nhận thức mới về đầu tư cho giáo dục, chính sách đào tạo, bồi dưỡng giáo viên, phương thức dạy và học… trên cơ sở khoa học, dân chủ, tiếp thu kinh nghiệm của thế giới, phù hợp với thực tiễn của đất nước.

Ngành giáo dục phải quy hoạch mạng lưới hệ thống giáo dục các cấp trên cơ sở quy hoạch quốc gia, vùng, địa phương, có đủ không gian giảng dạy dạy kiến thức văn hoá, thể dục thể thao, đào tạo nghề… nhằm phát triển toàn diện năng lực, kỹ năng của học sinh; định hướng nghề nghiệp phù hợp; góp phần phát hiện và đào tạo nhân tài.

Về phát triển đội ngũ giáo viên, Phó Thủ tướng cho rằng cần "đi trước một bước" trong đổi mới nội dung, mục tiêu, phương pháp đào tạo, cập nhật kiến thức, để đáp ứng yêu cầu Chương trình giáo dục phổ thông năm 2018.

Về vấn đề chính sách xã hội hóa giáo dục, Phó Thủ tướng nêu quan điểm: Nhà nước chỉ đầu tư, quản lý những gì cần quản lý, đồng thời mở ra không gian sáng tạo, đổi mới chính sách để thu hút, huy động các nguồn lực xã hội vào lĩnh vực giáo dục. Chính sách cho giáo dục không phân biệt công lập và tư nhân.

Phó Thủ tướng cũng nhấn mạnh yêu cầu liên thông trong hệ thống giáo dục, dạy nghề (trung cấp nghề nghiệp, cao đẳng lên đến đại học, sau đại học) để khuyến khích học tập suốt đời, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao. Trong thế giới kết nối, chia sẻ, ngành giáo dục phải phát huy nội lực, chú trọng thu hút các nhà khoa học, nhân tài là người Việt Nam ở nước ngoài, người nước ngoài. Đồng thời, nâng cao hơn nữa chất lượng dạy ngoại ngữ - đây là "giấy thông hành", "hành trang" để lao động Việt Nam hội nhập ra thế giới.

Tại Hội nghị, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho biết: Bộ GDĐT đã triển khai 3 Hội nghị phát triển giáo dục và đào tạo vùng tại 3 Tây (Tây Bắc - Tây Nam Bộ - Tây Nguyên). Theo đó, câu chuyện giáo dục của "3 Tây" là phổ cập, nâng cao dân trí, vấn đề vai trò của nhà nước, thực hiện công bằng giáo dục, đó là vấn đề kiên cố hóa trường học, các chính sách ưu tiên, trong đó Nhà nước đóng vai trò chủ đạo.

Với miền Đông Nam Bộ, theo Bộ trưởng, đây là khu vực nhu cầu học tập lớn, nhu cầu học tập với chất lượng bậc cao. Đây là khu vực bao gồm cả những nấc thang cao nhất của giáo dục, cả những phần thấp nhất của giáo dục. Ở đây vẫn còn tỷ lệ người mù chữ, vẫn còn lớp học tình thương dành cho con em người lao động không có chỗ học.

"Nói tới vùng 3 Tây sẽ thấy thuận cho dạy người, khó cho dạy nghề và rất khó về nhân tài. Còn vùng này thuận cho dạy nghề, tốt cho nhân tài nhưng đầy thách thức cho dạy người", Bộ trưởng nhận định.

Cho rằng, câu chuyện giáo dục ở vùng nào cũng có 3 phương diện: nhân, nhân lực, nhân tài, Bộ trưởng phân tích: Trong vấn đề "nhân", giáo dục dạy người vùng nào cũng quan trọng, có yêu cầu giống nhau như Chương trình giáo dục phổ thông 2018 đã xác định những phẩm chất, năng lực và giá trị cốt lõi. Nhưng riêng với Đông Nam Bộ cần phải chú ý thêm một điểm giáo dục con người.

"Chúng ta cần tạo một lớp thị dân mới, những con người ở các đô thị với lối sống kỷ cương, tuân thủ pháp luật, những công dân số và biết sống văn minh trong môi trường đô thị. Cần phải giáo dục họ ngay từ trong quá trình chuyển từ nông thôn thành đô thị - đây là một vấn đề trong sự dạy người của các tỉnh miền Đông", Bộ trưởng chia sẻ.

Đối với vấn đề nhân lực, Bộ trưởng lưu ý, cần làm tốt Chương trình giáo dục phổ thông 2018, gốc của chất lượng nhân lực không đâu khác phải bắt đầu từ phổ thông. "Việc này các tỉnh đang làm tốt, cần cố gắng làm thật tốt hơn nữa", Bộ trưởng nói, đồng thời cho rằng, trong vấn đề nhân lực của miền Đông thì nhân lực khoa học, kỹ thuật, công nghệ phải đặt thành hướng ưu tiên trọng tâm.

Còn đối với nhân tài, Bộ trưởng nhắc tới việc phải tập trung phát hiện, đào tạo, bồi dưỡng nhân tài trong các lĩnh vực, đặc biệt là công nghệ, kỹ thuật, khoa học, đổi mới, sáng tạo, quản trị, điều hành…

Đề cập tới những chữ "hoá" cần phải có trong thực hiện 3 tầng nhân - nhân lực - nhân tài, Bộ trưởng nhấn mạnh trước hết tới "hợp lý hoá" trong sắp xếp, cơ cấu hệ thống giáo dục các bậc học, đặc biệt là bậc đại học; bởi hiện nay, sự phân bổ các trường đại học ngay trong vùng không đồng đều, TP.HCM tập trung quá nhiều, Tây Ninh, Bình Phước không có - đây là sự bất hợp lý cần sắp xếp lại. Bên cạnh đó là phát huy xã hội hoá, quốc tế hoá, hiện đại hoá, số hoá, phổ cập hoá.

"Miền Đông Nam Bộ có số lượng người trẻ, dân số trẻ, khí thế trẻ, sự phát triển với nhu cầu cao. Đây chính là cơ hội tuyệt vời cho giáo dục, phải thấy đây là niềm vui lớn, cơ hội tuyệt vời cho các nhà giáo dục", Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn nhấn mạnh.