Động thái Anh đưa Ấn Độ đến gần hơn với phương Tây

Hợp tác Anh-Ấn

Theo CNBC, tuần trước, Thủ tướng Anh Boris Johnson đã có chuyến thăm Ấn Độ và gặp gỡ Thủ tướng Narendra Modi ở New Delhi. Hai nhà lãnh đạo đã nhắc lại cam kết hợp tác trong các vấn đề quốc phòng và an ninh. Hai bên cũng hy vọng đạt được một thỏa thuận thương mại vào cuối năm nay mặc dù các cuộc đàm phán dự kiến sẽ khó khăn.

"Chuyến thăm của Thủ tướng Anh Johnson sẽ thúc đẩy hợp tác chiến lược giữa Ấn Độ với phương Tây trong tương lai", ông C. Raja Mohan, Giáo sư nghiên cứu tại Viện Nghiên cứu Nam Á thuộc Đại học Quốc gia Singapore cho biết.

Trong chuyến thăm, Thủ tướng Boris Johnson cũng hứa hẹn sẽ chuyển giao công nghệ tiên tiến để sản xuất máy bay chiến đấu ở Ấn Độ nhằm giảm sự phụ thuộc của quốc gia Nam Á này vào vũ khí của Nga.

Hiện thông tin chi tiết vẫn chưa được cung cấp, tuy nhiên, tạp chí quốc phòng Defense News của Mỹ đã nhắc đến chương trình Hệ thống Phòng không Chiến đấu Tương lai Tempest.

Phía Anh cũng thông báo sẽ cấp giấy phép xuất khẩu chung cho Ấn Độ để rút ngắn thời gian chuyển giao các mặt hàng quốc phòng. Đây là lần đầu tiên Anh mở rộng quy định này sang một quốc gia bên ngoài Liên minh châu Âu và Mỹ.

"Hệ thống cung cấp giấy phép chung sẽ tăng cường đáng kể khả năng tiếp cận của Ấn Độ đối với vũ khí của Vương quốc Anh cũng như các công nghệ liên quan",  Giáo sư C. Raja Mohan thông tin với CNBC.

Thủ tướng Anh Boris Johnson cũng thông báo thỏa thuận thương mại giữa Ấn Độ và Vương quốc Anh sẽ bắt đầu từ tháng 10 tới.

"Đi trước một bước"

Giới quan sát nhận định, trong vấn đề của Ấn Độ, London đang đi trước Washington một bước.

Khi Bộ trưởng Ngoại giao và Bộ trưởng quốc phòng của Mỹ gặp gỡ các lãnh đạo đồng cấp của Ấn Độ vào đầu tháng Tư năm nay, các đại diện của Mỹ chưa có bất kỳ cuộc thảo luận nào về chuyển giao công nghệ vũ khí. Hai bên chỉ hứa hẹn sẽ xây dựng "khuôn khổ thúc đẩy hợp tác" trong các lĩnh vực công nghệ quan trọng và mới nổi, chẳng hạn như trí tuệ nhân tạo, điện toán lượng tử và chất bán dẫn.

Ông Bruce Bennett, một nhà nghiên cứu quốc phòng cao cấp ở Tập đoàn RAND có trụ sở tại California cho biết Mỹ đã ý thức được sự thật rằng Nga có thể sử dụng đòn bẩy kinh tế để thực hiện các mục tiêu chính trị.

"Nếu Mỹ thực sự nghiêm túc trong việc giúp đỡ các đồng minh và bạn bè thì họ có thể tính đến các phương án như vậy. Mối quan hệ giữa Nga và Trung Quốc vẫn liên tục thúc đẩy trong nhiều thập kỷ qua. Việc giảm tương tác giữa Nga và Trung Quốc sẽ không thể làm trong một sáng một chiều", ông Bennett nói trên CNBC.

"Giống như Mỹ, Anh cũng muốn Ấn Độ giảm sự phụ thuộc hơn vào Nga và đưa Delhi đến gần hơn với phương Tây", ông C.Raja Mohan, Viện Nghiên cứu Nam Á cho biết.

Trong bối cảnh hiện tại, bởi Ấn Độ dường như chưa muốn tách rời quan hệ với Nga nên động thái của Anh sẽ thúc đẩy Delhi tăng cường hợp tác chiến lược với phương Tây nhanh hơn.

Tuy nhiên, ở cách tiếp cận khác, chuyên gia quốc phòng Ấn Độ Pravin Sawhney lại cho rằng đề nghị của Anh chưa thực sự hữu ích.

"Ấn Độ có quá nhiều loại máy bay chiến đấu và sẽ hạn chế các loại hình chuyển giao công nghệ", ông nói.

Quốc gia nhập khẩu vũ khí lớn nhất

Trong ít nhất một thập kỷ qua, Ấn Độ, quốc gia nhập khẩu vũ khí lớn nhất thế giới đã đa dạng hóa nguồn cung cấp và nhập khẩu vũ khí từ Pháp, Mỹ và cả Israel. Tuy nhiên, việc thay thế Nga vẫn được xem là việc khó khăn.

Theo Viện Nghiên cứu hòa bình quốc tế Stockholm (SIPRI), vũ khí của Nga chiếm hơn 60% trong kho vũ khí của Ấn Độ, vì vậy đòi hỏi nguồn cung cấp phụ tùng thay thế liên tục từ Moscow. Ấn Độ nhập khẩu 46% vũ khí từ Nga trong khoảng thời gian từ năm 2017 đến năm 2021, sau đó là từ Pháp (12%) và Mỹ (12%).

Vì sự phụ thuộc vào vũ khí cũng như năng lượng, Ấn Độ tiếp tục tăng cường mua dầu và than của Nga để đáp ứng nhu cầu sản xuất và sử dụng trong nước. Nhập khẩu dầu của Ấn Độ với Nga trong tháng Ba đạt kỷ lục bất chấp các tác động từ lệnh trừng phạt vào Nga liên quan vấn đề Ukraine.

Nhắc đến khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương, trung tâm địa chính trị của thế giới, Thủ tướng Anh Boris Johnson cho rằng trong tương lai, Anh tiếp tục định hướng chiến lược ở khu vực này và ủng hộ các lợi ích địa chiến lược của phương Tây ở khu vực Ấn Độ Dương -Thái Bình Dương. Giới quan sát cho rằng, bởi định hướng này, Ấn Độ không chỉ là trung tâm chiến lược của Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương mà còn là thành viên của Đối thoại an ninh Tứ giác, có thêm Mỹ, Australia và Nhật Bản./.