Đánh thức tiềm năng du lịch nông thôn trở thành điểm đến bền vững: Việt Nam có thể học hỏi

Theo trang Travel Pulse, nhằm đối phó trước các tác động của môi trường, không chỉ hệ thống khách sạn đang nỗ lực giảm mức tiêu thụ năng lượng, chất thải và nhựa mà ngay cả các công ty điều hành tour du lịch cũng phải không ngừng cố gắng để đạt được chứng chỉ công nhận nhằm giúp ngành du lịch ngày càng tốt hơn.

Trước tình trạng du lịch quá tải vào mùa cao điểm hiện nay, ngành du lịch đòi hỏi phải hoàn thành các mục tiêu phát triển bền vững của Liên hợp quốc nhằm hỗ trợ nền kinh tế địa phương cũng như bảo tồn văn hóa truyền thống. Du lịch nông thôn được đánh giá sẽ là xu hướng trong thời gian tới.

Tổ chức Du lịch thế giới của Liên hợp quốc (UNWTO) mới đây đưa ra ấn phẩm mới có chủ đề: "Du lịch và Phát triển Nông thôn: Quan điểm Chính sách". Theo đó, du lịch nông thôn được định nghĩa là một loại hình du lịch, trong đó trải nghiệm của du khách có liên quan đến sản phẩm nông nghiệp, cuộc sống và văn hóa nông thôn. Các hoạt động du lịch nông thôn sẽ tập trung ở những khu vực có mật độ dân số thấp; tận dụng lợi thế cảnh quan nông thôn hoặc quy hoạch đất nông nghiệp và lâm nghiệp làm du lịch; nhấn mạnh văn hóa truyền thống phong phú.

Hỗ trợ lợi ích chung

Du lịch nông thôn không chỉ hỗ trợ nâng cao đời sống của người dân địa phương mà còn mang đến cơ hội phát triển du lịch dựa vào cộng đồng và phát triển kinh tế ở những khu vực hiện đang gặp phải tình trạng thiếu việc làm.

"Người dân ở khu vực nông thôn có khả năng làm việc phi chính thức cao gấp đôi thời gian người dân ở thành thị. Đến năm 2050, tỷ lệ người dân sinh sống ở khu vực nông thôn sẽ thấp hơn 1/2 so với năm 1950. Tỷ lệ tham gia lực lượng lao động của phụ nữ cũng thấp hơn đáng kể so với nam giới ở khu vực nông thôn", bà Sandra Carvão, Giám đốc bộ phận truyền thông của Tổ chức Du lịch Thế giới cho biết.

"Du lịch có thể thúc đẩy phát triển nông thôn với tư cách là công cụ giúp đa dạng hóa kinh tế và chia sẻ lợi ích trong toàn bộ chuỗi giá trị chung cũng như tạo việc làm, nâng cao đời sống người dân", bà Sandra Carvão nói.

Nhiều người đi du lịch hơn có nghĩa là sẽ tạo thêm nhiều cơ hội việc làm nhiều hơn cho cả nam giới và nữ giới ở nông thôn. Ở quy mô địa phương, tạo ra các sáng kiến du lịch dựa vào cộng đồng sẽ tạo nên sức hấp dẫn và nâng cao đời sống của người dân địa phương.

Phát triển du lịch dựa vào cộng đồng là cách để người dân nông thôn trực tiếp sở hữu và quản lý ngành du lịch tại đây. Một ví dụ điển hình là Làng du lịch tốt nhất của UNWTO ở Puqueldó (Chile), trong đó cộng đồng điều hành 16 nhà nghỉ phục vụ khách du lịch và mang đến những trải nghiệm hòa nhập địa phương, giúp khách du lịch có những trải nghiệm hấp dẫn.

Bên cạnh đó, việc tạo thêm cơ hội việc làm và nguồn doanh thu hơn cho các cộng đồng nông thôn cũng giúp phát triển nguồn lực, chẳng hạn như giáo dục hoặc bảo tồn.

Khắc phục du lịch quá tải

Tại các thành phố và điểm đến trên toàn cầu, du lịch quá tải có thể gây thiệt hại cho người dân địa phương và môi trường.

