Hà Nội: Di tích kiến trúc, nghệ thuật quốc gia bị bỏ hoang, đe dọa sập nát

Cám cảnh ngôi đình cổ

Đình làng Thần Quy, tọa lạc tại đội 11 – thôn Thần Quy – xã Minh Tân – huyện Phú Xuyên – Hà Nội. Đến Đình Thần Quy, chúng tôi “choáng ngợp” trước vẻ đẹp của không gian và địa thế của đình. Như bao ngôi đình cổ ở Việt Nam, phía trước Đình Thần Quy cũng là hình ảnh cây đa, bến nước. Nhưng cái đặc biệt của Đình Thần Quy là bến nước rất rộng, hai cây đa trước cổng đình cũng có tuổi đời trên trăm năm, tỏa bóng mát một vùng. Đình Thần Quy dù có thể sập bất cứ lúc nào và bị bỏ hoang, nhưng vẫn giữ được nét kiến trúc đẹp của một ngôi đình đã được Bộ VHTTDL xếp hạng Di tích lịch sử, kiến trúc nghệ thuật cấp quốc gia với cổng tam quan (ba cổng) độc đáo.

Đình Thần Quy bị bỏ hoang, đầy sân cỏ mọc

Theo lời của ông Vũ Văn Vương (65 tuổi)- thôn Thần Quy, xã Minh Tân- người được giao giữ chìa khóa Đình Thần Quy cho biết, theo lời cha ông truyền lại, đình được xây dựng từ thời nhà Lý và hiện đình còn giữ được Sắc phong từ thời nhà Lý. Tuy nhiên, hiện ngôi đình cổ này đã bị sập hai bên mái. Các cột đình bị mối mọt đục lở lói. Khuôn viên hơn 9000 m2 sân đình sụt lún, cỏ dại mọc đầy.

Ông Vũ Văn Vương chia sẻ: “Chính quyền quán triệt chúng tôi không được mở cửa đình do sợ đình có thể sập bất cứ lúc nào, cám cảnh lắm, ngày rằm, mồng một bà con có nhu cầu lễ thánh vẫn đề nghị mở cửa cho vào, nhưng nếu trời mưa thì tôi không dám mở cửa. Dân chúng tôi không có tiền để sửa, không biết làm sao”.

Theo ông Trịnh Văn Thang- Trưởng thôn Thần Quy cho biết, hàng chục năm nay, Đình Thần Quy đã xuống cấp và không được quan tâm, đầu tư tôn tạo. Do vậy, từ năm 2006 đến nay, người dân thôn Thần Quy đã không tổ chức lễ hội hàng năm do không còn nơi sinh hoạt tâm linh, lễ thánh.

Cảnh đổ nát trong đình Thần Quy

Chỉ chống sập, không trùng tu

Ông Thang cũng cho biết, từ năm 2014, xã đã làm tờ trình, báo cáo Sở VHTT, báo cáo UBND TP về sự xuống cấp của đình. Lúc đó, UBND huyện Phú Xuyên đã có đưa công ty tư vấn thiết kế về lập dự án nhưng kinh phí trùng tu đưa ra dự toán tổng khuôn viên công trình là 17 tỷ. Tuy nhiên từ đó đến nay không thấy gì. “Chúng tôi thấy tủi hổ lắm vì khả năng vốn không đáp ứng được. Năm 2014 sập mái, UBND xã đã cho hỗ trợ kinh phí cho mái tôn chống dột. Nhưng giờ toàn bộ mái, dui, kèo đều đã bị mối mọt hết, bất cứ lúc nào cũng có thể bị sập”- ông Thang chia sẻ.

Theo thông tin từ Phòng văn hóa huyện Phú Xuyên, cuối năm 2016, UBND huyện Phú Xuyên đã giải ngân số tiền hơn 4,1 tỉ đồng do UBND TP cấp cho việc duy tu, sửa chữa, chống xuống cấp di tích lịch sử trên địa bàn huyện năm 2016. Số tiền phân bổ cho UBND xã Minh Tân là 400 triệu để chống sập Đình Thần Quy. Tuy nhiên hiện nay, xã chưa triển khai thực hiện được việc chống sập này.

Ngôi đình với kiến trúc độc đáo đang bị đe dọa đổ sập bất cứ lúc nào

Lý giải với chúng tôi, ông Tô Văn Thanh, Chủ tịch UBND xã Minh Tân cho biết: Cuối năm 2016, Xã Minh Tân được UBND huyện cấp 400 triệu để tu bổ Đình Thần Quy, xã đã thuê đơn vị tư vấn lập hồ sơ thiết kế. Sau khi hồ sơ được các phòng chức năng phê duyệt sẽ xúc tiến thi công chống sập. Ông Thanh cũng cam kết trong quý III năm nay, sẽ hoàn thành việc chống sập cho Đình Thần Quy. “Chúng tôi có 400 triệu và 35 triệu do nhân dân đóng góp, sẽ thiết kế, chống sập bên trong, lợp mái tôn bên ngoài. Tuy nhiên, dự toán số tiền để chống sập cấp thiết cho di tích này phải hơn 500 triệu. Nguồn vốn của xã chưa đủ nhưng chúng tôi sẽ tiếp tục vận động nhân dân đóng góp để chống sập”- ông Thanh khẳng định.

Với ngôi đình cổ mục nát, số tiền 400 triệu dường như chỉ là “muối bỏ bể” nếu muốn trùng tu, tôn tạo toàn bộ. Để cứu ngôi đình cổ Thần Quy, cần phải có sự vào cuộc quyết liệt của các cấp quản lý văn hóa của Hà Nội, đặc biệt là Sở VHTT Hà Nội. Tuy nhiên, trong tuần qua, chúng tôi liên hệ để chia sẻ thông tin về thực trạng đình Thần Quy và hỏi các đơn vị chức năng có nắm được vấn đề ngôi đình cổ này sắp sập hay không thì đều nhận được thông tin cho biết không có báo cáo. Phía Ban quản lý di tích và danh thắng Hà Nội, bà Trưởng ban Nguyễn Thị Hòa cũng cho biết, không có đình Thần Quy trong danh mục cấp vốn trùng tu của Hà Nội.

Rõ ràng, không chỉ bài toán kinh phí là nguyên nhân chính dẫn đến sự xuống cấp của đình Thần Quy. Sự thiếu quan tâm của chính quyền các cấp địa phương và người dân cũng góp phần khiến một di sản có giá trị nằm ngay giữa Thủ đô đang có nguy cơ bị xóa sổ bất cứ lúc nào./.

Bài, ảnh: Hoàng Nguyên