Dầu mỏ, xung đột Syria và Iran lên bàn nóng Nga- Saudi Arabia

Các nhà lãnh đạo Saudi Arabia và Nga – hai nhà xuất khẩu dầu lớn nhất thế giới, sẽ thảo luận về hợp tác trong sản xuất dầu cùng những khác biệt giữa hai nước về vấn đề Syria và Iran vào ngày 5/10 – trong chuyến thăm Moscow đầu tiên của một Quốc vương Saudi đang cầm quyền.

Chuyến thăm này, bao gồm các cuộc hội đàm ở Điện Kremlin của Vua Salman với Tổng thống Vladimir Putin, phản ánh mối quan hệ tăng cường nhanh chóng giữa Nga và Saudi Arabia – được định hướng bởi nhu cầu cần lẫn nhau nhằm ngăn đà giảm giá dầu thế giới.

Vua Salman và ông Putin gặp nhau bên lề một cuộc họp của G20. (Nguồn: Sputnik)

Hai nước chung tay giúp đạt được một thoả thuận giữa OPEC và các nhà sản xuất khác để cắt giảm sản lượng cho đến cuối tháng 3/2018. Tuy nhiên, hai nước này lại ủng hộ các phe đối lập trong cuộc xung đột Syria.

Riyadh ủng hộ phe nổi dậy chống lại lực lượng của Tổng thống Bashar al-Assad trong khi quân đội Nga và dân quân thân Iran đã đứng về phía ông Assad. Tình thế này đã đẩy Moscow liên kết với đối thủ cạnh tranh khổng lồ của Saudi Arabia là Iran – điều gia tăng sự lo ngại của Riyadh trong khu vực.

Mark N. Katz, chuyên gia về quan hệ Nga - Trung Đông tại Đại học George Mason, nói: "Người Saudi muốn được hỗ trợ về vấn đề Iran, còn Nga muốn thương mại và đầu tư. "Về lập trường của Saudi, họ chắc chắn sẽ muốn liên kết hai nội dung trên, còn Nga sẽ cố gắng tách biệt từng vấn đề."

Con trai của Vua Salman là hoàng tử Mohammed bin Salman, đã đến thăm Nga trong tháng 5 và trong 2015 – khi các quỹ đầu tư của nước này đã nhất trí đầu tư 10 tỷ USD.

Trong khuôn khổ chuyến thăm, một loạt các hợp đồng đầu tư bao gồm một dự án khí tự nhiên hóa lỏng và các nhà máy hóa dầu cũng có thể được ký kết trong chuyến đi của Vua Salman tới Nga và các kế hoạch đầu tư 1 tỷ USD vào các dự án năng lượng cũng có thể sẽ được hoàn tất.

các bộ trưởng hàng đầu và những người đứng đầu các tập đoàn năng lượng quốc doanh Saudi Aramco và Gazprom cũng như đại diện của chương trình cải cách Tầm nhìn 2030 của Saudi Arabia nhằm chấm dứt sự phụ thuộc vào dầu mỏ của nước này cũng sẽ tham dự và có bài phát biểu tại một diễn đàn kinh doanh.

Xung đột Syria và vấn đề Iran

Theo Reuters, Moscow coi chuyến thăm này là một phần thưởng cho sự can thiệp hai năm qua tại Syria và sự công nhận ảnh hưởng đang lên của nước này tại Trung Đông.

Chris Weafer, chuyên gia cao cấp về tư vấn kinh tế và chính trị tại Macro-Advisory Ltd nói: "Ngay từ khi cách đây 12 tháng, Riyadh đã rất coi trọng sự hiện diện của Nga tại Syria và mối quan hệ này càng trở nên cứng rắn hơn bao giờ hết".

Cả hai quốc gia đều nhìn thấy những lợi ích chính trị và kinh tế từ một mối quan hệ gần gũi hơn, thực tế hơn. Chuyến thăm này nhằm đảm bảo rằng kế hoạch này sẽ đi đúng hướng."

Thảo luận về Syria có thể sẽ tập trung vào điều Saudi chờ đợi sau khi nhóm Nhà nước Hồi giáo (IS) bị đánh bại, tương lai của ông Assad – điều tiến trình hòa bình giữa lực lượng nổi dậy do Saudi ủng hộ và Damacus có thể đạt được và việc xây dựng các khu vực giảm leo thang mới. Vua Saudi cũng muốn bảo đảm rằng Iran sẽ không có vai trò lâu dài tại Syria.

Người phát ngôn của Điện Kremlin Dmitry Peskov nói rằng Moscow mong muốn chuyến đi của nhà vua sẽ thổi luồng gió mới vào mối quan hệ có tiềm năng to lớn và nước này quan tâm đến việc duy trì đối thoại với Riyadh, "đặc biệt về Trung Đông và Syria."

Thương mại và dầu mỏ

Bất kỳ cuộc thảo luận nào về thị trường dầu mỏ và hiệu quả của các động thái để chống đỡ giá dầu giảm bằng cách cắt giảm nguồn cung sẽ được theo dõi chặt chẽ. Sự sụt giảm giá dầu trong ba năm qua đã ảnh hưởng đáng kể tới ngân sách của cả hai nhà sản xuất dầu Nga và Saudi, gia tăng khả năng hai nước sẽ tiếp tục cắt giảm nguồn cung kéo dài hơn tháng 3/2018.

Tháng trước, Moscow cho biết họ đã thảo luận với Riyadh về việc kéo dài thỏa thuận trên, tuy nhiên, chưa quyết định cụ thể nào được đưa ra trước cuộc họp của các nhà sản xuất dầu vào ngày 30/11 tại Vienna.

Bộ trưởng Năng lượng Nga Alexander Novak cho biết trong một cuộc phỏng vấn được phát hôm thứ Hai rằng quỹ đầu tư dự kiến trị giá 1 tỷ USD vào các dự án năng lượng là một phần trong nỗ lực tăng cường hợp tác trong lĩnh vực dầu khí, điện, năng lượng tái tạo và các dự án khác.

Các công ty Nga cũng thảo luận về các hợp đồng với Saudi Aramco, như cung cấp các dịch vụ khoan dầu tại Saudi Arabia, và sự quan tâm của Rosneft đối với kinh doanh dầu thô, ông nói thêm.

Bộ trưởng Kinh tế Nga Maxim Oreshkin cho biết ngày 3/10 rằng các nhà đầu tư quan tâm đến dự án nhà máy năng lượng hạt nhân Saudi Arabia và Saudi sẽ được giới thiệu về nhiều cơ hội đầu tư, bao gồm cả mảng vận tải của Sovcomflot.

Một nguồn tin trong ngành năng lượng của Nga cho biết một bản ghi nhớ dự kiến được ký kết giữa Novatek và Saudi Arabia về một dự án khí đốt hoá lỏng (LNG), được gọi là Bắc Cực LNG-2. Các chi tiết vẫn đang được thảo luận. Nga muốn Saudi trở thành một cổ đông trong dự án nhưng nguồn tin này cho biết Saudi cũng có thể đóng nhiều vai trò khác.

Saudi Aramco và Tập đoàn Công nghiệp Cơ bản Saudi (SABIC) dự kiến sẽ ký một bản ghi nhớ với công ty hóa dầu lớn nhất của Nga Sibur về thanh tra khả năng xây dựng nhà máy hóa dầu ở hai nước.

(Theo Reuters)