Định hình sức mạnh Ngoại trưởng Mỹ lần đầu đối mặt Nga

Ông Tillerson đã  tới Đức vào cuối ngày 15/2 để tham gia Hội nghị ngoại trưởng nhóm nước G-20 trong ngày 16-17/2 trong bối cảnh sự lộn xộn trong đội ngũ quan chức an ninh quốc gia và nhiều lo ngại của châu Âu về những ưu tiên của Hoa Kỳ đối với châu lục này cũng như các cam kết với NATO và các tổ chức quốc tế khác.

Hình ảnh của Ngoại trưởng Mỹ Tillerson trên chính trường ngoại giao quốc tế sắp được định hình tại Bonn, Đức. (Nguồn: AP)

Bên cạnh đó, cũng sẽ có sự đánh giá từ các cường quốc đối trọng như Nga và Trung Quốc để tìm hiểu về các đường hướng đối ngoại tương lai của Mỹ.

Trấn an đối tác

Tại thành phố Bonn, bên cạnh phiên họp chính trong khuôn khổ hội nghị, ông Tillerson sẽ gặp riêng và họp theo từng nhóm với các nhà ngoại giao hàng đầu của Anh, Thổ Nhĩ Kỳ, Italy, Saudi Arabia, Hàn Quốc, Nhật Bản, Argentina và Brazil. Một cuộc họp sẽ tập trung vào diễn biến tình hình đang xấu đi ở Yemen, nơi liên minh do Saudi dẫn đầu và được Mỹ hậu thuẫn đang xung đột với lực lượng nổi dậy người Shiite được cho là được Iran hỗ trợ. Và một cuộc họp khác sẽ tập trung thảo luận về cuộc xung đột Syria.

Trong chuyến đi nước ngoài đầu tiên của ông trên cương vị là nhà ngoại giao hàng đầu của Mỹ trong lần này, ông Tillerson sẽ phải đối mặt với một “trận bão” về các câu hỏi về chính sách đối ngoại của chính quyền Trump từ các đồng minh châu Á và châu Âu của Mỹ đang hết sức lo ngại.

AP nhận đinh, ông Tillerson được hy vọng sẽ trấn an các đối tác châu Âu về cam kết của chính quyền Trump đối với các thiết chế xuyên Đại Tây Dương như NATO và Liên minh châu Âu. Đây là một nhiệm vụ tương tự với Bộ trưởng Quốc phòng Jim Mattis, hiện đang ở Brussels và sẽ tham dự một hội nghị an ninh Munich vào cuối tuần này – sự kiện cũng có sự hiện diện của Phó Tổng thống Mike Pence.

Ông có thể cũng sẽ tránh đề cập những hỗn loạn và bất ổn trong chính quyền hiện tại sau sự ra đi của cố vấn an ninh quốc gia Michael Flynn do những liên hệ của ông này với Nga, theo AP.

Gặp gỡ với Nga

Tuy nhiên, sự tập trung của dư luận chủ yếu vẫn sẽ hướng vào cuộc họp giữa ông Tillerson và ông Lavrov để tìm hiểu về hướng đi của chính quyền Trump trong quan hệ với Nga, đặc biệt là sau những tiết lộ gần đây về Flynn và nhiều cuộc điều tra của Mỹ đang hướng tới cáo buộc trước đó về việc Nga can thiệp vào cuộc bầu cử Tổng thống nước này năm 2016.

AP cho biết ngày 16/2, ông Tillerson sẽ gặp mặt trực tiếp với Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov, một nhà ngoại giao dày dạn và khéo léo và được cho là thường giành được thắng lợi khi gặp phải những bất đồng với các cựu Ngoại trưởng Mỹ trước đó.

Cũng theo AP, Tổng thống Donald Trump đã chọn ông Tillerson cho vị trí Ngoại trưởng Mỹ một phần là vì kinh nghiệm phong phú ông có được khi tham gia hoạt động kinh doanh và mối quan hệ với Nga khi ông Tillerson là CEO của tập đoàn dầu khí Exxon Mobil.

Trong hai tuần đầu tiên nhậm chức vừa qua, ông Tillerson đã có cách tiếp cận thận trọng và dè dặt về các vấn đề quốc tế, đồng thời từ chối cơ hội nói chuyện với các phóng viên đi cùng trong chuyến công du lần này.

Là nhà ngoại giao hàng đầu của Mỹ, ông Tillerson vẫn chưa đưa ra bình luận công khai nào về sự phát triển quan hệ với Nga, việc Mỹ trước đó cáo buộc Nga có liên quan trong cuộc bầu cử Tổng thống năm 2016 hay hành động của Mỹ tại Syria và Ukraine.

Trong khi đó, tại buổi điều trần về vị trí Ngoại trưởng Mỹ vào tháng trước, ông đã bày tỏ quan ngại về các hành động của Nga và nói rằng điều này nên được giải quyết bằng các hành động thống nhất và mạnh mẽ.

Tuy nhiên, giống như các thành viên khác trong chính quyền Mỹ đương nhiệm, ông chưa đưa ra các giải pháp hay hành động cụ thể trong việc phuc hồi mối quan hệ đã xuống thấp giữa Mỹ và Nga hay có động thái liên quan đến việc dỡ bỏ các lệnh trừng phạt Mỹ áp đặt đối với Nga sau hành động sáp nhập Crimea năm 2014.

Các quan chức Mỹ đi cùng với ông Tillerson nói rằng họ không hi vọng ông sẽ có động thái nào khác biệt với những yêu cầu lâu nay từ phía Mỹ trong việc yêu cầu Nga tuân thủ các cam kết đã đưa ra, cùng với những lời kêu gọi hợp tác trong các lĩnh vực mà hai nước có lợi ích chung, bao gồm cuộc chiến chống lại nhóm Nhà nước Hồi giáo (IS).

Một cuộc họp với ông Lavrov lần này sẽ là một thử nghiệm đầu tiên về việc liệu sự nhạy bén trong kinh doanh – điều đã đem lại lợi nhuận lớn cho Exxon và đưa tới việc Tổng thống Nga Vladimir Putin đã trao tặng Huân chương Hữu nghị cho ông Tillerson có thể giúp ông thành công hay không trên chính trường ngoại giao cấp cao.

(Theo AP)