Gần đây, giới chức trách thành phố Venice (Italy) liên tục đưa ra các biện pháp hạn chế tình trạng quá tải du lịch hay Bồ Đào Nha đã thông qua luật hạn chế số lượng nhà cho thuê trong kỳ nghỉ nhằm tránh ảnh hưởng đến cuộc sống của người dân địa phương.

Và vào năm 2018, Vịnh Maya nổi tiếng của Thái Lan đã đóng cửa sau khi hệ sinh thái của vịnh bị ảnh hưởng nghiêm trọng, ước tính lên tới 5000 khách du lịch đến thăm điểm đến này mỗi ngày. Điểm đến này đã mở cửa trở lại vào năm 2022 sau khi trồng san hô mới và nâng cấp cơ sở hạ tầng nhưng ngành du lịch cũng đã giới hạn số lượng lớn du khách đến để giảm bớt căng thẳng cho du lịch gây ra đối với động vật hoang dã địa phương.

Bằng cách khuyến khích du lịch nông thôn, du khách sẽ quan tâm đến những điểm đến này, phần nào giảm bớt tình trạng quá tải tại các điểm nóng. Thay vì những thành phố phổ biến nhất trên thế giới, các làng du lịch tốt nhất của UNWTO sẽ là những điểm đến có trách nhiệm hơn.

Thúc đẩy tính bền vững

Phát triển du lịch nông thôn trên toàn cầu cũng mang đến tính bền vững ở quy mô địa phương. Các cộng đồng nằm trong hoặc xung quanh các nguồn tài nguyên thiên nhiên tuyệt đẹp, những khu vực đa dạng sinh học trên thế giới hoặc các công viên, khu bảo tồn đã được thành lập nhằm khuyến khích khách du lịch đến thăm. Theo cách này, du lịch có mối quan hệ cộng sinh với các sáng kiến bảo tồn.

"Làng du lịch Batu Puteh ở Malaysia là một ví dụ điển hình về sự tham gia của cộng đồng để phát triển du lịch nông thôn. Trong khu bảo tồn rừng, một nhóm trẻ trong cộng đồng Batu Puteh tham gia bảo tồn và thúc đẩy hệ sinh thái cũng như văn hóa địa phương, bao gồm ngôn ngữ và kiến thức truyền thống, âm nhạc và khiêu vũ", bà Carvão nói.

Rwanda - một quốc gia nhỏ ở Đông Phi mang đến mô hình du lịch nông thôn bền vững, không chỉ mở rộng các khu bảo tồn mà còn khuyến khích người dân sống gần các khu bảo tồn và coi trọng việc bảo tồn đa dạng sinh học phong phú, trong đó có quần thể khỉ đột nổi tiếng.

Bằng cách nào thu hút du khách?

Các vấn đề liên quan đến khả năng tiếp cận và cơ sở hạ tầng sẽ luôn quyết định số lượng của du khách đến với du lịch nông thôn.

Thông thường, những điểm đến này sẽ dành cho những du khách ưa mạo hiểm, những người quan tâm nhiều hơn đến trải nghiệm du lịch và những người muốn khám phá những nơi khác biệt.

"Ngày càng có nhiều người muốn tìm kiếm những trải nghiệm du lịch bền vững, đích thực, độc đáo và lối sống địa phương. Họ muốn trải nghiệm cảnh quan thiên nhiên hoang sơ và gần gũi với người dân địa phương. Điều này sẽ có lợi cho các cộng đồng nông thôn. Khi hút du khách đến với những trải nghiệm này, người dân sẽ có thêm việc làm mới, cải thiện sinh kế ở các vùng nông thôn", bà Carvão cho biết.

UNWTO hiện cung cấp một danh sách các điểm đến được công nhận, được gọi là Làng du lịch tốt nhất - nơi các cộng đồng địa phương đã tham gia vào các sáng kiến du lịch nông thôn. Các công ty lữ hành ngày nay đang tập trung vào phát triển du lịch nông thôn nhiều hơn hầu hết các lĩnh vực du lịch khác.

Du lịch nông thôn không chỉ là "liều thuốc giải độc" cho du lịch quá tải mà còn được xem là lĩnh vực du lịch bền vững dựa vào cộng đồng tốt nhất./.