(Toquoc)-Khái niệm “nhãn sinh thái” hay “nhãn môi trường” vẫn còn khá xa lạ với nhà kinh doanh lẫn người tiêu dùng.
(Toquoc)-Thế nhưng, tại Việt Nam, khái niệm “nhãn sinh thái” hay “nhãn môi trường” vẫn còn khá xa lạ với nhà kinh doanh lẫn người tiêu dùng.
Đi sau rất nhiều quốc gia trên thế giới và khu vực trong việc áp dụng “nhãn xanh” cho các sản phẩm, dịch vụ du lịch, tuy nhiên du lịch Việt Nam đã có những bước chuyển tích cực và kịp thời khi mới đây, Tổng cục Du lịch đã triển khai chương trình cấp “nhãn xanh” thí điểm cho một số khách sạn 3 – 5 sao tại ba vùng Bắc – Trung – Nam.
Theo Vụ Khách sạn - Tổng cục Du lịch, hiện cả nước có khoảng 10.800 cơ sở lưu trú du lịch với 208.000 buồng; trong đó có 298 khách sạn đạt tiêu chuẩn từ 3 - 5 sao với 32.266 buồng. Sự gia tăng mạnh lượng cơ sở lưu trú du lịch trong 5 năm qua kéo theo những tác động tiêu cực ngày càng mạnh mẽ đến môi trường tự nhiên như tình trạng ô nhiễm rác thải, khí thải, tiếng ồn; gia tăng sức ép với tài nguyên nước, đất, không gian du lịch…
Khách sạn Sofitel Metropole Hà Nội, một trong những điểm lưu trú ở Hà Nội được cấp 'nhãn xanh'
Trong khi đó, xu hướng của người tiêu dùng du lịch hiện nay là các sản phẩm du lịch sinh thái, du lịch cộng đồng. Những dịch vụ được cấp “nhãn xanh” luôn có sức thu hút lớn hơn với khách du lịch, đặc biệt là khách du lịch cao cấp.
Tại nhiều quốc gia trên thế giới, nhãn xanh sinh thái được coi như một công cụ hữu hiệu đảm bảo sự phát triển bền vững, khuyến khích các nhà kinh doanh du lịch và tác động tới thói quen tiêu dùng của người tiêu dùng du lịch. Như Mỹ có Dấu Xanh (Green Seal), Nhật, Ấn Độ có Dấu sinh thái (Ecomark), Hàn Quốc, Thái Lan, Singapore, EU có Nhãn Xanh (Green Mark/Label)… Tại Mỹ, Canada, Nhật Bản, Hàn Quốc – các quốc gia dẫn đầu về du lịch xanh, trên 30% sản phẩm du lịch được cấp giấy chứng nhận môi trường.
Thế nhưng, tại Việt Nam, khái niệm “nhãn sinh thái” hay “nhãn môi trường” vẫn còn khá xa lạ với nhà kinh doanh lẫn người tiêu dùng.
Trong cuộc khảo sát mới đây của Tổng cục Du lịch, bà Nguyễn Phương Anh - Vụ phó Vụ Khách sạn cho biết: “Thực tế hiện nay, nhiều khách sạn cao cấp đều triển khai các chương trình bảo vệ môi trường của riêng họ. Rất nhiều khách sạn đã tự ý thức rất cao trong việc hạn chế tối đa những tác động tiêu cực tới môi trường như các khách sạn trong TP.HCM, hệ thống khách sạn của Saigontourist… Tuy nhiên, những hành động tích cực này mới chỉ dừng ở việc ứng xử với môi trường tự nhiên. Những vấn đề liên quan đến môi trường xã hội, môi trường nhân văn, không gian xanh… vẫn chưa được nhận thức cụ thể và sâu sắc”.
Điều này đã hạn chế khá lớn tới khả năng hút khách của các điểm lưu trú du lịch tại Việt Nam cũng như cản trở không nhỏ tới quá trình hội nhập quốc tế của các doanh nghiệp du lịch. Tuy nhiên, chưa thể giải quyết được hiện trạng này khi mà hiện tại, ngành du lịch chưa có một bộ tiêu chuẩn nào với những đánh giá tổng quan, những hạng mục đo lường và tiêu chí đo lường cụ thể về vấn đề môi trường.
Hiện tại, bộ hệ thống tiêu chí của dự án cấp nhãn Bông sen xanh cho các cơ sở lưu trú du lịch vẫn đang trong quá trình hoàn thiện. Điểm khác biệt nhỏ giữa tiêu chí của các nhãn xanh trong khu vực với nhãn xanh của Việt Nam là tên gọi “nhãn du lịch bền vững” thay cho “nhãn sinh thái” thông thường. Chính vì điểm này, bộ tiêu chuẩn cho “nhãn xanh” của Việt Nam cũng phức tạp hơn và nhiều tiêu chí hơn, trong đó các yếu tố tác động đến môi trường nhân văn, sử dụng tài nguyên… cũng được xếp vào hạng mục đánh giá.
Bà Phương Anh cho hay sớm nhất phải quý II/2011 mới có thể ra mắt bộ hệ thống tiêu chí: “Từ tháng 1 – 3/2011, Tổng cục sẽ cố gắng hoàn tất bộ hệ thống tiêu chí, có thể tổ chức một cuộc hội thảo để lấy ý kiến chuyên gia, doanh nghiệp để bộ tiêu chí này hoàn thiện hơn. Sau đó sẽ tiến hành triển khai toàn quốc”.
Việc cấp nhãn xanh sẽ được tiến hành thí điểm cho các khách sạn 3 – 5 sao trước theo tinh thần tự nguyện. Sau đó sẽ trở thành quy định bắt buộc với tất cả các doanh nghiệp kinh doanh cơ sở lưu trú du lịch muốn tham gia trao đổi thương mại quốc tế.
Nhiều chuyên gia du lịch lo ngại rằng, nếu việc cấp nhãn xanh trên diện rộng không được thực hiện dưới sự quản lý và giám sát chặt chẽ rất dễ xảy ra hiện tượng “chạy nhãn”, “mua nhãn”, khi đã được cấp rồi thì không thực hiện theo những tiêu chí ban đầu.
Tuy nhiên, Tổng cục lạc quan cho rằng sẽ không có tiêu cực xảy ra bởi nhãn xanh giống như thương hiệu và uy tín của điểm lưu trú, không có cơ sở nào lại dại dột đánh mất thương hiệu và uy tín của mình trong một thị trường du lịch nhiều cạnh tranh như hiện nay
Bà Phương Anh khẳng định: “Một đơn vị được cấp nhãn xanh du lịch bền vững thì đó chính là bộ mặt của họ. Trong kinh doanh, giữ được bộ mặt của mình là vô cùng quan trọng. Hơn nữa, chương trình cấp nhãn Bông sen xanh triển khai trên tinh thần tự nguyện tham gia của doanh nghiệp. Khi họ tự nguyện thì ý thức tự giác của họ rất cao. Bởi đó cũng là lợi ích của doanh nghiệp. Tổng cục dự kiến sẽ xây dựng cơ sở dữ liệu về hệ thống khách sạn được cấp nhãn xanh du lịch bền vững, liên kết với hệ thống các khách sạn “xanh” trong khu vực và thế giới đồng thời thực hiện chiến dịch truyền thông quảng bá lợi ích “nhãn xanh” tới khách du lịch, định hướng tiêu dùng cho khách và thay đổi quan điểm của khách du lịch theo hướng du lịch thân thiện với môi trường”.
Loan Nguyễn
